شناخت دارو: عبارت است از کوریونیک گنادوتروپین انسانی (HCG) یک هورمون انسانی است که در زمان بارداری از جفت ترشح شده و به میزان زیادی وارد ادرار می شود. از این ماده به عنوان دارویی جهت رشد تخمک در تخمدان زنان و تحریک آزادسازی آن در زمان تخمک گذاری و همچنین کمک به باروری در آقایان استفاده می شود.
دسته دارویی:
- هورمون های هیپوتالاموس و هیپوفیز
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- عملکرد اصلی هاش سی جی در بدن مانند هورمون LH است هرچند جزئی اثرات مشابه FSH را نیز داراست. این دارو باعث تحریک ساخت هورمون های استروئیدی توسط تحریک سلول های بینابینی بیضه به ساخت آندروژن ها و سلول های جسم زرد تخمدان به ساخت پروژسترون می شود. هاش سی جی در زنان مشابه LH عمل کرده و سبب تحریک تخمک گذاری می شود.
- هاش سی جی توسط جفت انسان ترشح می شود و بعد از تخلیص از ادرار و یا سنتز توسط تکنولوژی DNA نوترکیب، به صورت تزریقی استفاده می شود. بعد از تزریق در بدن باعث ساخت استروئیدهای جنسی می شود.
- هاش سی جی در مردان با تحت تأثیر قرار دادن بیضه ها سبب افزایش تولید تستوسترون و در نتیجه افزایش تولید اسپرم می شود و در زنان به عنوان یک هورمون تحریک کننده آزادسازی تخمک عمل می کند و باعث تخمک گذاری (اغلب تا 36 ساعت بعد از تزریق) می شود.
- کوریونیک گنادوتروپین انسانی (HCG) به صورت تزریقی استفاده شده و بعد از تزریق عمدتاً به داخل غدد جنسی (بیضه و تخمدان) توزیع می شود و طی 24 ساعت در ادرار دفع می شود. پس از تزریق عضلانی، حداکثر غلظت پلاسمایی دارو حدودا بعد از 6 ساعت ظاهر می شود. طول اثر دارو حدود 36 ساعت است. دفع دارو دو فازی است و نیمه عمر فاز اول آن 6 تا 11 ساعت و فاز پایانی دفع 23 تا 37 ساعت می باشد.
اشکال دارو:
- ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: القای تخمک گذاری: عضلانی: 5000 تا 10000 واحد 1 روز پس از آخرین دوز HMG.
- هایپوگنادیسم هایپوگنادوتروپیک در مردان: عضلانی: 500 تا 1000 واحد 3 بار در هفته برای مدت 3 هفته و در ادامه 2 بار در هفته برای 3 هفته. یا عضلانی: 4000 واحد 3 بار در هفته برای 6 تا 9 ماه؛ سپس دوز به 2000 واحد کاهش یافته و 3 بار در هفته برای 3 ماه دیگر ادامه یابد.
- القای اسپرماتوژنز در اثر هایپوگنادیسم هایپوگنادوتروپیک در مردان (بدون تایید FDA): عضلانی: 1000 تا 2000 واحد 2 تا 3 بار در هفته تا زمانی که سطح تستوسترون سرم به حد طبیعی برسد. (که معمولاً به 2 تا 3 ماه درمان نیاز است.) سپس می توان در صورت نیاز HMG اضافه شود تا اسپرماتوژنز ایجاد شود. HCG برای حفظ سطوح تستوسترون ادامه دهید.
- کودکان: کریپتورکیدیسم قبل از بلوغ: عضلانی: 4000 واحد 3 بار در هفته تا 3 هفته. یا بصورت عضلانی: 5000 واحد روز در میان برای 4 تزریق، یا بصورت عضلانی: 500 واحد 3 بار در هفته برای 4 تا 6 هفته، یا بصورت عضلانی: 15 تزریق 500 تا 1000 واحدی در طی 6 هفته فرم نوترکیب (سنتز شده توسط تکنولوژی DNA نوترکیب) r-HCG در هر سرنگ از پیش پر شده از این دارو که به صورت زیرجلدی تزریق می شود و با برند OVITRELLE در بازار دارویی موجود است 250 میکروگرم HCG معادل 6500 واحد HCG وجود دارد.
- القای تخمک گذاری قبل از انجام IVF: تزریق 1 سرنگ از دارو 24 تا 48 ساعت پس از آخرین دوز FSH یا HMG، القای تخمک گذاری در زنانی که تخمک گذاری ندارند یا تخمک گذاری در آن ها به ندرت اتفاق می افتد: تزریق 1 سرنگ از دارو 24 تا 48 ساعت پس از اینکه فولیکول به رشد مطلوب خود رسیده باشد. بیمار باید در روز تزریق دارو و روز پس از آن نزدیکی داشته باشد.
عوارض جانبی دارو:
- افسردگی , سردرد , ادم , واکنش های محل تزریق , خستگی , تحریک پذیری , حساسیت مفرط , ژنیکوماستی , بلوغ زودرس , ترومبوزیس شریانی , سندرم تحریک بیش از حد تخمدان , پارگی کیست های تخمدان.
تداخلات دارویی:
- ندارد.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، سرطان پروستات , بلوغ زودرس , حساسیت مفرط به این دارو , سرطان های وابسته به هورمون های جنسی , حاملگی خارج رحمی , اختلالات ترومبوآمبولیک فعال.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- هاش سی جی باید در یک رژیم دارویی همراه با HMG (گونادوتروپین منوپوزال انسانی) و فقط تحت نظر پزشک متخصص و با تجربه در مورد ناباروری استفاده شود.
- در پسرانی که این دارو را برای درمان کریپتورکیدیسم (نهان بیضگی) استفاده می کنند القای ترشح آندروژن ها به وسیله HCG ممکن است باعث ایجاد بلوغ زودرس شود. در صورت بروز علائم بلوغ زودرس دارو باید قطع شود.
- از انجایی که آندروژن ها ممکن است باعث احتباس مایعات شوند HCG باید در بیماران مبتلا به اختلالات قلبی, کلیوی, میگرن, آسم و صرع با احتیاط فراوان مصرف شود.
- اثربخشی و بی ضرری این دارو در کودکان زیر 4 سال مشخص نیست.
- کوریونیک گنادوتروپین انسانی (اچ سی جی) ممکن است باعث ایجاد ترومبوآمبولی شود بنابراین در صورت داشتن سابقه ترومبوزیس, چاقی شدید و ترومبوفیلی با دقت تجویز شود.
- در مورد ورود دارو به شیر مادر اطلاعات کافی در دست نیست.
- در صورت وجود آلرژی به این دارو یا هرکدام از موارد زیر نباید از HCG استفاده کرد: بلوغ زودرس و سرطان های وابسته به هورمون مانند سرطان پروستات، در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود: سابقه آلرژی به دارو یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها، اختلالات تیروئید یا آدرنال, کیست تخمدان, بلوغ نارس, سرطان یا تومور پستان, پروستات, رحم, هیپپوتالاموس و هیپوفیز وابسته به هورمون, خون ریزی رحمی با منشأ ناشناخته, بیماری های قلبی و کلیوی, صرع, میگرن یا آسم. با اینکه این دارو در درمان ناباروری استفاده می شود مصرف آن در دوران بارداری خطرناک بوده و ممکن است باعث آسیب جنینی شود. بنابراین به محض اطلاع از بارداری مصرف دارو قطع شده و با پزشک مشورت شود.