شناخت دارو: عبارت است از هورمون آنتی دیورتیک یا وازوپرسین یک پپتید 9 آمینواسیدی است که از هیپوفیز خلفی ترشح می شود. وازوپرسین به گیرنده های توبول دیستال یا جمع کننده کلیه متصل می شود و موجب افزایش بازجذب آب به خون می شود.
دسته دارویی:
- هورمون های آنتی دیورتیک (ضد ادرار)
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- وازوپرسین بر سه گیرنده متفاوت اثر می کند. گیرنده وازوپرسین V1a موجب انقباض عروق، گلوکونئوژنز کبد، تجمع پلاکتی و آزادسازی فاکتور 8 می شود.گیرنده وازوپرسین V1b موجب ترشح کورتیکوتروپین از هیپوفیز می شود و گیرنده وازوپرسین V2 بازجذب آب آزاد را در مدولار کلیوی تنظیم می کند.
- اتصال وازوپرسین به گیرنده V2 موجب فعال شدن آدنیلات سیکلاز و در نتیجه آزادسازی کانال های آکوآپورین 2 به داخل سلول های مجرای مدولار کلیه می شود که موجب بازجذب آب بر خلاف فشار اسمزی و غلیظ تر شدن ادرار می شود.
- داروی وازوپرسین هورمون آنتی دیورتیک است که برای پیشگیری و درمان تورم شکم بعد از عمل، برای حذف سایه های گاز مزاحم در عکس برداری اشعه ایکس شکم و دیابت بی مزه استفاده می شود. وازوپرسین موجب انقباض ماهیچه های صاف معدی و روده ای همه ی عروق و مخصوصاً مویرگ ها، شریانچه ها و ونول ها می شود. اثر کمی بر عضلات صاف عروق بزرگ دارد. وازوپرسین برای کنترل خونریزی بیماری von Willebrand و درمان شب ادراری شدید در کودکان استفاده می شود.با مکانیسم ناشناخته ای در ایجاد حافظه نقش دارد.
- فراهمی زیستی: توسط تریپسین در دستگاه گوارش تخریب می شود پس باید تزریقی یا داخل بینی تجویز شود. اتصال به پروتئین: 1%، شروع اثر آنتی دیورتیک: 2 الی 8 ساعت در تجویز زیرجلدی یا عضلانی، شروع اثر انقباضی: 30 الی 60 دقیقه در تجویز وریدی، متابولیسم: در کبد و کلیه متابولیزه شده و سریعاً از پلاسما حذف می شود. نیمه عمر تزریقی: 10 الی 20 دقیقه، دفع: 5 الی 10% ادراری.
اشکال دارو:
- آمپول
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: تورم شکم: 5 واحد عضلانی سپس هر 3 الی 4 ساعت در صورت لزوم تکرار شود، شاید تا ده واحد افزایش یابد.
- دیابت بی مزه: 5 الی 10 واحد عضلانی/ زیرجلدی هر 8 الی 12 ساعت، دوز را بر اساس سدیم و اسمولاریته سرم، مایعات بدن و مقدار ادرار تنظیم کنید.
- عکس برداری اشعه ایکس شکم: 10 واحد (نیم میلی لیتر) عضلانی/ زیرجلدی دو ساعت قبل از عکس برداری، سپس 10 واحد عضلانی نیم ساعت قبل از عکس برداری، ممکن است قبل از اولین دوز وازوپرسین تنقیه انجام شود.
- کودکان: تورم شکم: با تناسب نسبت به دوز بزرگسالان.
- دیابت بی مزه:5 الی 10 واحد عضلانی/ زیرجلدی/ داخل بینی هر 8 الی 12 ساعت.
- انفوزیون وریدی پیوسته:0005 واحد به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر ساعت سپس هر نیم ساعت دوز را دو برابر کنید تا به اثربخشی مناسب برسید، بیش از 0.01 واحد به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر ساعت نشود. دوز را بر اساس سدیم و اسمولاریته سرم، مایعات بدن و مقدار ادرار تنظیم کنید.
عوارض جانبی دارو:
- اسهال , تهوع , سرگیجه , لرزش , تعریق , واکنش های آلرژیک , آنژین , کرامپ شکمی , انقباض برونش , انقباض رحمی , سنگینی سر , Circumoral pallor.
تداخلات دارویی:
- دروندارون , آمیودارون , پاپاورین , پیموزاید , تیوریدازین , دیزوپیرامید | دیسوپیرامید , سوتالول , هالوفانترین , آرتمتر + لومفانترین , آرسنیک تری اکساید , ایلوپریدون , ومورافنیب , گاتی فلوکساسین , گرپافلوکساسین , ایبوتیلاید , دوفتیلید , بپریدیل , سریتینیب , سریزوتینیب , پاسیروتاید , دولاسترون , میفه پریستون , زیپراسیدون , ایوابرادین , پانوبینوستات , ریبوسیکلیب , مزوریدازین , اسپارفلوکساسین , تورمیفن , اسیمرتینیب , وندتانیب , دروپریدول , کلوزاپین , آناگریلید , ساکویی ناویر | ساکیناویر , افاویرنز , کینیدین | کوئینیدین , پروکائین آمید , سیزاپراید , فینگولیمود , متادون , موکسی فلوکساسین , نیلوتینیب , هالوپریدول.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در خونریزی گوارشی انفوزیون باید برای 12 الی 24 ساعت بعد از توقف خونریزی ادامه یابد و دوز در عرض 24 الی 48 ساعت کاهش یابد.
- انفوزیون دائم باید توسط دستگاه انفوزیون انجام شود.
- در نفریت مزمن همراه با احتباس نیتروژن با احتیاط استفاده شود.
- در بیماران پیش و پس از عمل همراه با پلی اوری.
- در بیماران مبتلا به تشنج، میگرن، آسم، نارسایی قلبی، بیماری عروقی، آنژین پکتوریس، ترومبوز کرونری و بیماری کلیوی احتیاط شود.
- در زنان باردار فقط در صورت ضرورت شدید استفاده شود.
- وازوپرسین به طور موقت موجب بروز عوارضی نظیر تهوع، درد معده یا بی رنگی پوست بعد از فشار دادن موضع می شود. با مصرف 1 الی 2 لیوان آب بعد از هر تزریق عوارض جانبی کاهش میابد. در تجویز وریدی دارو ممکن است تا مدتی مجاز به آشامیدن آب نباشید.
- حین استفاده از این دارو به آزمایش خون مکرر نیاز دارید. همچنین شاید نوار قلب هم بررسی شود.
- میزان مصرف مایعات را طبق دستور پزشک تنظیم کنید. مصرف بیش از حد مایعات می تواند مانند عدم مصرف آن مضر باشد.