شناخت دارو: عبارت است از منیزیم سولفات یک ترکیب معدنی مهم است که در بسیاری از قسمت های بدن خصوصا اعصاب و عضلات کاربرد دارد. داروی منیزیم سولفات جهت کنترل انواع خاصی از تشنج و تامین نیاز بدن به منیزیم به کار می رود. منیزیم سولفات همچنین با افزایش حجم آب موجود در روده ها باعث افزایش حرکات روده و درمان یبوست می شود.

دسته دارویی:

• داروهای ضد تشنج

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• منیزیم دومین کاتیون فراوان در مایعات درون سلولی است. این ماده برای فعالیت همه آنزیم ها مهم است و نقش مهمی را در انتقال شیمیایی و قابلیت تحریک عضلانی اعمال می کند. منیزیم با کاهش آزادسازی استیل کولین در فاصله عصبی عضلانی باعث کاهش انقباض ماهیچه های ارادی و مهار انقباض عصبی عضلانی محیطی می شود. علاوه بر این منیزیم ورود یون کلسیم را به کانال های وابسته به ولتاژ حساس به دهیدروپیریدین مهار می کند و این اثر باعث کاهش فعالیت سلول های عضلات صاف می شود.با مصرف خوراکی منیزیم سولفات, توسط اثر اسمتیک مایعات به سمت روده ها حرکت کرده و باعث افزایش حجم مدفوع و افزایش حرکات پریستالیتیک و نهایتا درمان یبوست می شود. منیزیم باعث کاهش آزادسازی استیل کولین در انتهای اعصاب شده و ایجاد ایمپالسهای عصبی و طول مدت پایداری آنها کاهش می یابد. منیزیم برای حرکت سدیم, پتاسیم و کلسیم به داخل و خارج سلول لازم است و باعث پایداری غشای برانگیخته می شود. منیزیم داخل وریدی ممکن است توسط شل کردن عضلات صاف باعث بهبود عملکرد ریوی در بیماران آسمی شود .جذب داروی منیزیم سولفات در تزریق وریدی سریعا صورت می گیرد و طول اثر حدود 30 دقیقه می باشد. در تزریق عضلانی جذب بعد از یک ساعت انجام شده و 3 تا 4 ساعت طول اثر دارد. دارو از جفت عبور کرده و به شیر نیز ترشح می شود. حذف منیزیم سولفات توسط کلیه ها انجام می شود که بسته به غلظت خونی دارو و عملکرد فیلتراسیون گلومرولی در افراد مختلف متفاوت است.

اشکال دارو:

• ویال تزریقی

مقدار مصرف صحیح:

• یبوست: 2 تا 4 قاشق چایخوری از گرانول منیزیم سولفات در یک استکان آب حل شده مصرف شود. در صورت نیاز میتواند 6 ساعت بعد تکرار شود. حداکثر دو دوز روزانه مصرف شود.
• اکلامپسی و پراکلامپسی: 4 گرم انفوزیون وریدی یا 4 تا 5 گرم عضلانی در هر سمت سرین تزریق شود. بعد در ادامه 1 تا 2 گرم در ساعت انفوزیون مداوم وریدی یا 4 تا 5 گرم به صورت متناوب در هر سمت سرین هر 4 ساعت تزریق شود. حداکثر دوز مصرفی 40 گرم در 24 ساعت است. روش جایگزین: 4 تا 6 گرم به صورت وریدی جهت دوز بارگیری و در ادامه 1 تا 2 گرم در ساعت انفوزیون وریدی برای مدت حداقل 24 ساعت.
• درمان هایپومنیزیمی: کمبود خفیف : 1 گرم هر 6 ساعت به صورت عضلانی یا بر اساس میزان منیزیم سرم تنظیم شود. کمبود خفیف تا متوسط: 1 تا 4 گرم وریدی با سرعت کمتر از 1 گرم در ساعت و حداکثر مقدار 12 گرم در 12 ساعت. کمبود شدید: حداکثر 250 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن طی 4 ساعت یا 4 تا 8 گرم وریدی با سرعت 1 گرم در ساعت انفووزیون شود.
• پروفیلاکسی هایپومنیزیمی: 8 تا 20 میلی اکی والان منیزیم المنتال به صورت وریدی روزانه. مرطوب کردن ضایعات 2 عدد کپفول را در مقدار مناسب آب گرم حل کرده استعمال شود یا به حوله آغشته شده و روی ضایعه گذاشته شود.

عوارض جانبی دارو:

• کاهش فشارخون , فلاشینگ , اتساع عروق , میاستنی گراویس , هایپرمنیزمی.

تداخلات دارویی:

• آمی تریپتیلین , اتوسوکسیمید , اگزازپام , تتراسیکلین , داکسی سیکلین , دروسپیرنون , سرم دکستروز , زولپیدم , فلوتیکازون پروپیونات , لوراتادین , دیگوکسین , کلوزاپین , فنتولامین مزیلات , کانامایسین , بوتالبیتال و استامینوفن , سدیم پلی استایرن سولفونات , سکوباربیتال , دمکلوسیکلین , راملتون , تمازپام , الترومبوپگ , نتیل مایسین سولفات , کاریپرازین , تولکاپون , کوآزپام , کلرازپات , سارسایکلین , اتوتوئین , سیروکوماب.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن. میاستنی گراویس , مصرف تزریقی در بلاک قلبی یا آسیب میوکاردیال , مصرف طی زایمان در موارد اختلال جنینی , درمان توکولیتیک در بیمار مبتلا به میاستنی گراویس , در مسمومیت حاملگی طی 2 ساعت قبل از زایمان.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• بیماریهای عصبی عضلانی: در اختلالات یاد شده خصوصا بیماری میاستنی گراویس باید با احتیاط فراوان مصرف شود.
• نارسایی کلیوی: بایستی با احتیاط کامل مصرف شود چراکه احتمال تجمع منیزیم و بروز سمیت وجود دارد.
• مصرف در دوران بارداری: با دقت فراوان و تحت کنترل علائم مادر و جنین مصرف شود. در صورت مصرف بیش از 5 تا 7 روز احتمال بروز عوارض جنینی وجود دارد.
• آلومینیوم: ترکیب تزریقی منیزیم ممکن است حاوی آلومینیوم باشد و در مصرف دوزهای بالا , طولانی مدت, در اختلالات کلیوی و نوزادان نارس, سمیت با آلومینیوم ایجاد کند. دوزهای بالای آلومینیوم می تواند منجر به سمیت استخوانی و عصبی شود.
• مصرف مناسب: معمولا اثرات دارو کاملا منظم و قابل پیش بینی نیست و بیمار تحت درمان تزریقی باید کاملا مونیتور شود.
• اختلال الکترولیتی: احتمال هایپوکالمی یا هایپوکلسمی وجود دارد و معمولا در موارد کمبود منیزیم هایپوکالمی همراه نیز وجود دارد که باید اصلاح شود.
• مصرف تزریقی: سمیت بامنیزیم ممکن است منجر به ارست قللی کشنده یا فلج تنفسی شود.
• زمانی که دارو به صورت موضعی جهت مرطوب کنندگی استفاده می شود , باید از استعمال دارو روی محل زخمی یا آسیب دیده خودداری شود.
• در مواردی که داروی منیزیم سولفات به عنوان ملین مصرف می شود اگر موارد زیر وجود دارد با پزشک مشورت شود : بیماری های کلیوی, نیاز به مصرف رژیم کم منیزیم, درد شکمی, تهوع و استفراغ و تغییر در عادات دفع مدفوع.در موارد زیر به عنوان ملین بدون نسخه استفاده نشود: درد شدید شکمی, استفراغ و تهوع, پارگی روده, انسداد روده یا یبوست شدید, کولیت و مگاکولون توکسیک, تغییر عادات دفع برای حداقل دو هفته.
• در موارد زیر جهت اطمینان از بی خطری دارو با پزشک مشورت شود: سابقه آلرژی به داروی منیزیم سولفات یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی وعلائمی که ایجاد شده است ( راش پوستی, کهیر, خارش, اشکال در تنفس, سرفه, ادم صورت و زبان) , دیابت, اختلال کلیوی, اختلالات غذا خوردن ( بی اشتهایی یا پرخوری عصبی), مصرف ملین برای حداقل یک هفته.
• به علت نامشخص بودن اثرات روی نوزاد و جنین بهتر است با مشورت پزشک و با بررسی منافع دارو در مقابل مضرات آن مصرف شود.
• در مواردی که دارو به صورت تزریق استفاده می شود باید دوز دارو دقیقا رعایت شود چراکه تغییرات دوز ممکن است عوارض شدید و تهدید کننده حیات داشته باشد.
• در مواردی که نیاز به مصرف موضعی داروی منیزیم سولفات به عنوان مرطوب کننده است باید گرانول های دارو در مقدار مناسب آب پراکنده شده و طبق دستور پزشک مصرف شود.
• برای مصرف به عنوان ملین, در یک استکان آب حل شده و برای بهبود طعم اندکی آب میوه اضافه شود.
• بعد از مصرف خوراکی بین 30 دقیقه تا 6 ساعت زمان برای شروع حرکات پریستالیتیک روده و شروع اثرات لازم است. مقدار کافی آب باید طی مصرف نوشیده شود.
• در صورت بروز خون ریزی مقعدی یا عدم حرکات روده بعد از مصرف دارو, توقف مصرف و مشورت با پزشک ضروری است چراکه ممکن است عوارض خطرناکی ایجاد شود.
• برای استفاده به عنوان مرطوب کننده, پودر منیزیم سولفات در حجم بالایی از آب حل شود و طبق دستور استفاده شود.
• بایستی حداقل یک ساعت فاصله بین مصرف منیزیم سولفات و داروها وجود داشته باشد تا جذب آنها مختل نشود.