ناخنک چشم: عبارت است از ناخنک چشم یا پتریژیوم Pterygium نوعی ضایعه گوشتی مثلث شکل است که از سمت بینی به سفیدی چشم وارد می شود و سپس بر روی سیاهی چشم قرار می گیرد. ناخنک چشم ناشی از رشد خوش خیم بافت پیوندی و رگ های ملتحمه است. ناخنک چشم در ابتدا به صورت یک سفیدی ایجاد می شود و به تدریج به سمت قرنیه رشد می کند. در هنگام ایجاد ناخنک، بیمار دچار سوزش، خارش و اشکریزش می شود. در برخی مواقع ناخنک رشد زیادی می کند به نوعی که تا قرنیه ادامه می یابد و باعث می شود جلوی دید فرد گرفته شود. حتی ناخنک های کوچک هم می توانند باعث ایجاد تغییر در شکل قرنیه شوند و این خود باعث ایجاد آستیگماتیسم می شود و در نهایت دید افراد را تار می کند.

علائم:

در اغلب اوقات زائده ناخنک به طور کامل ظاهر نمی‌شود و فرد برخی از علائم آن را در چشم خود احساس می‌کند. علائم وجود ناخنک چشم عبارتند از:

1. قرمز شدن چشم
2. وجود خارش در چشم
3. احساس سوزش چشم
4. احساس سوزن سوزن شدن چشم
5. احساس وجود جسم خارجی در چشم
6. اگر زائده ناخنک بر روی قرنیه چشم کشیده شده باشد باعث تاری دید و حتی دوبینی خواهد شد.

علت:

• خشکی چشم
• داشتن یبوست مزاج و اختلالات سیستم گوارش
• استفاده از فرآورده های گوشتی و لبنی به مقدار زیاد
• عصبی شدن و حرص خورد و داشتن استرس های روزانه.
• قرار گرفتن در معرض نور ماورای بنفش (مانند نور خورشید).
• قرار گرفتن در معرض محرک‌هایی همچون گرد و غبار و باد.
• عدم رعایت بهداشت شخصی و استفاده نکردن از میوه جات و سبزیجات فصل.
• یکی دیگر از علت های این بیماری وجود ناراحتی های کبدی و اختلالات آن است.
• استفاده از غذاهای ممنوع و فست فود نیز از علت های مهم ایجاد این بیماری است.
• خستگی و بی خوابی و خواب نامنظم که یکی از عوامل مهم ایجاد این بیماری است.
• غلظت خون و چربی خون نیز از عوامل مهمی است که این بیماری را ایجاد می کند.
• استفاده نکردن از مایعات مانند آب و استفاده مدام از سایر نوشیدنی ها مانند نوشابه های گازدار و چای.
• در واقع زمانی که بدون استفاده از عینک آفتابی در معرض نور خورشید قرار می‌گیرید ممکن است مایع درون چشم نتواند به طور کامل از چشم شما در برابر نور ماورای بنفش محافظت کند و چشم شما دچار خشکی و التهاب و در نتیجه آن دچار ناخنک چشم شود.
• افرادی که در نواحی استوایی و به طور کلی در مناطق گرمسیری زندگی می‌کنند به علت آنکه بیشتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند با احتمال بیشتری به ناخنک چشم مبتلا می‌شوند. همچنین تحقیقات نشان داده است که احتمال بروز این عارضه در سنین ۲۰ تا ۴۰ سال بیشتر است.

پیشگیری:

• افرادی که در مناطق گرم و آفتابی زندگی می کنند و مدت زیادی را در معرض تابش آفتاب هستند باید از کلاه لبه دار و همچنین عینک آفتابی استفاده نمایند. در افرادی که ناخنک دارند معمولاً ورود آب به چشم ها در موقع شستن دست ها و صورت یا حمام کردن باعث ایجاد تحریک چشم ها می گردد و همچنین ایجاد سوزش و قرمز شدن چشم ها می شود.

تشخیص:

• در هنگام معاینه چشم توسط پزشک، ناخنک به راحتی قابل تشخیص است.

درمان طب نوین:

• اگر ناخنک کوچک باشد و ظاهر ناخوشایندی نداشته باشد و باعث قرمزی و سوزش چشم ها نشود نیاز به درمان خاصی ندارد.
• در ناخنک‌های خیلی بزرگ که وسط قرنیه را هم درگیر کرده‌اند ممکن است لازم باشد علاوه بر اقدامات فوق از پیوند قرنیه لایه‌ای برای اصلاح شکل قرنیه استفاده شود.
• اگر ناخنک گهگاه ملتهب شود و سوزش و قرمزی چشم ایجاد کند مصرف قطره‌های اشک مصنوعی به صورت مکرر ممکن است باعث تسکین علائم شود. در مواردی که ناخنک التهاب شدیدی دارد می‌توان با نظر چشم پزشک یک دوره درمان با قطره‌های استروئیدی یا سایر قطره‌های ضد التهاب انجام داد.
• در مورد ناخنک‌های بزرگتر که از لحاظ ظاهری و زیبایی اهمیت دارند و یا با ایجاد آستیگماتیسم باعث تاری دید شده‌اند می‌توان با جراحی ناخنک را برداشت. البته اگر ناخنک به صورت ساده برداشته شود احتمال عود آن زیاد است و به خصوص در افراد جوان و افرادی که ناخنک ملتهب دارند در نیمی از موارد، عود دیده می‌شود. در این افراد بهتر است علاوه بر برداشتن ناخنک از روش های تکمیلی مثل پیوند ملتحمه یا استفاده از داروهای خاص (مثلاً میتومایسین) در حین جراحی استفاده شود.

درمان طب سنتی:

• یک شب در میان (به مدت یک هفته) شش عدد عناب درشت و سالم را با دندان سوراخ نمایید و در یک استکان آب جوش بیاندازید و درب آن را ببندید، صبح مواد درون استکان را شیره کشی (جدا کردن تفاله از مایع) نمایید و مایع باقیمانده را در طول روز با قطره چکان هر سه ساعت یکبار داخل چشم، یک تا دو قطره بریزید، در پایان روز مقدار باقیمانده را دور بریزید و نگه ندارید، در طول درمان از خوردن ادویه های محرک خودداری کرده و از تنش های عصبی بکاهید
• حجامت سر
• شستشوی چشم با عرق رازیانه
• دو هفته بعد حجامت ناحیه گیجگاهی
• روغن مالی ملاج سر با روغن سیاه دانه
• نداشتن یبوست مزاج (روزانه دو بار اجابت مزاج).
• عصبی نشدن و حرص نخوردن و نداشتن استرس و اضطراب روزانه.
• سالم بودن سیستم گوراش، خوب جویدن غذا و رعایت آداب غذا خوردن.
• روزانه 2 تا 3 بار و هر بار 2 تا 3 قطره شربت عسل و لیموترش تازه، در هر چشم چکانده شود.
• روزی 6 لیوان مصرف مایعات، به خصوص آب تصفیه شده (نیم ساعت قبل و دو نیم ساعت بعد از غذا).
• نفس کشیدن عمیق و انجام نرمش و ورزش روزانه که مناسب وضعیت جسمانی بیمار باشد.
• سرمه نشادر استفاده کنید.
• روزانه 2 تا 3 حبه سیر خام، به صورت ریز خرد شوند و دو نیم ساعت بعد از غذا با یک لیوان شربت عسل قورت داده شود.
• با تکرار حجامت ها و در بعضی موارد با تشخیص طبیب، زالو اندازی و حتی فصد ناحیه گیجگاهی، درمان محقق می شود.
• استفاده از غذاهای گیاهی و میوه جات به صورت خام، به مدت 2 تا 3 ماه و رعایت برنامه منظم در غذا خوردن و استراحت کردن.
• برای درمان ناخنه چشم اول با تنقیه معده را پاک کنید. بعد از بازوی چپ خون کم کنید سپس ریشه سوسن را بسیار نرم بسایید و در چشم بکشید.
• پس از تنقیه و خون کم کردن از بازوی چپ، عسل را با زهره گوسفند حل کرده و در چشم بچکانید و همزمان صمغ عربی اصل و سوخته مس را به نسبت مساوی بسیار نرم بسایید و با کمی آب جوشانده غلیظ بادیان خمیر کرده و شیاف درست کنید و از پشت به خود برگیرید.

داروها:

• معمولاً دارویی نیاز نیست.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآوروده های کارخانه ای و همچنین لبنیات و غذاهای سرد و گرم بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.
• خوردنی های مفید: خوراک باقلا، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک گل کلم، خوراک مخلوط، آش شولی ۱، عدس پلو ساده، لوبیا سبز پلو ۳، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، سوپ کدو قلیانی، سس معطر، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار.
• خوردنی های مضر: خوراک سویا با رب انار، خوراک نخود با شوید، آش گندم با کرفس، آش شله قلمکار، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم بروکلی ۲، آش حبوبات ۱، آلبالو پلو، نخود فرنگی پلو ۱، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش لوبیا سبز، کتلت عدس ۱، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، شیر سویا، فرنی سویا، کشک سویا، خامه سویا، سس مایونز گیاهی، سس زیتون، سس جعفری.

نکته:

• راه های پیشگیری از بیماری های چشمی: اگر مایلید همیشه سلامت چشم خود را حفظ کنید به نکات زیر با دقت توجه فرمایید. ۱. به هرچه که بسیار سفید یا شفاف است نگاه نکنید. ۲. به نورهای شدید مانند نور خورشید یا نور پراژکتور و لامپ های گازی و نورهای متصاعد شده از جوشکاری ها نگاه نکنید. ۳. به برف هایی که روی آن را نور آفتاب فراگرفته است نگاه نکنید. ۴. از نگاه کردن به خطوط ریز نقشه های خیلی دقیق یا خط های بسیار ریز که احتیاج به نوردهی بیشتری دارد خودداری کنید. ۵. تلویزیون را از فاصله خیلی کم تماشا نکنید. ۶. عینک دیگران را به چشم نزنید. ۷. با دست آلوده یا دستمال و اشیاء آلوده چشم را پاک نکنید. 8. از گرد و غبار پرهیز کنید. ۹. زیاد از حد گریه نکنید. ۱۰. مقابل آتش خیلی شدید و گرم ننشینید. ۱۱. هنگام موتورسواری یا سوار شدن بر اتومبیل های بدون سقف و … مواظب باشید که سوز و باد قوی، میکروب ها و گرد و غبار با چشم برخورد نکند. ۱۲. به هیچ جسمی به مدت زیاد و به طور قائم نظر نیفکنید. ۱۳. از ورود دود به چشم دوری گزینید. ۱۴. از هوای بسیار گرم یا بسیار سرد دوری کنید. 15. از دیدن اشیاء خیلی روشن و درخشان که به چشم آزار می رساند مانند آینه ای که مقابل آفتاب گرفته شده و نور آفتاب را به چشم منتقل می کند پرهیز کنید. ۱۶. از زیاد بر پشت خوابیدن پرهیز شود. ۱۷. مواظب باشید که از خوابیدن با شکم پر یعنی فورا پس از صرف غذا و همچنین پس از خوردن غذاهای غلیظ و دیر هضم و پس از مصرف خوراکی هایی که طبیعت آن خیلی گرم است مانند سیر و پیاز و … پرهیز کنید. چون موجب زیان رساندن به چشم می گردد. ۱۸. بیش از اندازه نمک یا غذاهای شور مصرف نکنید. ۱۹. از پرخوری در شب یا هنگام بیدار شدن در نیمه شب پرهیز کنید. ۲۰. از بی خوابی های زیاد و بیدار ماندن بیش از حد بپرهیزید. ۲۱. اگر شکم هر روز کار نمی کند یا یبوست و خشکی مزاج دارید آن را برطرف سازید. ۲۲. به اشیایی که به سرعت می چرخند یا به سرعت از جلوی چشم عبور می کنند نگاه نکنید.
• اعمالی که برای سلامت چشم مفید است: ۱. هرچند روز یک بار صورت را در آب صاف و پاک فرو برید و چشم را در آن باز نگه دارید. ۲. گاهی سرمه و توتیا را با آب بادیان و آب مرزنجوش مخلوط کنید و در چشم بکشید. ۳. به علت اینکه چشم از اعضای مرطوب است و اکثراً رطوبت و سردی باعث ضعف آن مى شود، لذا بایستی گاهی از سرمه خشک و جلا دهنده چشم استفاده کرد تا چشم سالم بماند. ۴. در هر ماه دو تا سه مرتبه چشم را با آب خضض بشویید. ۵. رعایت حفظ محیط چشم، یعنی مزاج چشم را به حالت طبیعی نگهداشتن. برای این کار اگر مزاج چشم خشک باشد گاهی روغن بادام شیرین یا روغن بنفشه یا روغن بنفشه بادام یا روغن کدو در بینی بچکانید. همچنین می توانید در چشم سرمه مناسبی نیز به کار برید.