پلی آرتریت گرهی (پری آرتریت؛ آنژئیت نکروزان): عبارت است از یک اختلال بافت همبند که یکی از چند بیماری مرتبط با بافت کلاژن می باشد، کلاژن یک ملوکول پروتئینی است که قسمت عمده همه بافت های همبند را تشکیل می دهد، پلی آرتریت باعث التهاب شریان های کوچک و متوسط شده و از این طریق جریان خون به بافت های مشروب شده توسط عروق خونی مبتلا را کاهش می دهد، این بیماری مسری نیست. سیر بیماری ممکن است حاد بوده و با تب، کاهش وزن و پیشرفت سریع بیماری بروز کند، اگر سیر بیماری مزمن باشد، بافت های بدن در عرض چندین سال به تدریج تحلیل خواهند رفت، این بیماری در بزرگسالان زیر 50 سال شایع تر بوده و میزان بروز آن در آقایان بیشتر از خانم ها است.

علائم:

علائم این بیماری بسته به عضوی که تحت تأثیر کاهش جریان خون قرار می گیرد، متغیر است ولی شایع ترین علائم عبارت اند از:

1. درد سینه (درگیری قلبی)
2. کوتاهی نفس (در درگیری ریوی)
3. وجود خون در ادرار (در درگیری کلیوی)
4. کرختی و گزگز کردن دست ها و پاها (در درگیری اعصاب)

علت:

اگر چه علت واقعی این اختلال مشخص نشده است، یک اختلال خود ایمنی یا بیش حساسیتی محسوب می گردد، در بسیاری از بیماران هیچ عامل زمینه سازی یافت نمی شود، شایع ترین عوامل زمینه ساز عبارتند از:

• ایدز
• واکسن ها
• عفونت های باکتریایی
• عفونت های ویروسی، به ویژه هپاتیت B
• مصرف برخی داروها، از قبیل داروهای گروه سولفا، پنی سیلین، ترکیبات طلا، داروهای ضد تیروئید و داروهای ادرار آور تیازیدی.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. استعمال دخانیات
2. سابقه خانوادگی بیماری های کلاژن یا بیش حساسیتی

پیشگیری:

• پیشگیری خاصی ندارد.

عواقب مورد انتظار:

• این اختلال در حال حاضر غیر قابل علاج محسوب می گردد، ولی علائم آن با درمان قابل تسکین یا کنترل است، با درمان، بیش از 50% بیماران تا 5 سال یا بیشتر زنده می مانند، بدون درمان تعداد اندکی از بیماران بیش از 5 سال زنده می مانند، تحقیقات علمی درباره علت و درمان این اختلال ادامه داشته و این امید وجود دارد که درمان هایی موثر و نهایتاً علاج بخشی عرضه شوند.

عوارض احتمالی:

• نارسایی کلیه، حمله قلبی و مرگ، علی رغم درمان

تشخیص:

1. بررسی های تشخیصی ممکن است شامل بررسی های آزمایشگاهی خون و کلیه ها، از جلمه سرعت رسوب گلبول های قرمز، نمونه برداری قسمت هایی از شریان مبتلا به آنژیوگرافی (بررسی شریان ها و وریدها با تزریق ماده ای درون آنها که با اشعه ایکس قابل مشاهده است) باشد.

درمان طب نوین:

• درمان با داروهای استروئیدی، انجام می گیرد.
• جراحی برای برداشتن قسمت درگیر روده ها ممکن است انجام گیرد.
• بستری در بیمارستان برای درمان وسیع ممکن است ضرورت یابد (در موارد شدید)

داروها:

1. داروهای کورتون تا فروکش علائم حاد با مقادیر بالا تجویز می شود، پس از این دوره درمانی، علائم ممکن است با یک برنامه درمانی به صورت تجویز یک روز در میان کورتون کنترل گردد.
2. همچینن داروهایی برای درمان اختلالات اعضای درگیر شده در جریان این بیماری تجویز میشود، مثلاً داروهای قلبی برای درگیری قلبی یا داروهای ضد فشار خون برای فشار خون بالا.
3. داروهای سرکوبگر دستگاه ایمنی به تنهایی یا به همراه استروئیدها در صورت ناموفق بودن درمان های دیگر تجویز می شوند، این داروها خطرهای اضافه ای را نیز به همراه دارند، نظیر خطر عفونت های باکتریایی منتشر شدید.

فعالیت:

• پس از بهبود علائم فعالیت های طبیعی خود را به تدریج از سر بگیرید.

رژیم غذایی:

• در صورت وجود فشار خون بالا رژیم کم نمک توصیه می شود.