شناخت دارو: عبارت است از خانواده میتومایسین ها از آنتی بیوتیک ها بوده از استرپتومایسیس ها به دست می‌آیند. بعد از فعال شدن توسط آنزیم ها دربافت ها به عنوان یک داروی آلکیله کننده با دو یا سه گروه فعال عمل می‌کند.
دسته دارویی:
- داروهای ضد سرطان تزریقی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- میتومایسین بعد از فعال شدن توسط آنزیم ها در بافت ها به عنوان یک داروی آلکیله کننده عمل می کند. میتومایسین موجب اتصال دو رشته DNA بهم شده و ساخت DNA و نیز تا حدی ساخت RNA و پروتئین را مهار می کند.
- میتومایسین یک عامل آلکیله کننده می باشد و در سرطان های دستگاه تناسلی و ادراری, گوارشی و لوسمی موثر می باشد.
- جذب: از راه تزریق وریدی مصرف می‌شود. پخش: به طورگسترده دربافت های بدن انتشار می‌یابد. مطالعه بر روی حیوانات نشان داده است که بیشترین غلظت دارو در کلیه و به دنبال آن در عضله چشم، ریه، روده و معده یافت می‌شود. از سد خونی مغزی عبور نمی‌کند. متابولیسم: توسط آنزیم های میکروزومی کبد متابولیزه می‌شود. همچنین، این دارو در کلیه، طحال، مغز و قلب غیر فعال می‌شود. دفع: میتومایسین و متابولیت های آن، به صورت 10% داروی تغیر نیافته از طریق ادرار دفع می‌شوند. مقدار کمی از دارو از طریق صفرا و مدفوع دفع می‌شود. نیمه عمر آن 50 دقیقه می باشد.
اشکال دارو:
- ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- به میزان 10 الی 20 mg/m2 به صورت مقادیر واحد هر 6 الی 8 هفته یک بار تزریق می شود. مقدار مصرف در نوبت های بعدی بر مبنای تعداد پلاکت ها و لکوسیت ها تعیین می گردد.
- مقادیر بیش از 20 mg/m2 اثر درمانی نداشته و تنها خطر مسمومیت را افزایش می دهد.
عوارض جانبی دارو:
- ترومبوسیتوپنی، کاهش گلبول های سفید خون، عفونت.
تداخلات دارویی:
- واکسن مننگوکوک کنژوگه، سیروکوماب.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، تمایل به خونریزی، ترومبوسیتوپنی، اختلالات انعقادی، افزایش غلظت سرمی کراتینین به بیش از 1.7 mg/dl.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- پیش از شروع درمان، تست بارداری در زنان متاهلی که در سنین باروری می باشند، الزامی است.
- کراتینین سرم در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای پایش شود.
- شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff) به صورت دوره ای در طول درمان و حداقل به مدت 8 هفته پس از تکمیل دوره درمان ارزیابی شود.
- عملکرد ریوی بیمار ارزیابی گردد.
- بیمار از لحاظ بروز سندرم همولیتیک اورمیک، سمیت ریوی و عفونت پایش گردد و به بیمار گوشزد شود که علایمی از قبیل تنفس دشوار، خونریزی، تغییرات ادراری، ادم، خستگی مفرط، ضعف و عفونت را به سرعت گزارش کند.
- لازم است که دیگر داروهای مصرفی بیمار بررسی شود تا در صورت نیاز، تنظیم دوز صورت گیرد یا از درمان جایگزین استفاده شود.
- در طول دریافت انفوزیون، محل تزریق به دقت پایش شود.
- میتومایسین را معمولاً از طریق یک کاتتر وریدی تزریق می کنند.
- به علت ایجاد نکروز موضعی بافت ها، نباید میتومایسین را به صورت عضلانی یا زیر جلدی تزریق کرد.
- میتومایسین را برای درمان بعضی از تومورها به صورت تزریق شریانی (مثلاً در شریان کبدی) تجویز می کنند.
- دوره درمان بعدی با میتومایسین باید تنها زمانی که سلول های خونی به تعداد قابل قبول بازگشتند، انجام شود.
- اگر بیماران پس از دو دوره درمان پاسخ لازم را به میتومایسین نداند به نظر نمی رسد که درمان با میتومایسین در آنها نتیجه ای داشته باشد.