شناخت دارو: عبارت است از پروترومبین یک عامل هموستاتیک بوده که برای خنثی کردن اثرات رقیق کننده های خون مانند وارفارین استفاده می شود.این دارو با افزایش سطح فاکتورهای انعقادی وابسته به ویتامین کا ( II، VII، IX و X) با افزودن پروتئین C و پروتئین S عمل می کند.
دسته دارویی:
- محصولات مشتق خون
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- پروترومبین با افزایش سطح فاکتورهای انعقادی وابسته به ویتامین کا ( II، VII، IX و X) با افزودن پروتئین C و پروتئین S عمل می کند. فاکتورهای انعقادی II، IX و X بخشی از مسیر داخلی انعقادی هستند. در حالی که فاکتور VII بخشی از مسیر انعقادی خارجی است. در مسیر خارجی، رگهای خونی آسیب دیده فاکتور بافتی اندوتلیال (TF) را ازاد می كنند كه با فاكتور VII ترکیب می شود تا TF-فاكتور VIIa را تشکیل دهد. در مسیر داخلی، فاکتور IX به IXa تبدیل می شود. فاکتور IXa (و همچنین TF-factor VIIa) فاکتور X را به فاکتور Xa در مسیر مشترک نهایی انعقاد تبدیل می کند. فاکتور Xa پروترومبین (فاکتور II) را به ترومبین (IIa) تبدیل می کند که فیبرینوژن را به فیبرین تبدیل می کند و نتیجه آن تشکیل لخته است. پروتئین های C و S آنزیم های مهار کننده وابسته به ویتامین K هستند که در تنظیم فرآیند انعقاد نقش دارند. پروتئین S به عنوان یک کوفاکتور پروتئین C است که به پروتئین فعال شده C (APC) تبدیل می شود. APC سرین پروتئاز است که فاکتورهای Va و VIIIa را غیرفعال می کند و تشکیل ترومبوتیک را محدود می کند. شروع اثر: سریع؛ کاهش قابل توجهی INR طی 10 دقیقه، مدت زمان اثر: 6 تا 8 ساعت.
اشکال دارو:
- ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- دوز معمولی بزرگسالان برای معکوس کردن نقص فاکتور انعقادی اکتسابی: INRبین 2 تا 4: 25 واحد از Factor IX به ازای هرkg وزن بدن که به صورت داخل وریدی داده می شود. INR بین 4 تا 6: 35 واحد از Factor IX به ازای هر kg وزن بدن که به صورت داخل وریدی داده می شود. INR بیشتر از 6: 50 واحد از Factor IX به ازای هر kg وزن بدن که به صورت داخل وریدی داده می شود. حداکثر دوز: INRبین2 تا کمتر از 4: 2500 واحد از Factor IX. INR بین 4 تا 6: 3500 واحد از Factor IX، INR بیشتر از 6: 5000 واحد از Factor IX، طول مدت درمان: تک دوز. تکرار دوز توسط داده های بالینی پشتیبانی نمی شود و توصیه نمی شود.
عوارض جانبی دارو:
- General: سردرد، تهوع، استفراغ، آرترالژزی و فشار خون پایین، جدی ترین واکنش های جانبی حوادث ترومبوآمبولیک از جمله سکته مغزی، آمبولی ریوی و ترومبوز ورید عمقی است.
- Cardiovascular: شایع (1٪ تا 10٪): افت فشار خون (4.9٪)، تاکی کاردی (2.9٪)، افزایش فشار خون (2.9٪). غیر شایع (0.1٪ تا 1٪): ترومبوز وریدی، ترومبوز ورید عمقی (1.0٪)، fistula clot(1.0٪).
- Gastrointestinal: شایع (1٪ تا 10٪): حالت تهوع / استفراغ (3.9٪)، یبوست (1.9٪).
- Metabolic: شایع (1٪ تا 10٪): هیپوکالمی (1.9٪). غیر شایع (0.1٪ تا 1٪): اضافه بار مایعات (1.0٪).
- Musculoskeletal: شایع (1٪ تا 10٪): آرترالژزی (3.9٪). غیر شایع (0.1٪ تا 1٪): درد قفسه سینه (1.0٪).
- Nervous system: شایع (1٪ تا 10٪): سردرد (7.8٪)، خونریزی داخل جمجمه (2.9٪)، ischemic cerebrovascular accident (1.9٪).
- Psychiatric: شایع (1٪ تا 10٪): تغییر وضعیت روانی (1.9٪). غیر شایع (0.1٪ تا 1٪): بی خوابی (1.0٪).
- Respiratory: شایع (1٪ تا 10٪): دیسترس تنفسی، دیس پنه، هیپوکسی (1.9٪). غیر شایع (0.1٪ تا 1٪): صداهای غیر طبیعی تنفس، رال.
تداخلات دارویی:
- آپیکسابان , دالتپارین , آلتپلاس , انوکساپارین , ترانگزامیک اسید , هپارین , دابیگاتران , ریواروکسابان , بیوالی رودین , آرگاتروبان , رتپلاز , تنکتپلاز | تنکتاپلاز , آپروتینین , فاکتور 7 , فاکتور 10 , کمپلکس انعقادی ضد مهارکننده.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن. Kcentra ، Beriplex P / N [محصول کانادایی]: حساسیت (یعنی آنافیلاکسی یا واکنش سیستمیک شدید) به کنسانتره کمپلکس پروترومبین (PCC) یا هر مؤلفه ای از فرمولاسیون شامل فاکتورهای II، VII، IX، X، پروتئین C و S، آنتی ترومبین III و آلبومین انسانی؛ انعقاد داخل عروقی منتشر شده (DIC)؛ ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین شناخته شده (محصول حاوی هپارین است)، Octaplex[محصول کانادایی]: حساسیت به کنسانتره کمپلکس پروترومبین (PCC) یا هر مؤلفه ای از فرمول؛ ترومبوسیتوپنی نوع II ناشی از هپارین یا حساسیت شناخته شده به هپارین (محصول حاوی هپارین است)؛ اپیزود خونریزی غیرقابل تهدید در افراد مبتلا به انفارکتوس میوکارد اخیر، خطر بالای ترومبوز یا آنژین صدری؛ اپیزود خونریزی غیر تهدید کننده در افراد مبتلا به انعقاد داخل عروقی منتشر شده درمان نشده (DIC) که می توان پلاسمای منجمد تازه (FFP) به آنها داده شود؛ اختلالات انعقادی ناشی از بیماری مزمن کبد یا پیوند کبد؛ خونریزی همراه با اختلالات پارانشیم کبدی، واریس مری، یا جراحی اصلی کبدی؛ نقص ایمونوگلوبولین (IgA)A، با آنتی بادی های شناخته شده در برابر IgA.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- قبل از استفاده از کمپلکس پروترومبین (انسانی)، در صورت داشتن سکته قلبی شدید، مشکل خونی به نام انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC)، سکته مغزی، درد قفسه سینه یا بیماری بسیار بد عروق خونی طی 3 ماه گذشته به پزشک اطلاع داده شود.
- بیمارانی که تحت درمان با آنتاگونیست های ویتامین کا (VKA) قرار می گیرند، ممکن است در اثر بیماریهای زمینه ای، در معرض خطر بروز ترومبوآمبولیک (TE) قرار بگیرند. عوارض ترومبوآمبولی و شریانی کشنده و غیر کشنده گزارش شده است. مزایای بالقوه معکوس کننده های VKA ها باید در برابر خطر احتمالی TE اندازه گیری شود. بیمارانی که از کمپلکس پروترومبین (انسانی) دریافت می کنند برای علائم TE کنترل شوند.
- از سرگیری ضد انعقاد باید به محض اینکه خطر TE بیش از خطر خونریزی حاد باشد، مورد توجه قرار گیرد. کمپلکس پروترومبین (انسانی) ممکن است در بیماران مبتلا به TE طی 3 ماه گذشته قبل از استفاده دارو مناسب نباشد.
- INR و پاسخ بالینی در طول و بعد از درمان مانیتور شود.
- بر علائم ترومبوآمبولیک نظارت شود.
- واکنشهای ازدیاد حساسیت از جمله گرگرفتگی، کهیر، تاکی کاردی، اضطراب، آنژیوادم، خس خس سینه، حالت تهوع، استفراغ، افت فشار خون، تاکی پنه، دیس پنه، ادم ریوی و برونکواسپاسم گزارش شده است.
- به همه ارائه دهندگان خدمات بهداشتی شامل پزشکان، پرستاران، داروسازان و دندانپزشکان اطلاع داده شود كه کمپلکس پروترومبین (انسانی) را مصرف می شود.
- داروی پروترومبین از پلاسمای انسان (بخشی از خون) ساخته شده است و ممکن است حاوی ویروس هایی باشد که می تواند باعث بیماری شود. این دارو غربالگری و آزمایش می شود تا احتمال ابتلا به عفونت را کاهش دهد.
- این دارو به صورت انفوزیون وریدی در طی یک بازه زمانی تزریق می شود.
- در صورت بهتر نشدن علائم یا مشکلات سلامتی یا حتی بدتر شدن آن ها، با پزشک تماس گرفته شود.
- ویتامین K به طور هم زمان برای حفظ سطح فاکتور انعقادی وابسته به ویتامین K پس از کاهش اثرات کمپلکس پروترومبین تجویز شود.
- تنظیم دوز بر اساس وزن بدن است ولی از حداکثر دوز اعلام شده برای بیمارانی که وزن بیش از 100 کیلوگرم دارند، تجاوز نشود.
- دوز مصرفی مبتنی بر potency واقعی است. potency از ویال تا ویال متفاوت است و روی کارتن بیان می شود. potency از Factor IX units/mL 31-20 متفاوت است. potency اسمی 500 واحد در هر ویال یا تقریبا 25 واحد در میلی لیتر پس از بازسازی است.
- کمپلکس پروترومبین با سایر محصولات دارویی مخلوط نشود. از طریق یک خط انفوزیون جداگانه انفوزیون شود.
- نیمه عمر دارو ممکن است در آسیب شدید کبدی، DIC یا متابولیسم طولانی مدت کاتابولیک به طور قابل توجهی کاهش یابد.
- ویال ها یکبار مصرف هستند زیرا حاوی مواد نگهدارنده نمی باشند.
- خون نباید وارد سرنگ شود، زیرا احتمال تشکیل لخته فیبرین وجود دارد.