شناخت دارو: عبارت است از گان سیکلوویر یک داروی ضد ویروس میباشد. گان سیکلوویر مانع تکثیر سلولهای ویروس در بدن میگردد. داروی گان سیکلوویر در درمان و پیشگیری عفونتهای مخاطره آمیز عمومی و یا بینایی ناشی از سیتومگالوویروسها در بیماران با سیستم ایمنی تضعیف شده از جمله بیماران مبتلا به ایدز و بیماران پیوند عضو استفاده میشود.
دسته دارویی:
- ضد ویروس ها
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- گانسیکلویریک نوکلئوزید صناعی مشابه گوانین است که تکثیر ویروس های هرپس را مهار می کند. گانسیکلویر یک نوکلئوزید صناعی مشابه گوانین است که تکثیر ویروس های هرپس را هم به صورت برون تنی و هم به صورت درون تنی مهار می کند. گانسیکلوویر دارای جذب سیستمیک ناچیز پس از مصرف خوراکی میباشد. فراهمی زیستی گانسیکلویر تحت شرایط ناشتا حدود 5% و همراه غذا 6 تا 9% (حدود 30% همراه غذای چرب) میباشد. گانسیکلویر پس از تزریق وریدی به طور وسیعی در بافتها از جمله مایع مغزی نخاعی توزیع میگردد. گانسیکلویر در حد بسیار ناچیز نزدیک به صفر، تحت متابولیسم قرار میگیرد. 90% گانسیکلویر پلاسما به صورت تغییر نیافته از طریق ادرار دفع میگردد. دفع کلیوی داروی تغییر نیافته توسط فیلتراسیون گلومرولی و ترشح توبولار فعال راه اصلی دفع گانسیکلوویر میباشد.
اشکال دارو:
- قرص، ژل موضعی، ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- مقدار مصرف معمول گان سیکلوویربرای رتینیت سیتومگالوویروسی (بزرگسالان): درمان القایی:
mg/kg 5 داخل وریدی به آهستگی و طی حداقل یک ساعت، هر 12 ساعت به مدت 14 تا 21 روز. مقدار نگهدارنده: داخل وریدی mg/kg 5: به آهستگی و طی حداقل یک ساعت یک بار در روز، 7 روز در هفته یا 6 mg/kg یکبار در روز، 5 روز در هفته. خوراکی: 1000 mg 3 بار در روز یا 500 mg 6 بار در روز (در زمان بیداری هر 3 ساعت) همراه غذا. - مقدار مصرف معمولگان سیکلوویر برای پیشگیری از سیتومگالوویروس (بزرگسالان): بیماران دارای ایدز پیشرفته: 1000 mg خوراکی، 3 بار در روز همراه غذا. گیرنده عضو، مقدار اولیه 5 mg/kg داخل وریدی به آهستگی و طی حداقل یک ساعت، هر 12 ساعت به مدت 7 تا 14 روز. مقدار نگهدارنده 5 mg/kg به آهستگی و طی حداقل یک ساعت یک بار در روز، 7 روز در هفته یا 6 mg/kg یکبار در روز، 5 روز در هفته. خوراکی: 1000 mg ،3 بار در روز همراه غذا.
عوارض جانبی دارو:
- استفراغ , اسهال , احساس سرما , خارش شدید , کاهش پلاکت خون , کاهش نوتروفیل خون , کاهش لکوسیت خون , کم خونی , نوروپاتی , تب1 , عفونت ها , بی اشتهایی , عفونت خون , افزایش کراتینین , تعریق.
تداخلات دارویی:
- ادفوویر , دفریپرون , ایمی پنم , تنوفوویر , مایکوفنولات موفتیل , پروبنسید , زیدوودین , آباکاویر , آمینوهیپورات سدیم.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در صورتی که تعداد نوتروفیل مطلق کمتر از 500 cells/mcL یا تعداد پلاکت کمتر از 25000 cells/mcL باشد، گانسیکلویرنباید مصرف شود.
- مصرف گانسیکلویردر بیماران با سابقه کاهش گویچهها و یا پلاکت خون یا سابقه واکنش سایتوپنیک به سایر داروها با بیماران تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی با احتیاط فراوان صورت پذیرد.
- امنیت و کارایی مصرف گانسیکلویر در کودکان هنوز به اثبات نرسیده است.
- مصرف گانسیکلویردر بیماران دارای عیب کار کلیه به دلیل افزایش غلظت سرمی و نیمه عمر گانسیکلویر وابسته به کلیرانس کلیوی کاهش یافته با احتیاط فراوان صورت پذیرد. در این صورت کاهش مقدار مصرف گانسیکلویر ضروری است.
- شمارش کامل سلولهای خون در ابتدا و در حین درمان با گانسیکلویر ضروری است و در صورت لزوم اصلاح مقدار مصرف گانسیکلویر و یا قطع مصرف آن توصیه میگردد.
- بیماران باید آگاه باشند کهگان سیکلوویر با افزایش کراتینین سرمی مرتبط میباشد.
- به دلیل سمی بودن گانسیکلویر کادر درمانی باید خود را در برابر تماس احتمالی با آن محافظت کنند. در صورت تماس محلول دارو با پوست و یا مخاطها بلافاصله محل تماس باید با آب و صابون شسته شود.
- انفوزیون وریدیگانسیکلوویر باید به آهستگی و طی حداقل یک ساعت صورت گیرد.