شناخت دارو: عبارت است از پتيدين در كنترل دردهاي متوسط تا شديد، تسكين درد در موقع زايمان و عمل جراحي، به عنوان داروي پيش بيهوشي و به منظور افزايش اثر داروهاي هوشبر استفاده مي‌شود.
دسته دارویی:
- داروهای مسکن، ضد التهاب و ضد تب ها
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- آگونیست اپیوئیدی؛ با مهار مسیرهای صعودی درد موجب تغییر پاسخ به درد می گردد و تولید بی دردی، سرکوب تنفسی و خواب آلودگی می گردد.
- دارو در كبد متابوليزه مي‌شود كه نورمپريدين متابوليت فعال و سمي آن است. دفع دارو از طريق كليه‌ها بوده و نيمه عمر آن حدود 3 ساعت است. پيوند دارو به پروتئين بسيار زياد است. زمان شروع اثر دارو از راه عضلاني 15 الی 10 دقيقه و از راه وريدي يك دقيقه مي‌باشد. طول مدت اثر دارو 4 الی 2 ساعت است.
اشکال دارو:
- آمپول 50 میلی گرم در 1 میلی لیتر: بسته بندی 10 عددی
- آمپول 100 میلی گرم در 2 میلی لیتر: بسته بندی 10 عددی
مقدار مصرف صحیح:
- دوز مناسب را برای هر بیمار به صورت جداگانه و با در نظر گرفتن شدت درد، پاسخ بیمار، تجربه درمان قبلی ضد درد و میزان خطر اعتیاد و سوء استفاده تعیین می شود.
- بیماران را از نظر دیپرشن تنفسی کنترل کنید، به خصوص در 24 الی 72 ساعت اول شروع درمان، و محصولات تزریقی باید قبل از تجویز به صورت چشمی چک شوند تا دچار تغییر رنگ و ایجاد ذره نشده باشند.
عوارض جانبی دارو:
- اعصاب مرکزی: خواب آلودگی، اختلال در مرکز حسی، منگی، سرگیجه، هیجان، احساس سرخوشی، بی خوابی، آشفتگی، اغتشاش شعور، سر درد، لرزش، تنگ شدن مردمک چشم، حملات تشنجی، وابستگی روانی، تشنجات (به ازای مصرف مقادیر زیاد). تزریق نامناسب در مقابل یک تنه عصبی ممکن است موجب فلج اعصاب حسی حرکتی شود که معمولاً (ولی نه همیشه) موقتی است.
- قلبی و عروقی: تاکیکاردی، آسیستول، برادیکاردی، تپش قلب، کمی فشارخون، سنکوب.
- پوست: تعریق، برافروختگی، بثورات پوستی، خارش، درد در محل تزریق، تحریک موضعی و سفتی بعد از تزریق زیر جلدی (بخصوص در صورت تکرار مصرف).
- دستگاه گوارش: خشکی دهان، بی اشتهایی، اسپاسم های صفراوی (کولیک)، انسداد فلجی روده، تهوع، استفراغ، یبوست.
- ادراری و تناسلی: احتباس ادرار یا تأخیر در دفع ادرار.
- سایر عوارض: ضعف تنفسی.
تداخلات دارویی:
- مصرف همزمان با داروهای دیگر مضعف CNS داروهای ضد درد مخدر، بیهوش کننده های عمومی، آنتی هیستامین ها، فتونیازین ها، باربیتوراتها، بنزودیازپین ها، داروهای تسکین بخش خواب آور، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، الکل و داروهای شل کننده عضلانی)، اثرات مضعف تنفسی و CNS ، اثر تسکین بخش و کاهنده فشارخون را تشدید می کند. مصرف همزمان با سایمتیدین ممکن است اثرات مضعف تنفسی و CNS را افزایش دهد و موجب بروز اغتشاش شعور، از دست رفتن حس جهت یابی، آپنه یا حملات تشنجی شود، در صورت نیاز به مصرف همزمان این داروها، کاهش مقدار مصرف پتیدین ضروری است. مصرف همزمان با داروهایی که بطور گسترده ای در کبد متابولیزه می شوند (مانند ریفامپین و فنی توئین)، موجب تجمع دارو و افزایش اثرات آن می شود. مصرف همزمان با داروهای آنتی کولینرژیک ممکن است موجب بروز انسداد فلجی روده شود. مصرف یک آنتاگونیست مخدر در بیمارانی که نسبت به این دارو وابستگی فیزیکی دارند، ممکن است موجب بروز سندرم شدید قطع مصرف دارو شود. مصرف همزمان با داروهای بیهوش کننده عمومی ممکن است موجب کاهش شدید فعالیت قلبی عروقی شود. در صورت مصرف همزمان پتیدین با ایزو نیازید ممکن است اثرات جانبی ایزونیازید تشدید شود. مصرف همزمان با داروهای مهار کنند مونوآمین اکسیداز(MAO) حتی در بیمارانی که تا 14 روز قبل از مصرف، پتیدین استفاده کرده اند ممکن است موجب بروز واکنش های پیش بینی نشده و گاهی اوقات مرگ آور شود. بعضی از این واکنش ها با اغماء، ضعف تنفسی، سیانوز و کمی فشارخون مشخص می شود و در بعضی بیماران، تحریک پذیری بیش از حد، تشنج، تاکیکاردی، زیادی دمای بدن و زیادی فشارخون بروز کرده است.
موارد منع مصرف:
- اين دارو در صورت وجود اسهال شديد همراه با كوليت پسودوممبران ناشي از مصرف سفالوسپورين‌ها و پني‌سيلين‌ها، اسهال ناشي از مسموميت و ضعف حاد تنفسي نبايد مصرف شود.
شرایط نگهداری:
- دور از نور و در دمای کمتر از 30 درجه سانتی گراد نگهداری گردد. از یخ زدگی محافظت گردد.
نکات مهم:
- اين دارو در موارد زير بايد با احتياط فراوان مصرف شود: حمله حاد آسم، بيماري تنفسي، بيماري التهاب روده. پتيدين براي كنترل دردهاي شديد مداوم مناسب نيست. با مصرف مقادير زياد اين دارو ممكن است تشنج رخ دهد. مصرف مكرر اين دارو باعث ايجاد وابستگي و تحمل به اثرات دارو مي‌گردد.
- اين دارو نبايد بيش از مقدار توصيه شده مصرف شود. اگر پس از چند هفته مصرف دارو، پاسخ مطلوب حاصل نشد، بدون مشورت با پزشك مقدار مصرف دارو نبايد افزايش يابد. در صورت فراموش كردن يك نوبت مصرف دارو، به محض به يادآوردن، آن نوبت بايد مصرف شود، مگر اينكه تقریبا زمان مصرف نوبت بعدي فرا رسيده باشد. مقدار مصرف بعدي نيز نبايد دو برابر شود. از مصرف فرآورده‌هاي حاوي الكل و ساير داروهاي مضعف CNS با اين دارو بايد خودداري شود. در صورت بروز سرگيجه، خواب آلودگي، منگي و احساس كاذب سرخوشي بايد احتياط نمود. هنگام برخاستن ناگهاني از حالت خوابيده يا نشسته بايد احتياط نمود. قبل از قطع مصرف دارو پس از مصرف طولاني مدت، بايد با پزشك مشورت شود. قطع تدريجي مصرف دارو ممكن است ضروري باشد.
- عمده هنگام تولد و سقط جنین کافی نیست. مطالعات رسمی تولید مثل حیوانات با مپریدین انجام نشده است. نقص لوله عصبی (وجود استنفالی و کرانیوسکیس) در همسترها گزارش شده است که یک دوز بزرگ بولوس مپریدین در طی یک دوره حساس ارگانوژنز در 0.85 و 1.5 برابر کل دوز روزانه انسان 1200 میلی گرم انجام شده است. عواقب نامطلوب در بارداری می تواند بدون توجه به سلامتی مادر یا استفاده از داروها رخ می دهد. در جمعیت عمومی آمریکا، خطر تخمین زده شده از نقایص عمده هنگام تولد و سقط جنین در حاملگی های کلینیکی به ترتیب 4/4 و 15 الی 20 درصد است.