شناخت دارو: عبارت است از داروی ریزاتریپتان جهت کنترل و درمان سردرد های میگرنی مورد استفاده قرار می گیرد. ریزاتریپتان تنها در کنترل درد در شروع سردرد میگرنی موثر است و از میگرن یا حملات میگرنی پیشگیری نمی کند.
دسته دارویی:
- داروهای ضد میگرن
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- داروی ریزاتریپتان آگونیست انتخابی گیرنده های سروتونینی در شریان های مغزی است که از این طریق باعث انقباض عروقی و کاهش التهاب می شود.همچنین به نظر می رسد از آزادسازی نوروپپتید جلوگیری کرده و سبب کاهش انتقال در مسیرهای انتقال درد می گردد.ریزاتریپتان آگونیست انتخابی گیرنده های سروتونینی ( 5-هیدروکسی تریپتامین ; 5-HT) نوع 1B و 1D می باشدداروی ریزاتریپتان پس از مصرف خوراکی بسرعت جذب می شود. فراهمی زریستی به دلیل متابولیسم عبور اول کبدی 45% می باشد.غذا تاثیری بر فراهمی زیستی ریزاتریپتان ندارد، هرچند مصرف ریزاتریپتان با غذا زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی را یک ساعت به تاخیر می اندازد. ریزاتریپتان حدود 14% به پروتئینهای پلاسما متصل می شود. متابولیسم ریزاتریپتان در کبد توسط سیستم مونوآمین اکسیداز تیپ A صورت می گیرد. تقریبا 14% مقدار مصرفی ریزاتریپتان بصورت خوراکی بصورت تغییر نیافته و 51% بصورت متابولیت ایندول استیک اسید ازطریق ادرار دفع می گردد. نیمه عمر داروی ریزاتریپتان حدود 2-3 ساعت می باشد.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- مقدار مصرف معمول برای کنترل حمله میگرن: بزرگسالان: مقدار اولیه: 5 mg یا 10 mg خوراکی در یک نوبت. اگر سردرد بطور کامل بهبود نیافت و یا علائم دوباره برگشت با رعایت فاصله زمانی حداقل دو ساعت می توان مقدار اولیه را تکرار کرد. حداکثر مقدار مجاز: 30 mg طی 24 ساعت.
- مقدار مصرف معمول برای کنترل حمله میگرن: کودکان: 6 سال و سنین بالاتر و وزن زیر چهل کیلوگرم: مقدار اولیه: 5 mg خوراکی در یک نوبت. 6 سال و سنین بالاتر و وزن 40 کیلوگرم و بیشتر: مقدار اولیه: 10 mg خوراکی در یک نوبت. حداکثر مقدار مجاز: یک دوز در هر 24 ساعت.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع , سردرد , درد قفسه سینه , خشکی دهان , گیجی , خستگی مفرط , تاری دید , بثورات جلدی , گرگرفتگی , سردی دست و پاها , ضعف , کهیر , افزایش فشارخون , آریتمی قلبی , گز گزاندامها , حالت خواب آلودگی , وزوزگوش.
تداخلات دارویی:
- ارگوتامین سی , پروپرانولول , دی هیدرو ارگوتامین , فلوکستین , سیبوترامین , سیتالوپرام , فلووکسامین , سیکلوبنزاپرین , بوپرنورفین , آلفنتانیل , سوفنتانیل , التریپتان , راساژیلین (رازاگیلین) , پالونوسترون , دولاسترون , پتیدین , تاپنتادول , آلموتریپتان , بوتورفانول , تروپیسترون , لورکاسرین , دکس فن فلورامین , دس ونلافاکسین , 5-هیدروکسی تریپتوفان , لوومیلناسیپران , دروکسی دوپا , نتوپیتانت.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، فشارخون بالای کنترل نشده , مصرف همزمان با مهارکننده های مونوآمین اکسیداز , سابقه انفارکتوس میوکارد , آنژین صدری , میگرن همی پلاژی , میگرن بازیلار.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- بعلت انقباض عروقی ،خونریزی مغزی،خونریزی ناحیه زیر عنکبوتیه و سکته مغزی در بیماران مصرف کننده آگونیست های 5-HT1 رخ داده است و در برخی موارد منجر به مرگ نیز شده است.
- داروی ریزاتریپتان در بیماران با سابقه بیماری قلبی عروقی باید همراه با کنترل ECG پیش از شروع درمان و بلافاصله پس از تجویز مقدار اول مصرف گردد.
- ریزاتریپتان در بیماران با نارسایی کبدی شدید ، اختلال عملکرد کلیه و سابقه حساسیت به سوماتریپتان با احتیاط فراوان تجویز شود.اگر پس از مصرف مقدار اولیه ریزاتریپتان سردرد بطور کامل بهبود نیافت ویا دوباره برگشت ، مقدار مصرف بعدی با موافقت پزشک باید حداقل دو ساعت بعد از مقدار اولیه مصرف شود و از مصرف بیش از 30 mg در 24 ساعت باید خودداری شود.
- در بیماران با سابقه بیماری قلبی عروقی کنترل ECG بعلت امکان اسپاسم شریان کرونری با ریزاتریپتان توصیه می گردد.
- استفاده بیش از حد از داروهای مرتبط با درمان حملات حاد میگرن ( از جمله ارگوتامین، تریپتان ها، اوپیوئیدها،یا ترکیبی از داروها برای 10 روز یا بیشتر طی یک ماه) ممکن است به تشدید سردرد منجر شود.
- ریزاتریپتان ممکن است سبب اختلالات قضاوت و تصمیم گیری،تفکرو مهارتهای عملی گردد، لذا بیماران مصرف کننده ریزاتریپتان از انجام کارهایی که نیاز به تمرکز و دقت و هوشیاری کامل دارند بپرهیزند.