نام های دیگر: شجره الحیاه، زربین، سر، سورش، وهل، سرویستانی.
مشخصات: گیاهی است از خانواده Cupressaceae به طور کلی سرو درختی است یک پایه به بلندی پانزده تا بیست متر شاخههای آن کوتاه و پوشیده از برگهای بسیار کوچک مثلثی شکل میباشد. درختی است زیبا به شکل مخروط که قسمت کوچکی از تنهی آن در حدود ۲ متر از قسمت پایین تنه نمایان است و بقیه در پشت شاخه و برگهای مخروط درخت پنهان میباشد تنه ی آن صاف به رنگ خاکستری مایل به قرمز است. شاتونهای نر و ماده ی آن در انتهای شاخه ها قرار دارد. شانون ماده میوه ی کوچک آن را که کروی بوده و دارای تحدبهای از هم جدا میباشد به ثمر میرساند و زیر هر تحدب دانه ای قرار دارد که سال دوم می رسند. برگهای آن در چهار ردیف در اطراف شاخه قرار دارند و کاملا شاخه را می پوشانند. درخت سرو از نظر ضخامت تا دو متر میرسد سرو دارای چندگونه و واریته میباشد ۱ سرو نقره ای این درخت بومی ایالت آریزونا و کالیفرنیاست. رنگ برگهای آن کبود و نقره ای و بسیار زیباست و در ایران در اغلب شهرها و باغ ها به طور پرورشی کاشته میشود -۲- سرو ناز که از زیباترین سروهاست شاخههای آن کوتاه میباشد و تاج آن به شکل مخروط باریک در می آید و نسبتاً ثمر زیاد میدهد و میوه ی آن کوچکتر از سایر سروهاست. در باغهای معروف شیراز و سایر مناطق ایران کاشته میشود. – سرو شیرازی یا سرو کاشی که خیلی شبیه سروناز است و بیشتر در ایران وجود دارد. -۴- سرو زربین یا سر یا سورش یا وهل درختی است که ارتفاع آن بیست تا بیست و پنج متر است. تنه ی آن راست شیاردار و پوست آر و پوست آن نازک میباشد که به رنگ قهوه ای روشن مایل به خاکستری است. شاخه های آن معمولاً به طور افقی یا مایل است و تاج درخت مخروطی میباشد برگهای کوچک قلبی شکل دارد و برگهای تازه ی جوان آن سوزنی است. میوه ی آن به شکل خوشه میباشد که هر میوه دارای هشت تا دوازده فلس چتری است. این درخت در ایران به طور خودرو می روید.
مزاج: گرم و خیلی خشک
مصلح: کتیرا
خواص:
- مخدر (برگ)
- درمان اسهال
- درمان واریس
- کمکننده بزاق
- ادرارآور (برگ)
- درمان خونریزی (برگ)
- درمان انگل (تنطور الکل برگ)
- درمان فتق (ضماد ساییده میوه)
- درمان زخم روده (دم کرده میوه)
- درمان ترشحات سفید زنانه (میوه)
- درمان اسکوربوت (غرغره با دم کرده برگ)
- موثر در رنگکردن مو (ضماد میوه کوبیده آن + حنا)
- آن را بسایید و بر فتق ضماد کنید برای بهبودی آن نافع است.
- تقویت مثانه و شب ادراری بچه ها (۱۰ گرم برگ خشک ساییده + 2 گرم مرمکی)
- خشک برگ آن را نرم بکوبید و با عسل مخلوط کرده و بخورید برای تسکین سرفه ی کهنه مفید است.
- با آب دم کرده ی برگ آن قرقره کنید درد دندان را تسکین میدهد زخمهای لثه و سستی آن را درمان می کند.
- هر بار ۵۰ گرم از آن را در یک لیتر آب بجوشانید و با آب آن خود را بشویید. برای رفع ناراحتی بواسیر نافع است.
- برگ آن را خوب بشویید بعد خشک کنید بسوزانید و نرم بکوبید و ضماد کنید برای درمان سوختگی از آتش مفید است.
- آن را بکوبید با حنا مخلوط کرده و با سرکه به صورت خمیر شل درست کنید و بر سر بمالید. موها را سیاه و قوی میکند.
- آب دم کرده ی آن را بنوشید. برای قطع خون ریزی، رفع نفس الالنتصاب نوعی سخت نفس کشیدن و زخم روده ها نافع است.
- آب دم کرده ی برگ آن را بنوشید. مدر، فایض محلل و مخدر است. خون ریزی را بند می آورد. برای رفع سختی ادرار و زخم روده ها مفید می باشد.
- ده گرم برگ خشک آن را بسایید و با دو گرم مرمکی ساییده و بخورید برای تقویت مثانه و قطع عادت ادرار در بستر در مورد شب ادراری کودکان نافع است.
- بیست گرم سبز آن را در یک لیتر آب بجوشانید و قبل از هر غذا یک فنجان بنوشید برای رفع اسهالهای ساده قطع خونریزی درمان بواسیر و واریس و قطع خونریزی های رحم مفید است. آن را در دهان بجوید برای قطع جریان آب از دهان مفید است.
مضرات:
- یبوست
- ریه (میوه)