نام های دیگر: کورز، کبار، قبار، قساوس، قفارس، کور، کورک، شوک الحمار، خاورک، خاف خاندر، یانه ترو، اصف.
نوع گیاه: بوته
نام خانواده: کور
مزاج: گرم و خشک
مزاج تخم کبر: خیلی گرم و خشک
مزاج برگ کبر: کمی گرم و خشک
مزاج ریشه کبر: خیلی گرم و خشک
مزاج غنچه نارس کبر: گرم و خشک
قسمت مورد استفاده: پوست ریشه و قسمت هوایی
مقدار و دستور مصرف: 2 الی 4 گرم روزی سه بار به صورت دم کرده
ترکیب شیمیایی غنچه نارس کبر: گلوکوزید روتین – پنتوزان – ساپونین – روتیک اسید – پکتیک اسید ـ یک ماده ی فرار.
مشخصات: گیاهی است از تیره ی گور و از خانواده ی Capparidaceae درختچه ای است با شاخه های پوشیده از کرک، برگهای آن بزرگ و متقابل با کناره ی ،صاف ،بیضی، دراز، نوک تیز و به رنگ سبز روشن که در بن برگ دو زایده ی کوچک و خار وجود دارد. گلهای آن درشت و سفید و دارای چهار قسمت است و بلندی هر گل حدود شصت سانتی متر می باشد. میوه ی آن از میوه ی بلوط بزرگتر و در ابعاد یک خیار کوچک و تقریباً شبیه آن است، ابتدا رنگ آن مانند خیار سبز روشن میباشد ولی پس از رسیدن مغز آن سرخ و رنگ تخم آن زرد و با رطوبت و طعم آن کمی شیرین و کمی تلخ و گس و هر قدر بیشتر رسیده باشد تلخی و گسی آن کمتر و شیرینی آن بیشتر می شود. ریشه ی آن سفید بزرگ و طولانی و پوست آن ضخیم و اغلب بعد از خشک شدن پوستش از مغز چوبی ریشه جدا میشود و طعم آن تلخ .است یک درختچه ی گبر ممکن است تا سی سال عمر کند. این گیاه بومی مناطق گرمسیر آسیا میباشد. در هندوستان میروید و در ایران نیز در دامنه های کم ارتفاع البرز، هرزویل و در شیراز و بلوچستان در اراضی مرطوب و لم یزرع میروید در اطراف تهران در کرج و اراضی ناکاشت، در آذربایجان در مرند خوی در غرب ،تفرش نهاوند اراک گلپایگان کرمانشاه در کوه پرو، در جنوب در اطراف آبادان و مناطق مرزی ایران و عراق و گوتوند و شوش میروید.
خواص:
- ادرار آور
- خلط آور
- قاعده آور
- دافع سودا
- درمان فلج
- درمان فلج
- درمان رودل
- درمان بواسیر
- درمان استسقاء
- درمان روماتیسم
- درمان مسمومیت
- درمان انگل روده
- تقویت کننده اعصاب
- درمان نقرس (جوشانده)
- درمان یرقان (آب برگ)
- درمان انگل معده (آب آن)
- تقویت کننده نیروی جنسی
- درمان دندان درد (مضمضه)
- درمان برونشیت (نمک سود)
- درمان کم خونی (بعد از بلوغ)
- درمان سیاتیک (پوست ریشه)
- درمان غده های بدخیم (با سرکه)
- تقویت کبد و طحال (پوست ریشه)
- درمان حملات صرع (جوشانده ریشه)
- درمان ورم طحال (با آرد باقالای ری)
- درمان یبوست (نمک سود قبل از غذا)
- درمان نفخ (در سرکه و عسل پروردن)
- درمان زخم های چرکی پوست (ریشه)
- درمان لکه های قهوه ای و اگزما (مالش با سرکه)
- درمان بیماری های طحال (پرورده با عسل و سرکه)
- در فرهنگ مردم آمریکا به عنوان سالاد مصرف می شود.
- میوه آن را بدون آن که دانه هایش جویده شود بخورید. ملین است.
- برگ آن را بخورید اقسام کرم معده و روده را می کشد و خارج می کند.
- میوه آن را در سرکه به صورت ترشی درآورید و بخورید. اشتها آور خوبی است.
- موثر در سیاه کردن مو (ریشه ساییده با روغن و آب بجوشانید تا روغن بماند و ضماد کنید)
- پوست ریشه ی آن را بپزید و با آب صاف کرده ی آن قرقره کنید سبب خروج اخلاط از ریه می شود.
- جویدن پوست ریشه ی آن در دهان رطوبت های دماغ را جذب می کند درد دندان را تسکین می دهد.
- برگ آن را بکوبید و با آرد جو و سرکه ضماد کنید ورم طحال را تحلیل می برد و ترشح ادرار و حیض را افزایش می دهد.
- دو برابر آن را با یک برابر تخم مرزه نرم بسایید و روزی سه قاشق چای خوری از آن را به نوبت بخورید، بواسیر بادی را درمان می کند.
- تخم آن را در سرکه بجوشانید و آن سرکه را در دهان مزمزه کنید درد دندان را تسکین می دهد، گرفتگی های دماغ را باز می کند و پاک کننده ی آن است.
- غنچه نارس آن را در سرکه به صورت ترشی درآورید و بخورید. لذیذ و اشتها آور است، برای طحال مفید است و بازکننده ی گرفتگی های کبد و طحال می باشد.
- ضماد برگ خشک آن برای جراحت های بدخیم و خشک کردن آنها خوب است دردهای مفاصل سیاتیک، نقرس و درد لگن خاصره را تسکین میدهد برای تحلیل بردن تورم غده مفید می باشد.
- آن را خوب بسایید، بعد در روغن کنجد یا روغن زیتون و قدری آب بجوشانید تا روغن به نصف برسد، آن روغن را هر شب به پوست سر بمالید و ماساژ دهید. از سفید شدن مو جلوگیری میکند.
- تخم آن را دم کنید و آب صاف کرده ی آن را بنوشید. مقوی احشا و آلات داخل شکم بازکننده گرفتگی های کبد و طحال مسهل خوبی برای اخلاط و مدرّ مؤثری برای تلخی سودا می باشد ضد کرم روده است، ترشح ادرار و حیض را زیاد می کند و برای باز شدن خون قاعدگی در موارد قطع آن در زنان جوان مؤثر می باشد، نیروی جنسی را افزایش می دهد.
- آب دم کرده ی ریشه آن را بنوشید لطیف کننده مقوی احشاء و آلات داخل شکم و بازکننده ی گرفتگی های کبد و طحال است محلل گاز و باد خواهد بود، اخلاط لزج و سودا را قطع می کند، مدر مؤثری برای تلخی سودا می باشد ضد انگل روده است ترشح ادرار و حیض را زیاد می کند و برای زیاد شدن خون قاعدگی در موارد قطع آن در زنان جوان مؤثر است سینه را نرم می کند مسکن درد استسقاء می باشد، قوه ی باه را افزایش می دهد روماتیسم و فلج را درمان می کند.
مضرات:
- مثانه
- معده گرم مزاجان
- زنان حامله (آب آن)
- افراد گرم مزاج که عادت به سردرد دارند از خوردن آن پرهیز کنند.