نام های دیگر: مرج – سبزه چمن – شیندان – علف قوشک – ابریق اوتی – عرق النجيل – خومه – فرض – فرز – فرزد – بید گیاه کرک- جراوش – ثيل صغير – نجيل – نجم – بیدگیاه کرک – جوداش.

نوع گیاه: بوته

نام خانواده: گندم

قسمت مورد استفاده: ریزم

مزاج ساقه زیر زمینی مرغ: سرد و خشک

مقدار و دستور مصرف: 8 تا 4 گرم روزی سه بار به صورت دم کرده یا جوشانده.

ترکیب شیمیایی: دو نوع گلیکوزید – ماده ی متبلور اینوزیت – ماده ی تری تیسین – دکستروز – اینوزیتول – مانیتول – اسانس – لعاب.

مشخصات: گیاهی است از خانوادهی گندمیان Graminaceae علفی و چند ساله به رنگ سبز غباری ساقه های هوایی آن بلند نیست و به صورت قسمتی خزنده و قسمتی قائم و ایستا میباشد که از ساقه های زیرزمینی آن منشاء میگیرد ساقه ی زیرزمینی آن دارای انشعابات متعدد زیرزمینی و گره دار است که از هر گره ای ریشکها خارج میشوند رنگ ساقه های زیرزمینی زرد و طعم آن کمی شیرین و لعاب دار است. برگهای آن که از محل هر گره در ساقه خارج میشود متناوب سبز ،غباری دراز و باریک و افتاده می باشد. گلهای آن که در اواخر بهار ظاهر میشود به رنگ سبز روشن و خوشه ای شبیه به گل گندم و دانههای آن شبیه به گندم کوچک و به صورت خوشه مانند خوشه گندم است و در انتهای ساقه ی گل دهنده تشکیل میشود این گیاه در اراضی بایر نسبتاً مرطوب و کنار آبها و جویبارها در مناطق معتدل می روید، در ایران معمولاً در تمام نقاط، دامنه های البرز، بین تهران و قزوین دماوند و در مناطق شمال در مازندران و در آذربایجان در اطراف تبریز و خراسان و در قسمت مرکزی در تفرش اراک و بعضی نقاط دیگر به طور خودرو می روید.

خواص:

1. ضماد آن برای درمان ورم های گرم مفید است.
2. خوردن عصاره ی آن برای درمان قند مفید است.
3. ضماد خاکستر آن برای قطع خون بواسیر تحلیل ورم ها و خشک کردن جراحت ها بسیار نافع است.
4. آن را با ریشه ی پنبه بجوشانید و آب آن را به عنوان شست و شو و بخاردهی برای درمان بواسیر استفاده کنید.
5. بیست گرم از آن را نیم کوب کنید و دریک لیتر آب بجوشانید و آب صاف کرده ی آن را در طول روز بنوشید. قابض است و برای رفع دل پیچه مفید میباشد برای رفع سوزش ادرار و سخت و قطره قطره ادرارکردن مفید است برای درمان زخم مثانه و خرد کردن سنگ مثانه و کلیه بسیار نافع میباشد. در مورد سل مصرف می شود برای دفع سموم اقسام مارها به عنوان ضدسم از آن استفاده میگردد.