نام های دیگر: کلپوره، کماذریوس، حشیشه السریع، جعده، سولویا، سود، گل خنو، اربه، مروخشبو.

مزاج: گرم

نوع گیاه: بوته

نام خانواده: نعناع

قسمت مورد استفاده: تمام گیاه

مقدار و دستور مصرف: 4 الی 2 گرم روزی سه بار به صورت دم کرده.

ترکیب شیمیایی گل کلپوره: اسانس روغنی فرار – پیکرو سالوین -ساپونین – سینئول – دیترپن کافور.

ترکیب شیمیایی برگ کلپوره: اسانس روغنی فرار – ماده ی پیکر و سالوین – ماده ی سینئول اسانس – ساپونین کافور – اسیدهای آلی.

مشخصات: گیاهی است از خانواده Labiatae چند ساله و پوشیده از پشم و .کرک. قسمت زیرزمینی گیاه خزنده، ساقه های آن دراز و برگهای آن کوچک بدون دمبرگ تخم مرغی و کمی دراز با دندانه ی شبیه به برگ بلوط اندگلهای آن کمی معطر و به رنگهای سفید قرمز و ارغوانی روشن در بهار ظاهر میشوند. این گیاه در کوه زروند و در جنوب شوش و کشور در سی کیلومتری خرم آباد دیده میشود معمولاً در نقاط مرطوب و کنار جریان آب می روید. از قدیم برگ گیاه جهت پختن غذا و به خصوص به منظور درمانی استفاده می شده است. استفاده عمده این گیاه به خصوص در مشکلات معده بوده است کلپوره در ادوار مختلف برای درمان دردهای احشایی (روده معده و اعضای داخلی بدن) به کار میرفته است، در طب سنتی ایران برای کاهش فشارخون به عنوان ضد باکتری ضد نفخ ضد التهاب ضد اسهال، ضد تشنج، کاهش قندخون و ضد درد آن را استفاده می کردند. در کتاب قانون ابن سینا و کتاب مخزن الادویه، مریم نخودی به نام جعده معرفی شده که از نظر ظاهری همین گیاه است (یا کاملاً مشابه آن میباشد) ولی خواص ذکر شده در مواردی با خواص تأیید شده امروزی تفاوت دارد مثلا یکی از استفاده های اصلی این گیاه به عنوان تسکین و درمان مشکلات معده می باشد؛ در صورتی که در منابع ذکر شده آن را مضر معده می دانند و یا یکی از خواص آن ضد اسهال است؛ در صورتی که در منابع ذکر شده آن را مسهل معرفی کرده اند. به همین دلیل مشخص نمودن این که گیاه جعده واقعاً کلپوره یا مریم نخودی است، احتیاج به تحقیقات بیشتری دارد. در منابع جدید نام عمومی کلپوره Felty germander ذکر شده، اما در کتاب آقای دکتر امین Poley germander آورده شده که ممکن است مربوط به تفاوت در واریته های آنها باشد؛ چون در منابع خارجی رنگ گل گیاه را سفید تا صورتی ولی در منابع فارسی رنگ گل را سفید تا زرد ذکر نموده اند. در منابع جدید احتمال وجود مواد سمی در گیاه برای کلیه و کبد یادآوری شده؛ بنابراین توصیه می شود در مصرف آن احتیاط لازم به عمل آید.

خواص:

1. مقوی
2. محرک
3. ضد ادم
4. ادرار آور
5. اشتها آور
6. قاعده ‌آور
7. قارچ کش
8. درمان تب
9. ضد باکتری
10. درمان تشنج
11. درمان سردرد
12. بازکننده کرک
13. درمان استسقاء
14. تقویت کننده لثه
15. درمان زخم چشم
16. ضد عفونی کننده
17. دافع اخلاط غلیظ
18. درمان مرض قند
19. درمان اسکوربوت
20. درمان لک و پیس
21. تقویت کننده معده
22. درمان بوی بد بدن
23. درمان سرفه مزمن
24. درمان سوء هاضمه
25. ضد اسپاسم و معرق
26. درمان سخت ادراری
27. درمان یرقان سودایی
28. درمان عرق زیاد شبانه
29. درمان ورم طحال (با سرکه)
30. کاهش دهنده پر فشاری خون
31. موثر در حفظ جنین (مانع سقط)
32. درمان یرقان و شکستگی استخوان
33. تقویت کننده اعصاب (به جای چای دم کرده تفاله آن)
34. با آب جوشانده ی آن سر را بشویید پوست سر را تقویت می کند.
35. تازه ی آن را بکوبید و ضماد کنید گزیدگی حشرات را درمان می کند.
36. درمان آبریزش چشم و (حب بسازید و خشک کنید و در روغن زیتون بجوشانید و بمالید)
37. اگر زن باردار موقع وضع حمل هر روز کمی دم کرده ی آن را بنوشد زایمان او راحت انجام می شود.
38. یک مثقال از آن را با یک مثقال گل گاوزبان بجوشانید و آب آن را سه روز صبح ناشتا بنوشید. ورم کلیه را درمان می کند.
39. از خیسانده ی آن در استعمال خارجی برای التیام زخمها و خراشهای پوست و بند آوردن شیر پستاندر موقع از شیر گرفتن کودک استفاده می شود.
40. از آب جوشانده ی آن به صورت قرقره برای شست و شو و ضدعفونی کردن دهان، رفع برفک التیامزخم های دهان و درمان آنژین و ناراحتیهای حلق استفاده می شود.
41. هر بار یک قاشق شربت خوری پر از آن را در چهار فنجان آب جوش دم کنید و در روز چهار مرتبه هر بار یک فنجان از آب آن را بنوشید روماتیسم را درمان میکند برونشیت کهنه و مزمن را معالجه می نماید.
42. آب دم کرده ی گل آن را بنوشید. قند خون را به سرعت کاهش می دهد برای افزایش طول عمر مفید است برای معالجه ی یبوست، وبا، سرماخوردگی، انواع تب، اختلالات کبدی صرع و فلج مؤثر است، مولد خون تازه و صالح می باشد، تونیک است و برای تقویت عضلات و آرام کردن اعصاب مفید می باشد.
43. برگ خشک آن را بکوبید و مثل توتون در چپق بریزید و بکشید و دهان را ببندید و نفس را به شدت از ریه خارج کنید این عمل را چندین مرتبه در روز تکرار نمایید برای رفع سنگینی گوش، اختلالات نزله سرماخوردگی و تحلیل ورم های حلق ناشی از سرماخوردگی و درمان آسم یا تنگی نفس نافع و سودمند است.
44. پانزده تا سی گرم برگ و ساقه ی گلدار برگ آن را در یک لیتر آب جوش ده دقیقه دم کنید، بعد آب صاف کرده ی آن را با عسل یا نبات شیرین سازید و روی هر غذا یک فنجان بنوشید. مدر و تونیک است، مقوی معده می باشد و دل پیچک نفخ شکم و سوءهاضمه را برطرف می سازد، به هضم غذا کمک می کند و سنگینی معده را برطرف می سازد یبوست و اسهال را درمان می کند انواع تب را قطع و سرماخوردگی را بهبود می بخشد مولد خون تازه و صالح است و با تشنج صرع و فلج را درمان می کند، مفرح روح و مقوی عضلات بدن است و اعصاب را آرام می کند اختلالات کبدی را برطرف می سازد باعث افزایش طول عمر می شود.
45. در بین اثراتی که در تاریخچه و کاربرد گیاه در طب سنتی ایران شرح داده شده اثر کاهش قند خون آن مورد تردید می باشد؛ زیرا در سال ۲۰۰۳ تحقیقی در این مورد صورت گرفته و نتایج مثبتی به دست نیامده، اما در سال ۲۰۰۶ میلادی اثرات ضد درد و ضد اسپاسم این گیاه به صورت علمی به اثبات رسیده است. این گیاه هنوز در طب عامیانه به عنوان ضد نفخ و ضد درد مورد استفاده می باشد.