شناخت دارو: عبارت است از سفتریاکسون برای درمان عفونت های باکتریایی در اکثر نقاط مختلف بدن به کار می رود. همچنین این دارو قبل از انواع جراحی های خاص یا برای پیشگیری از عفونت ها داده می شود. سفتریاکسون به گروهی از آنتی بیوتیک ها به نام سفالوسپورین ها تعلق دارد.
دسته دارویی:
- آنتی بیوتیک
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- سفتریاکسونبه وسیله مداخله در ساخت دیواره باکتریایی و ایجاد گسیختگی در آن موجب مرگ باکتری می شود.
- فعالیت سفتریاکسون در خارج از بدن موجود زنده، در برابر باکتری های گرم مثبت و گرم منفی هوازی و بی هوازی می باشد. فعالیت باکتریوسیدی (کشنده باکتری)سفتریاکسون به دلیل مهار ساخت دیواره سلولی می باشد و وابسته به اتصال سفتریاکسون به پروتئین های باند شونده به پنی سیلین (PBPs) است. سفتریاکسون در برابر هیدرولیز انواعی از بتالاکتاماز ها مقاوم است.
اشکال دارو:
- ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- سفتریاکسون تزریقیبه صورت پودر هایی می باشد که با مایع مخلوط می شود. و یا به صورت محصولات از پیش آماده شده است. که به صورت داخل وریدی در طی 30 یا 60 تزریق می شود. سفتریاکسون همچنین به صورت تزریق داخل عضلانی نیز تجویز می شود. این دارو معمولاً به صورت تک دوز و گاهی نیز به صورت یک یا دو بار در روز می باشد و مدت درمان بسته به نوع عفونت از 4 تا 14 روز متغیر می باشد.
- عفونت های گنوکوکی غیر پیچیده و شانکروئید: 250 میلی گرم عضلانی به صورت تک دوز
کونژکتیویت. - التهاب و عفونت ملتحمه چشم: 1 گرم عضلانی به صورت تک دوز.
- اندوکاردیت: 2 گرم وریدی یا عضلانی هر 24 ساعت تا 6 هفته.
- پیشگیری از اندوکاردیت باکتریایی: 1 گرم وریدی یا عضلانی به صورت تک دوز 30 یا 60 دقیقه قبل از اعمال دندانپزشکی به کار میرود.
- عفونت های منتقله از راه جنسی: میلی گرم عضلانی به صورت تک دوز
عفونت های گنوکوکی منتقل شونده: - آرتریت ها و سندروم آرتریت درماتیت: 1 گرم وریدی یا عضلانی هر 24 ساعت
- اندروکاردیت گنوکوکی و مننژیت: 1 تا 2 گرم وریدی یا عضلانی هر 12 تا 24 ساعت.
- سایر عفونت ها: تا 2 گرم وریدی یا عضلانی یکبار در روز (یا در دوز های منقسم ، 2 بار در روز). طول دوره درمان: 4 تا 14 روز بسته به نوع عفونت متفاوت است.
- عفونت های پیچیده: درمان طولانی مدت مورد نیاز است.
- عفونت های ناشی از استرپتوکوک پیوژن: حداقل 10 روز، کل دوز روزانه درمانی نباید از 4 گرم تجاوز نماید.
- مقدار مصرف معمول در عفونت باکتریایی در کودکان: کودکان یک ماه و بیشتر: 50 تا 75 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن به صورت داخل وریدی یا عضلانی یکبار در روز (یا به صورت منقسم دو بار در روز) حداکثر دوز در کودکان: 2 گرم در روز.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع، درد سینه، گیجی، استفراغ، تشنج، اسهال، تنگی تنفس، ضعف، کهیر، سرفه، تب، درد، خارش، اختلال در وضع ادرار (ادار همراه با سوزش و درد)، مدفوع سیاه و قیری شکل، خستگی، زدری پوست، زدری چشم، جوش های پوستی، قرمزی و تورم و درد در محل تزریق، واکنش های آلرژیک، گلودرد، اسهال شدید یا مزمن، کبودی یا خونریزی غیر طبیعی، لرز، زخم یا لکه های سفید روی لب ها یا دهان، تورم غدد، مدفوع آبکی یا خونی، تب و لرز، درد مزمن یا شدید معده یا پشت همراه تهوع و استفراغ، خستگی غیر عادی، لک پوستی غیر عادی، تحریک یا ترشحات چرکی واژینال.
تداخلات دارویی:
- جنتامایسین، رینگر، سیکلوسپورین، هپارین، وارفارین، واکسن ب ث ژ داخل مثانه ای، فولینیک اسید/ کلسیم فولینات، کلسیم گلوکونات، کلسیم سیترات، دالتپارین، تینزاپارین، واکسن حصبه (تیفوئید)، واکسن کلرا، فلوربتاپیر F18.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، افزایش بیلی روبین در نوزادان، تزریق داخل وریدی محلول سفتریاکسون حاوی لیدوکائین، استفاده همزمان لیدوکائین با سفتریاکسون.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در صورت وجود سابقه بیماری گوارشی به ویژه کولیت اولسراتیو، آنتریت ناحیه ای و کولیت ناشی از آنتی بیوتیک با احتیاط فراوان مصرف شود.
- در بیماران مبتلا به عیب کارکبد یا کلیه، کاهش مقدار مصرف این دارو ضروری است.
- در نوزادان نارس این دارو ممکن است موجب جابجایی بیلی روبین از آلبومین سرم شود.
- تزریق این دارو در نوزادان باید به آهستگی و طی 60 دقیقه صورت گیرد.
- مخلوط کردن این دارو با سایر داروها به ویژه آمینوگلیکوزیدها در یک محلول توصیه نمی شود.