کلستئاتوم (کیست گوش): عبارت است از کیست (کیسه) گوش یا کلستاتوم یک توده غیر طبیعی غیر سرطانی است. کلستاتوم معمولاً در گوش میانی و پشت پرده گوش تشکیل میشود. کیست گوش اکثراً به علت عفونتهای مکرر گوش میانی و به صورت نادر به عنوان نقص مادرزادی تشکیل میشود. کلستاتوم که اغلب به صورت کیست است حاوی لایههایی از پوست قدیمی و سلولهای مرده پوست است. این کیست میتوانند رشد کنند و با افزایش حجم کیست، منجر به از بین بردن استخوانچههای ظریف گوش میانی شوند و جدار استخوانی گوش داخلی و عصب صورت شود. این آسیبها میتواند بر عملکرد شنوایی، تعادل و ماهیچههای صورت تأثیر بگذارد.
علائم:
- کیست گوشمیتواند علائمی را از خود نشان دهد. کیست گوش یا کلستاتومها معمولاً در یک گوش تشکیل میشود هر چند میتواند دو طرفه باشد. این علائم عبارتنداز:
- عفونت گوش
- سرگیجه یا گیجی
- خروج مایع بد بو از گوش
- کاهش شنوایی در گوش مبتلا
- صدای ثابت داخل گوش وزوز گوش
- ضعف عضلات صورت در سمت مبتلا
- احساس پری در یک گوش (کیپ شدن گوش)
علت:
- غلبه صفرا
- اختلال در لوله استاش: لوله استاش، مجرایی است که گوش را به بینی متصل میکند. وظیفه لوله استاش متعادل سازی فشار هوا در پشت پرده گوش است. اگر عملکرد لوله استاش دچار مشکل و اختلال شود، پرده گوش برای تنظیم فشار هوا دچار مشکل خواهد شد. این حالت میتواند باعث ایجاد فرصتی برای تشکیلکیست کلستاتوم شود.
- اختلالات مادرزادی: یکی از علل نادر ایجاد کیست گوش، ایجاد آن در هنگامرشد جنین است. کلستاتوم ممکن است زمانی که جنین در حال رشد است، تشکیل شود. در این حالت درهنگام رشد، در واقع بخشی از گوش که حاوی لایه ای از جنس پوست بوده است در داخل گوش حبس میشود. این کیستها معمولاً در دوران کودکی علائم از خود نشان میدهند.
- وجود عفونت یا آسیب در گوش: یکی از شایعترین موارد ایجاد کیست کلستاتوم، عفونت گوش میباشد.گاهی اوقات به علت عواملی همچون عمل گوش، سرماخوردگی و حساسیت و یا اختلال لوله استاش(eustachian tube) خلاء در گوش ایجاد میشود. در این حالت پرده گوش حالت مکشی پیدا میکند. این حالت زمان مناسبی برای ایجاد کیست کلستاتوم است.
عوارض احتمالی:
- درصورتی کهدرمان کلستاتوم به تعویق بیافتد و در زمان خود درمان نشود. احتمال رشد این توده به مناطقی همچون گوش داخلی و یا مغز زیاد است. در این حالت میتواند قسمتهای تعادلی فرد را دچار اختلال کند. در صورتی که شرایط حادتر باشد. احتمال انتقال عفونت به گوش داخلی و مغز وجود دارد. این عفونت میتواند باعث ایجاد تودهای حاوی چرک در مغز و یا مننژیت شود. احتمال ایجاد این موارد بسیار نادر است.
تشخیص:
- درصورت مراجعه، پزشک توسط اتوسکوپ، گوش را بررسی میکند. همچنین ممکن است برای تشخیص قدرت شنوایی و میزان تأثیر کلستاتوم بر شنوایی،شنوایی سنجی(audiometry) را پیشنهاد کند. در صورت تشخیص کلستاتوم، پزشک فرد را به یک متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع میدهد. پزشک متخصص برای بررسیهای دقیق تر انجام اسکنهای تصویری را پیشنهاد میدهد. برخی از این اسکنها عبارتند از:
- سی تی اسکن: سی تی اسکن، مجموعه از تصاویر اشعه ایکس است. در این نوع تصویر برداری، تصویری دقیق از استخوانها، عروق خونی و بافت نرم از داخل گوش ارائه میدهد. بررسی این تصاویر میتواند حدس پزشک مبنی بر کلستاتوم را تأیید یا رد کند. در صورت جراحی، پزشک قبل از جراحی از گوش تصویر برداری میکند تا تصویر بهتری از انچه قرار است جراحی شود، داشته باشد.
- ام آر آی: درصورتی که فرد مشکوک به عفونت مغزی ناشی از گسترش و درمان دیر هنگام کلستاتوم باشد، انجامام ار ای برای این فرد لازم است. ام ارای علاوه بر سی تی اسکن میتواند جزئیات دقیقتری را دراختیار پزشک قرار دهد. گاهی از تکنیکهای خاصی از این روش تصویربرداری برای تشخیص کلستاتوم هم استفاده میشود.
درمان طب نوین:
- کیست کلستاتوممعمولاً به طور طبیعی از بین نمیروند. بنابراین پس از تشخیص کلستئاتوم، پزشک برای کاهش عفونت، التهاب و تخلیه گوش از آنتی بیوتیک، قطره گوش و شستشوی گوش(ear irrigation) استفاده میکند. بعد از انجام این مراحل، پزشک متخصص میتواند شرایط رشد کیست را بهتر تشخیص دهد و زمان مناسبی را برای جراحی انتخاب کند. این گونه اقدام دارویی برای از بین بردن کلستاتوم کافی نیست. بنابراین کیست کلستاتوم درمان دارویی ندارد. معمولاً برای برداشتن کیست کلستاتوم جراحی توصیه میشود. کیست گوش باید در اولین زمان مناسب برداشته شود. در غیر این صورت با افرایش حجم خود میتواند باعث ایجاد عوارض جبران ناپذیری شود. عمل جراحی برای برداشت کیست گوش به طور معمول 2 الی3 ساعت به طول میانجامد. بنابراین نیازی به بستری در بیمارستان نیست. برداشت کیست گوش به دو روش انجام میشود. این دو روش جراحی عبارتنداز:
- ماستوئیدکتومی: جراحی اغلب به کاهش شنوایی کمک میکند، اما همیشه این گونه نیست. در روشجراحی ماستوئیدکتومی، برای برداشتن کیست کلستاتوم، قسمتی از استخوان پشت گوش به نام ماستوئید برداشته میشود.
- تمپانوپلاستی: در عمل تمپانوپلاستی آسیبهای پرده گوش اصلاح میشود. جراح در این نوع از عمل، از قسمتی از غضروف یا لایه جدار عضله نزدیک گوش برای ترمیم پرده گوش استفاده میکند. برای بررسی بازگشت پذیری کلستاتوم بعد از عمل جراحی، باید بررسیها و آزمایشاتی انجام شود. در صورتی که کیست باعث آسیب به استخوانچههای گوش شده باشد، باید برای ترمیم آن جراحی دومی صورت پذیرد. ممکن است بعد از جراحی، فرد دچار عوارضی همچون سرگیجه موقت و یا اختلال در چشایی شود. این عوارض عمدتاً بعد از مدتی از بین خواهد رفت.
درمان طب سنتی:
- علت غده داخل گوش غلبه صفرا در بدن است و برای برطرف کردن آن ابتدا باید صفرا رفع شود. در این مدت که چنین غده ای در بدن پدیدار می شود باید غذاهای روزانه: آش انار، آش تمر، آش آبغوره، آش جو با آب غوره باشد تا از غلبه صفرا جلوگیری شده و خون صاف گردد تا از شدت بیماری کاسته شود.
- برای درمان آن بهتر است روغن سیاه یا روغن اکتیول بلادنه یا روغن سیلقان را روی آن بگذارید تا غده پخته شود و سر باز کند و روی آن مشمع اصلاح بگذارید تا جراحات داخل غده را بکشد و به مرور عفونت کاهش یابد و از زیر زخم، گوشت جدید و قرمز روییده شود تا آنجایی که اگر انگشت خود را با فشار روی زخم بگذارید احساس درد نکنید. اگر احساس درد نکردید علامت آن است که دیگر عفونت ندارد، سپس قدری حنای خشک آن بپاشید یا بر روی زخم محلول بتادین بزنید تا به کلی خشک شود.
داروها:
- متناسب با شرایط و حالات بیمار دارو تجویز می شود.
فعالیت:
- محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین غذاهای گرم و سرد بدون مصلح پرهیز کنید.