شناخت دارو: عبارت است از این دارو همراه با سولفادوکسین و کینین در درمان مالاریای مقاوم به کلروکین مصرف می شود. این دارو همراه با سولفونامیدها در درمان توکسوپلاسموز نیز مصرف می شود.
دسته دارویی:
- داروهای ضد مالاریا
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- پیریمتامین یکترکیب ضد انگل و آنتاگونیست فولیک اسید می باشد. این دارو با از بین بردن انگل یا جلوگیری از رشد آن، به فعالیت می پردازد.
- پیریمتامیناز تولید پروتئین های مهم توسط انگل ها جلوگیری می کند. این عمل به وسیله مهار فولیک اسید که در تولید پروتئین ها نقش مهمی دارد انجام می شود. بنابراین داروی پیریمتامین با جلوگیری از تولید پروتئین های ضروری در انگل از رشد آن و ایجاد پارازیت های جدید ممانعت می کند.
- شروع اثر دارو یک ساعت پس از مصرف می باشد. جذب خوبی دارد.
- توزیع دارویپیریمتامین به صورت وسیع در سلول های خونی، کلیه، شش ها، کبد، طحال می باشد، در مایع مغزی نخاعی وارد می شود، از جفت عبور می کند و داخل شیر مادر نیز وارد می شود. اتصال به پروتئین دارو 80 تا 87 درصد می باشد. متابولیسم دارو کبدی می باشد و نیمه عمر دفعی آن 80 تا 95 ساعت است. زمان اوح غلظت پلاسمایی دارو 1.5 تا 8 ساعت پس از مصرف می باشد. دفع دارو ادراری (20 تا 30 درصد به صورت داروی بدون تغییر) می باشد .
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- درمان توکسوپلاسموز در بزرگسالان: 50 تا 75 میلی گرم از دارو روزانه همراه با 1 تا 4 گرم در روز، سولفونامید به مدت 1 تا 3 هفته تجویز می شود که طول دوره درمان بستگی به پاسخ وتحمل بیمار به درمان دارد. برای قطع دارو، ابتدا باید دوز آن به نصف مقدار کاهش یابد سپس برای 4 الی 5 هفته ادامه یابد.
- درمان مالاریای حاد: 25 تا 50 میلی گرم روزانه برای 2 روز همراه با یک سولفونامید تجویز می شود اگرچه که کلروکین یا کینین در درمان مالاریای حاد ارجحیت دارد.
- پیشگیری از مالاریا: در افراد بالای 10 سال: 25 میلی گرم یکبار در هفته در افراد 4 تا 10 سال: 12/5 میلی گرم (نصف قرص) یکبار در هفته در نوزادان وکودکان زیر 4 سال: 6/25 میلی گرم (یک چهارم قرص) یکبار در هفته.
اثر دارو:
- 24 ساعت پس از مصرف ظاهر می شود و به مدت یک هفته بقی می ماند.
قبل از مصرف دارو:
- مواردی مثل کم خونی، سابقه تشنجی، مشکلات طولانی مدت کبد و کلیه و مصرف هر نوع داروی دیگر را با پزشک خود در میان بگذارید.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع، کاهش وزن، خون در ادرار، تورم زبان، آنمی، واکنش های شدید آلرژیک، ضربان قلب نامنظم، افزایش سطوح خونی فنیل آلانین، کاهش تعداد سلول های سفید خون، کاهش تعداد پلاکت.
تداخلات دارویی:
- داپسون، برکسی پیپرازول، تامسولوسین، فولیک اسید، متیل فولات، سولفامتوکسازول، آتوواکون/ پروگوانیل، سولفونامید.
موارد منع مصرف:
- این دارو در کم خونی مگالوپلاستیک یا سایر موارد کمبود فولات نباید مصرف شود.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک و به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- برای کاهش تحریک گوارشی، دارو را می توان با غذا مصرف کرد.
- مصرف همزمان اسید فولیک در طول درمان با این دارو ممکن است ضروری باشد.
- در درمان توکسوپلاسموز، به ویژه با مقادیر زیاد، مراجعه منظم به پزشک به منظور انجام آزمون شمارش تام خون ضروری است.
- دوره درمان با دارو باید کامل شود.