شناخت دارو: عبارت است از كلسيتريول براي پيشگيري و درمان راشي تيسم و درمان كمي كلسيم خون همراه با كم كاري پاراتيروئيد مصرف مي شود.
دسته دارویی:
- مشتقات ویتامین دی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- کلسی تریولسطح کلسیم را با افزایش جذب کلسیم و فسفات از مجرای گوارشی، و باز جذب آنها از کلیه و مهار آزادسازی هورمون پاراتیروئید تنظیم می کند.
- کلسی تریولشکل دارویی از ویتامین D است و اثرات ضد پوکی استخوان، تعدیل کننده ایمنی، ضد سرطان، ضد پسوریازیس، آنتی اکسیدان و تعدیل خلق دارد. ویتامین D هم اثرات تقویت و هم سرکوب سیستم ایمنی را نشان داده است.
- اين ويتامين به سهولت از ابتدا يا انتهاي روده كوچك جذب مي شود. نيمه عمر پلاسمايي كلسيترول از راه خوراكي 6 الی 2 ساعت است. زمان لازم براي رسيدن به اوج غلظت سرمي، از راه خوراكي تقريباً 6 الی 3 ساعت است. طول اثر كلسيترول 5 الی 3 روز است. اين ويتامين از راه صفرا و كليه دفع مي شود.
اشکال دارو:
- کپسول، آمپول
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: کمبود کلسیم مرتبط با دیالیز مزمن کلیوی: خوراکی: ابتدا: 0.25 میکروگرم خوراکی یک بار در روز تا روز در میان؛ با دوز های5 الی 1 میکروگرم در روز هر 4 الی 8 هفته افزایش یابد. وریدی: ابتدا: 1 الی 2 میکروگرم وریدی (0.02 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) 3 بار در هفته؛ دوز را هر 2 الی 4 هفته تنظیم کنید. دوز نگهدارنده: 0.5 الی 4 میکروگرم وریدی سه بار در هفته.
- هایپوپاراتیروئیدیسم، شبه هایپوپاراتیروئیدیسم: ابتدا: 0.25 میکروگرمخوراکی یک بار در روز؛ با دوز25 میکروگرم هر 2 الی 4 هفته افزایش دهید. نگهدارنده: 0.5 الی 2 میکروگرم خوراکی یک بار در روز.
- هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه در بیماری کلیوی متوسط تا شدید: 25 میکروگرم در روز خوراکی؛ ممکن است تا 0.5 میکروگرم در روز افزایش یابد.
- کودکان: کمبود کلسیم مرتبط با دیالیز مزمن کلیوی: 25 الی 2 میکروگرم خوراکی یک بار در روز.
- هایپرپاراتیروئیدیسم، شبه هایپرپاراتیروئیدیسم: زیر 1سال: 0.04 الی 0.08 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی یک بار در روز. 5 الی 1 سال: 0.25 الی 0.75 میکروگرم خوراکی یک بار در روز. بزرگتر از 6 سال: 0.5 الی 2 میکروگرم خوراکی یک بار در روز.
- کمبود فسفات ارثی: ابتدا: 0.015 الی 0.02 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی یک بار در روز. نگهدارنده: 0.03 الی 0.06 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی یک بار در روز. بیش از 2 میکروگرم خوراکی در روز نشود.
- هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه در بیماری کلیوی متوسط تا شدید: زیر 3 سال: 0.01 الی 0.015 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز. 3سال به بالا: 0.25 میکروگرم در روز خوراکی؛ ممکن است تا 0.5 میکروگرم در روز افزایش یابد.
- هیپوکلسمی در نوزادان نارس: 1 میکروگرم روزانه برای 5 روز.
عوارض جانبی دارو:
- یبوست , تکرر ادرار , سردرد , تهوع , خشکی دهان , استفراغ , ضعف , آریتمی قلبی , افزایش کراتینین , خارش , کاهش میل جنسی , طعم فلزی در دهان , خواب آلودگی , درد شکمی , سایکوز , هایپرترمی , هایپرمنیزمی , هایپرکلسمی , هایپرفسفاتمی , دهیدراسیون , افزایش کراتینین و BUN , سرکوب رشد , بی علاقگی , هایپرکلسترومی , درد ماهیچه یا استخوان.
تداخلات دارویی:
- دی هیدروتاکیسترول , اورلیستات , ایدلالیزیب , ویتامین ( D2ارگوکلسیفرول) , ویتامین D3 کوله کلسیفرول , آپالوتامید , ایووزیدنیب , بیولکترا منیزیم , بروزوماب , اردافیتینیب , کلسی تریول موضعی , دوکسر کلسی فرول , کلسیفدیول.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، اين دارو در زيادي كلسيم خون، هيپرويتامينوز D و استئوديستروفي كليوي همراه با زيادي فسفات خون نبايد مصرف شود.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در بيماران مبتلا به عيب كار كليه يا درصورت مصرف مقادير زياد ويتامين، تعيين غلظت كلسيم پلاسما ضروري است.
- در صورت وجود تصلب شرايين يا عيب كار قلب، زيادي فسفات خون يا عيب كار كليه و حساسيت مفرط به اثرات ويتامين D بايد با احتياط مصرف شود.
- اندازه گيري غلظت كلسيم سرم در اوايل درمان هرهفته يكبار به منظور تنظيم دوز دارو و سپس فواصل منظم در طول درمان، ضروري است.
- خطر بروز مسموميت با مصرف طولاني مدت مقاير زياد اين ويتامين، وجود دارد.
- از مصرف همزمان داروهاي ضد اسيد حاوي منيزيم با اين دارو بايد خودداري شود.
- در صورت مصرف اين دارو به عنوان افزاينده كلسيم خون، به منظور بررسي پيشرفت درمان، مراجعه منظم به پزشك ضروري است.
- از آنجائي كه كمبود ويتامين D به تنهايي شايع نيست، معمولاً تركيبي از چند ويتامين تجويز مي شود.
- اين دارو نبايد بيش از مقدار مجاز توصيه شده در روز مصرف شود.