نام های دیگر: نرجس، عبهر، لینوس، نارسیس، نرگیس، غفو
نام های دیگر پیاز نرگس: عُنصل – پیاز عنصل – العنصل – عنصلان – پیاز الفا – پیاز نرجس – پیاز دشتی – پیاز موش – بصل النخنرير – بص الفار – اسقيل – اشقال – اشقيل – بصل.
مشخصات: گیاهی است از خانواده Liliaceae جنس Scilla یا Urginea که دارای گونههای متعدد است. گیاهی است چند ساله و علفی دارای پیاز بزرگ که معمولاً قسمتی از پیاز آن داخل خاک و کمی از قسمت فوقانی آن بیرون از خاک قرار دارد این پیاز شبیه پیاز خوراکی است ولی بزرگ تر از آن هم میشود و طعم آن شیرین مایل به تلخ بوده و خوراکی نیست مگر به عنوان دارو برگ آن شبیه به برگ زنبق و سوسن اما قدری بلندتر و عریض تر از آنها با کناره ی صاف و نوک تیز میباشد که قسمت فشرده ای را در قسمت بالای پیاز ایجاد میکند. ساقه ی آن سبز مایل به زرد است. گلهای آن به رنگ سفید یا سفید خاکستری می باشد که به طور فشرده در طول محور شاخه گل دهنده در قسمت بالای شاخه ظاهر میشوند و بوی آن شبیه به بوی گل نیلوفر است. میوه ی آن به رنگ قهوه ای زیتونی و دارای سه خانه است که در هر خانه ۳-۴ دانه شبیه به دانهی پیاز ولی قدری درشت تر و به رنگ تیره قرار دارد. ابعاد هر پیاز آن حدوداً ۲۰-۸×۱۵-۱۰ سانتی متر است و وزن هر پیاز گاهی تا سه کیلوگرم نیز میرسد این گیاه معمولاً در سواحل ودریاها به خصوص سواحل مدیترانه آفریقای شمالی سیسیل و کورس انتشار دارد.
مشخصات پیاز نرگس: ریشه ی متورم یا پیاز گیاهی است از خانواده Liliaceae جنس Scilla یا Urginea که گونه های متعددی دارد. گیاهی است چند ساله و علفی دارای پیازی بزرگ که معمولاً قسمتی از پیاز آن داخل خاک و کمی از قسمت فوقانی آن بیرون از خاک قرار دارد این پیاز شبیه پیاز خوراکی است ولی بزرگ تر از آن می شود و طعم آن شیرین مایل به تلخ بوده و خوراکی نیست مگر به عنوان دارو برگ آن شبیه به برگ زنبق و سوسن اما قدری بلندتر و عریض تر از آنها با کناره ی صاف و نوک تیز میباشد که قسمت فشرده ای را در قسمت بالای پیاز ایجاد می.کند ساقه ی آن سبز مایل به زرد است. گلهای آن به رنگ سفید یا سفید خاکستری میباشد که به طور قشرده در طول محور شاخه ی گل دهنده در قسمت بالای شاخه ظاهر می شوند و بوی آن شبیه به بوی گل نیلوفر است. میوه ی آن به رنگ قهوه ای زیتونی و دارای سه خانه است که در هر خانه ۳-۴ دانه شبیه به دانه ی پیاز خوراکی ولی قدری بزرگتر و به رنگ تیره قرار دارد. ابعاد هر پیاز آن معمولاً حدود ۲۰-۸×۱۵-۱۰ سانتی متر است و وزن هر پیاز گاهی تا سه کیلوگرم نیز میرسد.
ترکیب شیمیایی گل نرگس: مواد ،لیکورین تازتین و نارکوتین در آن وجود دارد.
مزاج: خیلی گرم و خشک
مصلح: بنفشه، کافور
خواص:
- ضد تشنج
- درمان آسم
- قاعده آور (پیاز)
- درمان درد مثانه
- التیام دهنده زخم
- خشک کننده زخم
- درمان درد مفاصل
- درمان قطع عصب
- درمان انگل (تخم)
- درمان اسهال مزمن
- درمان نقرس (با عسل)
- شادی‌آور (استنشاق گل)
- درمان موخوره (با سرکه)
- موثر در شکستگی اعضاء
- درمان سردرد (استنشاق)
- ضد عفونی کننده زخم (پیاز)
- تقویت اعصاب (استنشاق گل)
- درمان گرفتگی بینی (استنشاق)
- درمان بی خوابی (استنشاق گل)
- درمان کچلی (به صورت مشمع)
- درمان زخم بواسیر (مالش روغن)
- درمان درد زهدان (حمام ته نشین)
- درمان دمل چرکی (مرهم پیاز آن)
- موثر حجیم کردن آلت (مالش روغن)
- پیشگیری از سرماخوردگی (استنشاق)
- درمان خارش پوست (پیاز آن با سرکه)
- درمان روماتیسم (ضماد پیاز آن با عسل)
- التیام دهنده زخم ها (ضماد پخت پیاز آن)
- درمان ناخنک چشم (ضماد پیاز آن با عسل)
- درمان شب کوری (کوبیده گل به چشم کشیدن)
- تقویت کننده نیروی جنسی (پیاز آن در شیر بجوشانید)
- ضماد گل آن با عسل برای رفع تشنج اعصاب چشم مفید است.
- پیاز نرگس برای اخراج تکه ی استخوان از مری استفاده می شود.
- درمان ناتوانی جنسی (مالش آن در صورتی که دو روز خیسانده در شیر باشد)
- ضماد پیاز آن با سرکه و عسل زخم ها را پاک کرده و سر دمل را باز می کند.
- درمان گری (پیاز آن با تخم ترب و پرسیاوشان و کندشدن بکوبید و ضماد کنید)
- از شیره ی تازه ی پیاز نرگس برای بیماری های چشم به صورت ضماد استفاده می شود ولی با احتیاط.
- مغز پیاز نرگس را نرم بکوبید و با کمی سرکه مخلوط کنید و هر روز بمالید لک های بهق را به مرور درمان می کند.
- هر روز پنج گرم از گل آن را در یک لیوان آب بجوشانید و ضماد کنید. تشنجات عصبی یاپرش موضعی را درمان می کند.
- ضماد پیاز نرگس با آرد گندم و آرد شیلم و عسل برای خارج کردن تیغ و خار و امثال آن از زیر پوست و تحلیل می شود.
- پیاز نرگس به صورت ضماد برای انواع ورم از جمله ورم پستان جوش ها،کورک ها آبسه ها و زخم ها استفاده ورم های اعصاب مفید است.
- بوییدن گل آن برای رفع سردردهای سرد مزاج و زکام سرد مزاج که با تب همراه باشد یا کسانی که در فصل زمستان زیاد زکام می شوند نافع است.
- اگر جنین در رحم مرده باشد مقداری آب پیاز نرگس را بگیرید و بخورید انقباضات شدید در دیواره ی رحم حاصل می شود و جنین مرده را از رحم خارج می کند.
- زنانی که طبیعتشان گرم نباشد می توانند تازه ی گل آن را بکوبند و پنبه ای به آب آن تر کنند و قبل و بعد از نزدیکی به خود برگیرند برای درمان زنانی که به علتی حامله نمیشوند مؤثر است.
- عصاره ی پیاز نرگس را با عسل طبیعی مخلوط کنید و بمالید. دردهای مفصلی دردهای مزمن عصبی، نقرس و درد در اثر شکستگی اعضا را برطرف میکند سوختگی از آتش را التیام می بخشد.
- اگر هر چند وقت یک بار آب تازه ی پیاز نرگس گرفته و به آلت تناسلی مردان مالیده شود، سبب بزرگی و قدرت آن می گردد در اکثر اشخاص روی پوست اثر تحریک کننده دارد و ایجاد خارش قرمزی، تاول و خراش می کند.
- اگر قسمتی از موی سر به طور ناگهانی ریخته است مولیسک پیاز نرگس را له کنید و با بوراکس مخلوط کرده در پارچه ای بریزید و آن را بسته و آن قدر روی موضع بمالید تا خون آلود شود مدتی بعد کم کم رویش مؤثر شروع خواهد شد. اگر احتیاج به تکرار عمل بود پس از بهبود جراحت و زخم می توان مجدد تکرار کرد.
مضرات:
- سمی
- سردرد
- گرم مزاجان
- سقط جنین (ریشه)
- استفراغ (پیاز و ریشه به خصوص با عسل)
- پیاز نرگس برای گرم مزاجان مضر است و ایجاد سردرد می کند سبب سقط جنین می شود؛ لذا زنان باردار در مصرف آن مجاز نیستند، بهتر است مبتلایان به بیماری کلیه و ناراحتی معده از مصرف آن صرف نظر کنند، پیاز عنصل سمی است و باید در مصرف آن جانب احتیاط را رعایت کرد مالیدن آن روی پوست و مخاط اثر تحریک کننده دارد و ایجاد ،قرمزی ،تاول، خراش و خارش می کند.