نوراپاتیک اپتیک: عبارت است از نوروپاتی اپتیک که با نام نوریت اپتیک نیز شناخته میشود؛ به التهاب شدید عصب بینایی چشم گفته میشود. عصب بینایی از رشتههای عصبی تشکیل شده است که وظیفه آن انتقال اطلاعات بینایی به مغز است؛ ازآنجاکه این عصب نقش کلیدی و بسیار مهمی را در بینایی ایفا میکند؛ آسیب به آن میتواند مشکلات زیادی را ایجاد کند. گاهی اوقات التهاب شدید این عصب باعث از بین رفتن میلین میشود؛ این اتفاق اغلب زمانی بروز پیدا میکند که فرد به بیماری خود ایمنی نیز مبتلا باشد.
علائم:
- درد اطراف چشم
- کاهش حدت بینایی
- اختلال میدان بینایی
- مشاهده چراغهای چشمک زن
- بی حسی و ضعف در برخی از اندامها
- درگیر شدن یک چشم در اغلب موارد
- سردرد: به دلیل التهاب عصب بینایی، فرد سردردهای شدیدی را به علت درگیر شدن عصب بینایی قبل از ورود به چشم تجربه میکند.
- کاهش بینایی: کاهش بینایی تقریباً اولین علامت این بیماری است. این نشانه گاهی به قدری شدید میشود که فرد فقط میتواند نور محیط را درک کند. پس از حدود دو ماه از بروز این نشانه ممکن است بینایی فرد بهتر شود و فرد بعد از ۶ ماه از شروع بیماری بخش قابل توجهی از بینایی خود را به دست آورد.
- درد چشم: افراد مبتلا به نوریت اپتیک ممکن است دچار درد شدید چشم شوند بهطوریکه هنگام حرکت دادن چشم این درد شدیدتر میشود. گاهی اوقات ممکن است فرد در پشت چشم خود احساس درد کند؛ این درد میتواند به صورت موقت در بینایی فرد اختلال ایجاد کند.
- اختلال دید رنگی: افراد مبتلا به این بیماری در تشخیص رنگها نیز دچار مشکل میشوند و گاه رنگها را کمرنگتر از آنچه که هست؛ مشاهده میکنند.
علت:
- سوء تغذیه
- اختلالات عصبی
- کاهش بینایی ارثی
- مصرف بیش از حد الکل و تنباکو
- بیماریهای ایجاد کننده گره در عصب بینایی
- بیماریهای عفونی مانند تب گربه خشن و لایم
- بیماریهای از بین برنده غلاف میلین مانند دویک
- مصرف طولانی مدت و بیش از حد برخی از داروها مانند گنه گنه
- در بیماری نوروپاتی اپتیک روند تبدیل تکانههای عصبی به اطلاعات بینایی با کندی و توقف روبهرو میشود؛ پس هر عاملی که در این روند نقش داشته باشد میتواند به عنوان عامل بیماری نوروپاتی اپتیک شناسایی شود؛ با توجه به این نکته علل متنوعی میتوانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند. عوامل اصلی ایجاد کننده نوروپاتی اپتیک عبارتند از:
- بیماری های خود ایمنی: مبتلا شدن به بیماریهای خود ایمنی مانند لوپوس و مولتیپل اسکلروزیس میتواند زمینه را برای مبتلا شدن به بیماری نوریت اپتیک مهیا کند. در بیماری مولتیپل اسکلروزیس سیستم ایمنی بدن به غلافهای میلین حمله میکند؛ از زمانی که میلین زدایی در اعصاب بینایی رخ دهد؛ فرد با التهاب عصب اپتیک روبهرو خواهد شد. گاهی اوقات التهاب عصبی میتواند اولین نشانه مبتلا به ام اس باشد. پس مشکلات مربوط به سیستم ایمنی میتواند یکی از مهمترین عوامل ایجاد این بیماری باشد.
- بیماری های مغزی: برخی بیماریهای مغزی مانند انسفالیت و مننژیت باعث ایجاد فشار در داخل مغز میشوند؛ در مننژیت التهاب پردههای مغزی رخ میدهد و در آنسفالیت التهاب و تورم در بخشهای اصلی مغز رخ میدهد این التهابات و آسیبها میتوانند عصب بینایی را نیز دچار التهاب کنند و سبب بیماری نوروپاتی اپتیک شوند.
- تضعیف سیستم ایمنی بدن: اگر سیستم ایمنی بدن ضعیف باشد و بیماریهای عفونی مختلف مانند بیماریهای باکتریایی توکسوپلاسموز، آنفولانزای شدید، عفونتهای ویروسی مختلف مانند تبخال و سایر بیماریهای عفونی مانند زونا، سل و سیفلیس رخ دهد و این بیماریها سریعاً کنترل و درمان نشوند میتوانند؛ باعث ایجاد نوریت اپتیک شوند.
تشخیص:
- افراد در صورت مشاهده علائم مربوط به این بیماری میتوانند به متخصص چشم مراجعه کنند. متخصص چشم با معاینه کامل چشم و بررسی چشم فرد و انجام آزمایشهای مربوطه وجود یا عدم وجود این بیماری را تأیید میکند. برای تشخیص این بیماری میتوان از روشهایی مانند آزمایش خون، پاسخ ویژوال تحریک شده، توموگرافی، تست واکنش مغز به نور و ام آر آی کمک گرفت.
درمان طب نوین:
- این بیماری ممکن است به صورت خود به خود درمان شود اما این موضوع دلیلی بر این نمیشود که بیمار بخواهد روند درمان را به تعویق بیندازد. پزشک متخصص از روشهای زیر برای درمان نوروپاتی اپتیک استفاده میکند:
- تجویز قطره: بیمارانی که به درد شدید مبتلا هستند از طریق قطرههای تجویزی درد آن ها کنترل میشود.
- تزریق داروهای استروئیدی: داروهای ضد التهاب استروئیدی مانند داروهای کورتونی میتوانند التهاب عصب چشم را درمان کنند؛ با توجه به میزان التهاب پزشک دوز لازم را تزریق میکند.
- روش های جدید: برخی از بیماران مبتلا به نوریت اپتیک با تعویض پلاسما بهبود پیدا کردهاند؛ این روش هنوز رایج نشده است و مطالعات این روش در حال کامل شدن است.
داروها:
- سیتی کولین
فعالیت:
- از انجام فعالیت های شدید بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.