شناخت دارو: عبارت است از دکس متیل فنیدات یک محرک خفیف سیستم عصبی مرکزی است. این دارو بر ماده شیمیایی در مغز اثر می گذارد که بیش فعالی و کنترل ضربه را تحت تأثیر قرار می دهند.این دارو برای درمان اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) استفاده می شود.

دسته دارویی:

• محرک سیستم عصبی مرکزی

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• دکس متیل فنیدات فعال تر از متیل فنیدیت و d-threo-enantiomer راسمیک آن است. این ماده محرک CNS است. بازجذب نوراپی نفرین و دوپامین را مهار می کند و باعث آزاد شدن آنها به فضای خارج از نورون می شود. جذب Immediate release : سریع؛ Extended release: Bimodal (با 2 پیک غلظت 4 ساعت فاصله از هم)، متابولیسم: از طریق de-esterification به متابولیت غیر فعال (d-α-phenyl piperidineacetate (d-ritalinic acid  زمان رسیدن به پیک اثر
  Immediate release: 1 تا 1.5 ساعت؛ بعد از یک وعده غذایی پرچرب: 2.9 ساعت Extended release: اوج اول: 1.5 ساعت (محدوده: 1 تا 4 ساعت)؛ اوج دوم: 6.5 ساعت (محدوده: 4.5 تا 7 ساعت) توزیع:Vd: 2.65 ± 1.11 L/kg نیمه عمر حذف Immediate release : کودکان: 2 تا 3 ساعت؛ بزرگسالان: 3 ساعت دفع:  ادرار (90٪، در درجه اول به عنوان متابولیت غیرفعال)

اشکال دارو:

• قرص

مقدار مصرف صحیح:

• دوز معمول بزرگسالان برای اختلال نقص توجهImmediate-Release : برای بیماران جدید به متیل فنیدیت یا سایر محرکهای غیر از متیل فنیدیت: دوز اولیه: 2.5 میلی گرم خوراکی دو بار در روز، حداقل 4 ساعت فاصله، برای بیماران که در حال حاضر روی متیل فنیدیت هستند: دوز اولیه: نیمی از کل دوز روزانه متیل فنیدیت؛ دوز را تقسیم کرده و به صورت خوراکی دو بار در روز حداقل با فاصله 4 ساعت از هم، دوز به میزان 2.5 تا 5 میلی گرم در هفته با توجه به نیازها و پاسخ ها تنظیم شود. حداکثر دوز: 20 میلی گرم در روز (10 میلی گرم دو بار در روز)
• Extended Release (XR): برای بیماران جدید به متیل فنیدیت یا سایر محرکهای غیر از متیل فنیدیت: دوز اولیه: 10 میلی گرم خوراکی یک بار در روز برای بیماران که در حال حاضر روی متیل فنیدیت هستند: دوز اولیه: نیمی از کل دوز روزانه متیل فنیدیت خوراکی یک بار در روز.
• برای بیماران که در حال حاضر روی دکس متیل فنیدیت Extended Release هستند: دوز اولیه: همان مقدار دکس متیل فنیدات IR روزانه به صورت خوراکی یک بار در روز  دوز به میزان 10 میلی گرم در هفته با توجه به نیازها و پاسخ ها تنظیم شود. بیشترین مقدار: 40 میلی گرم در روز دوز معمولی کودکان برای اختلال نقص توجه، سن 6 سال یا بالاتر Immediate-Release: برای بیماران جدید به متیل فنیدیت یا سایر محرکهای غیر از متیل فنیدیت: دوز اولیه: 2.5 میلی گرم خوراکی دو بار در روز، حداقل 4 ساعت فاصله برای بیماران که در حال حاضر روی متیل فنیدیت هستند: دوز اولیه: نیمی از کل دوز روزانه متیل فنیدیت؛ دوز را تقسیم کرده و به صورت خوراکی دو بار در روز حداقل با فاصله 4 ساعت از هم
  دوز به میزان 2/5 تا 5 میلی گرم در هفته با توجه به نیازها و پاسخ ها تنظیم شود. حداکثر دوز: 20 میلی گرم در روز.
• Extended Release (XR): برای بیماران جدید به متیل فنیدیت یا سایر محرکهای غیر از متیل فنیدیت: دوز اولیه: 5 میلی گرم خوراکی یک بار در روز، برای بیماران که در حال حاضر روی متیل فنیدیت هستند: دوز اولیه: نیمی از کل دوز روزانه متیل فنیدیت خوراکی یک بار در روز.
• برای بیماران که در حال حاضر روی دکس متیل فنیدیت Extended Release هستند: دوز اولیه: همان مقدار دکس متیل فنیدیت IR روزانه به صورت خوراکی یک بار در روز، دوز به میزان 5 میلی گرم در هفته با توجه به نیازها و پاسخ ها تنظیم شود. حداکثر دوز: 30 میلی گرم در روز.

عوارض جانبی دارو:

• سردرد، بی خوابی، اضطراب، کاهش اشتها، درد شکم، سرگیجه، تحریک پذیری، افسردگی، تهوع، سوء هاضمه، استفراغ، تب، احتقان بینی.

تداخلات دارویی:

• سافینامید , آیوپامیدول , پریمیدون , فنوباربیتال , فنی توئین , وارفارین , ویتامین کا , گوانیتیدین , آیوهگزول (امنی پک) , فوس فنی توئین , تدیزولید , ایوبنگوان, سولریامفتول , دوکساپرام , رامیپریل , فوزینوپریل , دکس لانسوپرازول , کاریپرازین , روتیگوتین , بنزهیدروکدون/ استامینوفن , دروکسی دوپا.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، اضطراب، تنش و آشفتگی مشخص و بارز، حساسیت به این دارو یا سایر اجزای محصول، گلوکوما، تیک حرکتی یا سابقه خانوادگی یا تشخیص سندرم، Tourette مصرف همزمان یا اخیر (در مدت 14 روز) از مهارکننده های مونوآمین اکسیداز، در بیماران جوانتر از 6 سال ایمنی و اثربخشی اثبات نشده است.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• دکس متیل فنیدات ممکن است باعث ایجاد عادت شود. هرگز این دارو را با شخص دیگری به ویژه با کسی که سوء مصرف مواد مخدر یا اعتیاد دارد به اشتراک نگذارید. داروها را در مکانی نگه دارید که دیگران نتوانند به آن مراجعه کنند. فروش یا دادن این دارو خلاف قانون است. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل بی قراری، لرزش، لرزش عضلات، تنفس سریع، گیجی، توهم، پانیک، درد عضلانی یا ضعف و ادرار با رنگ تیره باشد. این علائم ممکن است با افسردگی و خستگی همراه باشد. علائم دیگر شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد معده، ضربان قلب ناهموار، احساس سبك سر، غش، تشنج (تشنج) یا كما است. از مصرف این دارو در عصر خودداری کنید زیرا این امر ممکن است باعث مشکلات خواب (بی خوابی) شود. در صورت ابتلا به گلوكوم، تیك یا سندرم Tourette یا اضطراب شدید، تنش یا بی قراری نباید از این دارو استفاده کنید. دکس متیل فنیدیت ممکن است باعث ایجاد عادت شود و یک دارویی است که مورد سوء استفاده قرار می گیرد. اگر در مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی مشکل داشتید، به پزشک خود اطلاع دهید. مواد محرک باعث ایجاد سکته مغزی، حمله قلبی و مرگ ناگهانی در افراد با فشار خون بالا، بیماری قلبی یا نقص قلبی شده است. اگر در 14 روز گذشته از مهار کننده MAO مانند ایزوکربوکسازید، لینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین، راساژلین، سلژیلین یا ترانیل سیپرومین استفاده کرده اید، از این دارو استفاده نشود.5-Dexmethylphenidate ممکن است باعث سایکوز جدید یا بدتر شدن آن (افکار یا رفتار غیرمعمول) شود، به خصوص اگر سابقه افسردگی، بیماری روانی یا اختلال دوقطبی دارید. ممکن است شما در گردش خون مشکلاتی داشته باشید که می تواند باعث بی حسی، درد یا تغییر رنگ در انگشتان دست یا انگشتان پا شود. در صورت داشتن موارد زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید: علائم مشکلات قلبی – درد قفسه سینه، احساس سبکی سر یا کوتاهی نفس علائم روان پریشی – پارانویا، پرخاشگری، مشکلات جدید رفتاری، دیدن یا شنیدن چیزهای که واقعی نیست. علائم مشکلات گردش خون – زخم های غیر قابل توضیح در انگشتان دست یا انگشتان پا. ممکن است دگس متیل فنیدیت را با یا بدون غذا مصرف کنید. قرص معمولی را دو بار در روز و حداقل با فاصله 4 ساعت از هم مصرف شود.کپسول extended-release یکبار در روز و صبح مصرف کنید.