شناخت دارو: عبارت است از ویتامین سی (ویتامین ث) به صورت طبیعی در غذاهایی مانند مرکبات، گوجه فرنگی؛ سیب زمینی و سبزیجات برگدار وجود دارد. ویتامین ث برای استخوان و بافت همبند، عضله و رگ های خونی مهم است. ویتامین سی هم چنین کمک به جذب آهن می کند، که برای تولید سلول های قرمز خون لازم است. ویتامین سی برای درمان و جلوگیری از کمبود ویتامین سی استفاده می شود. مشکلات خونریزی مربوط به کمبود ویتامین C است که ممکن است به صورت خونریزی لثه، مخاط و پوست بروز کند و اصولاً به خاطر رژیم های غذایی بدون سبزی و میوه است. همچنین ویتامین C از بی ثبات ترین ویتیامین ها است که در اثر پختن مواد غذایی و سبزیجات حدود 50 درصد آن از بین می رود. این ویتامین با فریز کردن (یخ زدن مواد) مواد غذایی از بین نمی رود. ذخیره ویتامین C بدن همیشه باید بیش از 1500 میلی گرم باشد و هنگامی که به کمتر از 300 میلی گرم برسد، علائم کمبود آن ظاهر می شود. این علائم شامل خستگی، دردهای ماهیچه ای، افزایش عفونت های میکروبی و استرس ها، ضایعات پوستی و خونریزی لثه ها و علائم تخریب کلاژن است. قابل ذکر است بروز این علائم نشان دهنده اسکوروی است، چندین ماه طول می کشد.

دسته دارویی:

• مکمل های غذایی (ویتامین ها)

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• در انسان ها، منبع خارجی اسید آسکوربیک (ویتامین C) برای تولید کلاژن و تعمیر بافتی لازم است که به عنوان کوفاکتور در تشکیل پس از ترجمه 4-هیدروکسی پرولین در توالی Xaa-Pro-Gly درکلاژن و دیگر پروتئین ها عمل می کند. اسید آسکوربیک به صورت برگشت پذیر به دی هیدروآسکوربیک اسید در بدن اکسیده می شود. این دو شکل ویتامین در واکنش های اکسیداسیون احیا مهم است. ویتامین در متابولیسم تیروزین، تبدیل فولیک اسید به فولینیک اسید، متابولیسم کربوهیدرات، سنتز لیپیدها و پروتئین ها، متابولسیم آهن، مقاومت به عفونت و تنفس سلولی دخیل است.
• جذب: 70 تا 90%، حجم توزیع: در دسترس نیست، اتصال پروتئین: 25%، متابولیسم: کبدی: اسید آسکوربیک به صورت برگشت پذیر به دی هیدروآسکوربیک اسید اکسیده می شود (از طریق حذف هیدروژن ازگروه اندیول آسکوربیک اسید). دو شکل در مایعات بدن یافت می شود که به صورت فیزیولوژیک فعال هستند. مقداری از اسید آسکوربیک به ترکیب های غیر فعال متابولیزه می شود شامل آسکوربیک اسید-2-سولفات و اوکسالیک اسید. مسیر نابودی: در دسترس نیست. نیمه عمر: 16 روز (4 ساعت در افرادی که مقادیر اضافی ویتامین سی دارند)، کلیرانس: در دسترس نیست.

اشکال دارو:

• پودر جوشان، قرص، قرص جوشان، آمپول، شربت

مقدار مصرف صحیح:

• بزرگسالان: اشکال دارویی: قرص ها: 100 میلی گرم، 250 میلی گرم، 500 میلی گرم، 1 گرم، قرص جویدنی: 100 میلی گرم، 250 میلی گرم، 500 میلی گرم، کپسول طولانی رهش: 500 میلی گرم، قرص طولانی رهش: 500 میلی گرم، 1000 میلی گرم، 1500 میلی گرم، کریستال: 120 میلی گرم، 480 میلی گرم، گرانول: 100 گرم، 500 گرم، 1000 گرم، محلول تزریقی: 250 میلی گرم بر میلی لیتر، 500 میلی گرم بر میلی لیتر، محلول خوراکی: 100 میلی گرم بر میلی لیتر، پودر جوشان: 150 گرم، پودر خوراکی: 113 میلی گرم، 120 میلی گرم، 480 میلی گرم، شربت خوراکی: 100 میلی گرم بر میلی لیتر، رژیم غذایی پیشنهادی، جنس مذکر: 90 میلی گرم در روز، جنش مونث: 75 میلی گرم در روز، حاملگی: 85 میلی گرم در روز؛ از  2000 میلی گرم در روز تجاوز نکند (80 میلی گرم اگر کمتر از 18 سال سن دارد؛ از 1800 میلی گرم در روز تجاوز نکند). شیردهی: 120 میلی گرم در روز؛ از 2000 میلی گرم در روز تجاوز نکند (115 میلی گرم اگر کمتز 18 سال سن دارد؛ از 1800 میلی گرم در روز تجاوز نکند).
• اسیدی شدن ادرار: 4 الی 12 گرم در روز خوراکی، تزریقی به سه تا چهار بار در روز تقسیم شود.
• نقص اسید آسکوربیک (اسکوروی): پیشگیری بیماری دهانی: دوز مصرف روزانه را ببینید.
• درمان بیماری دهانی: 250 میلی گرم خوراکی، چهار بار در روز به مدت یک هفته.
• درمان با اسید آسکوربیک تزریقی: مصرف کوتاه مدت (کمتر از یک هفته) برای درمان اسکوروی در بزرگسالان و کودکان کمتر و برابر 5 ماه، برای کسانی که تجویز خوراکی ممکن نیست، نا کافی است و منع مصرف دارد. 200 میلی گرم تزریقی روزانه؛ درمان توصیه شده روزانه نباید بیشتر از 7 روز طول بکشد. اگر هیچ بهبودی در علائم اسکوربوتیک صورت نگرفت، درمان تا زمانی که علائم اسکوربوتیک حل نشد ادامه پیدا کند.
• اطفال: قرص: 100 میلی گرم، 250 میلی گرم، 500 میلی گرم، 1 گرم، قرص جویدنی، 100 میلی گرم، 250 میلی گرم، 500 میلی گرم، کپسول طولانی رهش، 500 میلی گرم، 1000 میلی گرم، 1500 میلی گرم، کریستال، 120 گرم، 480 گرم، گرانول، 100 گرم، 500 گرم، 1000 گرم، محلول خوراکی، 250 میلی گرم بر میلی لیتر، 500 میلی گرم بر میلی لیتر، محلول خوراکی، 100 میلی گرم بر میلی لیتر، پودر جوشان: 150 گرم، پودر خوراکی: 113 میلی گرم، 120 میلی گرم، 480 میلی گرم، شربت خوراکی: 500 میلی گرم، شربت خوراکی، 100 میلی گرم بر میلی لیتر. دوز توصیه شده: 0-6 ماه: 40 میلی گرم در روز، 6-12 ماه: 50 میلی گرم در روز، 1-3 سال: 15 میلی گرم در روز. 3-8 سال: 25 میلی گرم در روز، 8-13 سال: 45 میلی گرم در روز. 13-18 سال: (مذکر) 75 میلی گرم در روز؛ (مونث) 65 میلی گرم در روز. مقدار مصرفی قابل تحمل: 1-3 سال: 400 میلی گرم در روز؛ 4-8 سال: 600 میلی گرم در روز؛ 9-13 سال  2 گرم در روز؛ 12-18 سال: 1.8 گرم در روز.
• اسید شدن ادرار: 500 میلی گرم در روی خوراکی/تزریقی سه بار در روز/چهار بار در روز، نقص در اسید آسکوربیک (اسکوروی) پیش گیری دهانی: مقدار مصرف توصیه شده روزانه را ببینید، درمان دهانی، نوزادان و کودکان: 100 میلی گرم خوراکی سه بار در روز به مدت یک هفته، سپس 100 میلی گرم خوراکی روزانه تا زمانی که حل شود (نوعا 1 تا 3 ماه)، درمان با اسید آسکوربیک تزریقی: تجویز برای درمان کوتاه مدت (کمتر از یک هفته) اسکوروی در کودکان و نوجوانان بیشتر و برابر 5 ماه، برای کسانی که مصرف خوراکی ممکن نیست، نا کافی است و یا منع مصرف دارد. کمتر از 5 ماه: ایمنی و کارایی مشخص نشده است. 5 ماه تا کمتر از 12 سال: 50 میلی گرم تزریق یک بار در روز، 1 سال تا کمتر از 11 سال: 100 میلی گرم تزری یک بار در روز، برابر و بیشتر از 11 سال: 200 میلی گرم تزریقی روزانه؛ دوز توصیه شده روزانه نباید بیش از هفت روز تجاوز کند. اگر هیچ علائمی ار بهبود مشاهده نشد، درمان تا زمان بهبود علائم صورت تکرار شود. تکرار دوز در کودکان و نوجوانان کمتر از 11 سال توصیه نمی شود.

عوارض جانبی دارو:

• اسهال , سردرد , تهوع , استفراغ , تاری دید , سوء هاضمه , کمردرد , برافروختگی , هیپروکسالوری.

تداخلات دارویی:

• دیفن هیدرامین , دیگوکسین , سفالکسین , سیکلوپنتولات , لاکتولوز , متی مازول , دفراسیروکس , فنوباربیتال , وارفارین , آلومینیوم هیدروکساید , آسپرین , دفروکسامین , بوتالبیتال و استامینوفن , بوتاباربیتال , لورنوکسیکام , کوئتیاپین | کوتیاپین , پلی اتیلن گلیکول , دی متیل فومارات , اتینیل استرادیول , فن مترازین , اکسی تتراسیکلین.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

منابع مهم ویتامین سی :

• دمنوش میوه نسترن، فلفل دلمه، مرکبات، گوجه فرنگی، توت فرنگی، میوه های تازه، سبزیجات تازه، میوه گل سرخ، میوه کاکتوس.

بیماری های مرتبط با کمبود ویتامین سی:

• زمخت و ناهموار شدن پوست، پیچ خوردن موی بدن، فولیکول مو به رنگ قرمز روشن در می آید، قاشقی شدن ناخن ها با لکه یا خطوط قرمز، پوست خشک و آسیب دیده، کبودی، جای زخم به کندی التیام پیدا می کند، درد و التهاب مفاصل، ضعیف شدن استخوان ها، خونریزی لثه و پوسیدگی دندان ها، ضعف ایمنی بدن، کم خونی ناشی از فقر آهن مزمن، خستگی مفرط و روحیه پایین، افزایش بی رویه وزن، التهاب مزمن و استرس اکسیداتیو، دردهای ماهیچه ای.

نکات مهم:

• در بیمارانی که نقص آنزیم گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز را دارند همولیز گزارش شده است؛ اگر مشکوک به همولیز شدید ویتامین ث را قطع و در صورت نیاز درمان را شروع کنید. اسید آسکوربیک در تست های آزمایشگاهی که بر پایه واکنش های اکسیداسیون-احیا (همانند تست گلوکز خون و ادرار، سطح نیتریت و بیلی روبین، و تست شمارش لوکوسیت) اخلال ایجاد می کند؛ اگر امکان دارد تست های آزمایشگاهی را تا 24 ساعت بعد از انفوزیون اسید آسکوریبک به تأخیر بیاندازید.
• نفروپاتی اکسالات و سنگ کلیه: نفروپاتی حاد و مزمن اکسالات در مصرف طولانی مدت دوزهای بالای اسید آسکوربیک گزارش شده است. خطر افزایش نفروپاتی اکسالات در بیماران دارای بیماری کلیوی، نقص کلیوی، سابقه سنگ های کلیه اکسالاتی و بیماران سالخورده وجود دارد. عملکرد کلیوی مونیتور شود؛ اگر نفروپاتی اکسالات ایجاد شد درمان قطع شود و در صورت هر گونه نفروپاتی اکسالات درمان شروع شود.
• کلیاتی در مورد تداخلات دارویی: اسید آسکوربیک اثرات اریترومایسین ، کانامایسین، استرپتومایسین، داکسی سایکلین و لینکومایسین را کاهش می دهد؛ اگر کارایی آنتی بیوتیک را تحت تاثیر قرار می دهد، اسید آسکوربیک قطع شود. گزارش های موردی محدود تداخل آسکوربیک اسید را با اثرات ضد انعقادی وارفارین پیشنهاد می کنند. مونیتور صورت گیرد. آمفتامین و دیگر داروها تحت تاثیر pH ادرار هستند. آسکوربیک اسید ادرار را اسیدی می کند. سطح آمفتامین را از طریق افزایش دفع کلیوری کاهش می دهد.
• دفع دارو های معینی را تحت تاثیر pH ادرار تحت تاثیر قرار می دهد (همانند فلوفنازین)، دقیقا همانند چیزی که روی برچسب نوشته شده یا توسط پزشک تجویز شده مصرف شود. مقادیر بیشتر و کمتر یا طولانی تر از زمانی که توصیه شده است استفاده نکنید.
• رژیم توصیه شدن ویتامین سی با افزایش سن افزایش می یابد. طبق دستورالعمل پزشک خود عمل کنید. مقادیر زیادی مایعات در زمان مصرف ویتامین سی بنوشید. قرص های جویدنی باید قبل از بلعیدن جویده شوند. آدامس ویتامین ث به مدت دلخواه جویده شده و سپس دور انداخته شود. قرص های طولانی رهش را له نکیند، نجوید و نشکنید. به صورت کامل بلعیده شود. داروی مایع را با قاشق های مخصوص دوز یا فنجان مخصوص اندازه بگیرید. اگر وسیله ای برای اندازه گیری ندارید از داروساز بپرسید.
• قرص های حل شونده در دهان را تا زمان استفاده در بسته بندی قرار دهید. زمان برداشتن قرص دست ها خشک باشند و سپس قرص را در دهان قرار دهید. قرص را به صورت کامل نبلعید. اجازه دهید تا در دهان بدون جویدن حل شود. همزمان با حل شدن و کم کم دارو با ببلعید.
• ویتامین c را در دمای اتاق و دور از رطوبت و گرما قرار دهید.
• اگر برای مدت طولانی دوزهای بالای ویتامین سی را مصرف کردید، یا اگر نقص ویتامین سی شرطی داردی، مصرف آنرا به صورت ناگهانی قطع نکیند. علائم شامل خونریزی لثه، احساس خستگی مفرط و نقاط ریز قرمز یا آبی اطراف فولیکول های مو است. دستورالعمل پزشک خود را برای کاهش دوز دنبال کنید. تصحیح نقص شرطی ویتامین سی بدون نظارت دارویی مشکل است.