پرش اندام های بدن در خواب یا جهش هیپنیک: عبارت است از پرش اعضای بدن در خواب اختلال جزئی در عملکرد مغز است و زمانی که مغز در کنترل حالت خواب و بیداری دقیق عمل نکند ممکن است پرش بدن در خواب را تجربه کنیم، اگر بخواهیم دقیق تر توضیح دهیم مغز ما به واسطه دو مرکز کنترل حالت بیداری و خواب را کنترل می کند که سیستم فعال کننده مشبک مربوط به حالت هوشیاری و هسته قدامی و جانبی «پره اپتیک» حالت خوب را کنترل می کند، رفتن از دنیای بیداری و هوشیاری به دنیای خواب یک مرحله آنی و یکباره نمی باشد و ما به آهستگی به خواب عمیق فرو می رویم و این مربوط به فعالیت هسته قدامی، جانبی و تاثیر شیمیایی بر عضلات است که به اصطلاح آن ها را به آرامی فلج می کند. عملکرد این دو مرکز در مغز و کنترل دنیای بیداری و خواب همیشه به درستی انجام نمی شود و اگر گاهی مغز در کنترل حالت خواب و بیداری دچار اختلال شود ممکن است ما پرش اعضای بدن را تجربه خواهیم کرد.

علائم:

• پرش عضلات در خواب.

علت:

• اگرچه علت دقیق پرش ناگهانی اندام های بدن در خواب مشخص نیست، اما این عارضه ممکن است به دلیل مشکل در انتقال دهنده‌های عصبی دوپامین و عکس العمل‌های مفرط بخشی از مغز که حرکات عضلانی را کنترل می‌کند به وجود بیاید. شرایط زیر می‌تواند باعث ایجاد اختلال در خواب و پرش ناگهانی عضلات شود:
• سندروم پا‌های بی قرار
• استرس: بسیاری از افراد به دلیل استرس و فشار‌های روانی در زمان خواب پرش ناگهانی اندام‌ها را تجربه می‌کنند.
• اسپاسم عضلانی: گاهی حرکات غیر ارادی عضلات در هنگام خب تنها یک اسپاسم عضلانی است. اسپاسم‌های شبانه در میان بسیاری از افراد متداول هستند و در اثر خستگی عضلانی اتفاق می‌افتند.
• عوارض جانبی برخی از دارو‌ها: پرش ناگهانی اندام های بدن در خواب ممکن است یک عارضه جانبی از برخی دارو‌ها همچون لوودوپا(دارویی برای درمان پارکینسون) و دارو‌های دوره‌ای ضد افسردگی باشد. در چنین شرایطی معمولا بعد از قطع مصرف دارو این مشکل برطرف می‌شود.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. آپنه خواب
2. اسپاسم عضلانی
3. استرس بیش از حد
4. سندروم پای بی قرار
5. تنش و اضطراب بیش از حد
6. عوارض جانبی بعضی از داروها
7. اختلال دوره ای حرکت اندام ها در خواب
8. برخی از شرایط پزشکی مانند پارکینسون یا صرع

تشخیص:

1. برای تشخیص پرش عضلات، پزشک سوابق پزشکی را بررسی و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. همچنین برای تشخیص علت و رد برخی از علل احتمالی ممکن است تست و آزمایشات زیر را توصیه کند.
2. نوار مغزی: این روش فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می‌کند و می‌تواند مشخص کند که آیا مغز منشا پرش ناگهانی اندام های بدن در خواب است یا خیر. در این روش پزشک الکتروده‌های کوچک را به سر وصل می‌کند و از بیمار می‌خواهد تا به محرک‌های نوری نگاه کند و یا به صدا‌ها گوش کند. این اقدامات فعالیت الکتریکی غیر طبیعی مغز را مشخص می‌کند.
3. نوار عصب و عضله: در این روش الکترود‌ها روی عضلات مختلف، به خصوص عضلاتی که دچار پرش می‌شوند قرار داده می‌شود. نوار عصب فعالیت الکتریکی عضلات را در زمان استراحت و زمان انقباض آن‌ها ثبت می‌کند و به پیدا کردن منشا پرش عضلات کمک می‌کند.
4. ام ار آی: ام ار‌ای برای بررسی مشکلات ساختاری یا تومور‌های داخل مغز یا نخاع که می‌تواند باعث پرش عضلات شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسکن MRI از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از مغز، نخاع و سایر مناطق بدن شما استفاده می‌کند.
5. تست‌های آزمایشگاهی: پزشک ممکن است آزمایش ژنتیکی را برای شناسایی علل احتمالی پرش اندام‌ها توصیه کند. او همچنین ممکن است خون یا ادرار را برای رد یا تایید شرایط زیر بررسی کند: اختلالات متابولیک، بیماری خودایمنی، دیابت، بیماری کلیوی یا کبدی.

درمان طب نوین:

• درمان پرش اندام های بدن زمانی موثرتر است که علت آن مشخص باشد و قابل درمان باشد، مانند ناشی بودن این عارضه از مصرف برخی از داروها، که با قطع دارو این مشکل برطرف می‌شود. اما در برخی موارد علت این مشکل قابل درمان نیست و پزشک با تجویز دارو، روان درمانی یا دارو‌های تحریک عمیق مغزی همچون دارو‌های بتا و دارو‌های ضد تشنج سعی می‌کند تا علائم بیماری را کاهش دهد. در کودکان به دلیل عدم تکامل دستگاه عصبی مصرف برخی دارو‌ها عوارض نامطلوبی دارد و در برخی مواقع با تکامل دستگاه عصبی این وضعیت به طور کامل بهبود می‌یابد و یا دفعات آن کاهش می‌یابد.

درمان طب سنتی:

• همراه با غذا زیتون بخورید.
• به طور مرتب ورزش کنید.
• هر لقمه غذا را 32 بار بجوید.
• از اضطراب و استرس دوری کنید.
• شبی 7 الی 14 عدد انجیر بخورید.
• شبی یک لیوان سرکه انگبین بخورید.
• یک پر نمک دریا قبل و بعد از غذا بخورید.
• روزی 3 الی 7 عدد خرما به همراه گردو بخورید.
• هفته ای یک مرتبه کل بدن را با روغن بادام شیرین ماساژ دهید.
• به جای چایی و نسکافه، دمنوش بابونه شیرازی یا دمنوش دارچین بخورید.
• روزی یک لیوان شیر بادام (ترکیب آب + بادام درختی تازه + عسل) بخورید.

داروها:

• سکوباربیتال

فعالیت:

• روزی نیم ساعت فعالیت مناسب بدنی داشته باشید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه و همچنین فرآورده های حاوی کافئین خودداری کنید.