لکه بینی: عبارت است از لکه بینی اتفاقی است که به علل مختلفی مانند بارداری، یائسگی، استرس و سندرم تخمدان پلی کیستیک رخ میدهد. این خونریزی غیر طبیعی در زمانی جدای از دوره پریود رخ میدهد. بنابراین هر خانمی با توجه به شرایط و سوابق پزشکی خود ممکن است به دلایل مختلفی لکه بینی را تجربه میکند. به عبارت دیگر لکه بینی خونریزی غیرطبیعی واژینال است که، خارج از زمان پریودی یا به جای آن اتفاق میافتد. لکههای خون گاهی به طور قابل توجهی روشنتر هستند، معمولاً قهوهای تیره، قرمز یا صورتی بوده و تا چند روز این فرآیند ادامه دارد. خانمها ممکن است این لکهها را روی لباس زیر خود یا هنگام پاک کردن آن مشاهده کنند. در این شرایط استفاده از پد بهداشتی میتواند برای رعایت بهداشت مؤثر باشد.
علائم:
- خونریزی واژینال خفیف خارج از زمان پریودی.
علت:
- خطوط بین خونریزی قاعدگی، لکه بینی و خونریزی غیرقاعدگی شاید گیجکننده باشند. خونریزی قاعدگی به علت ریزش آندومتر در پایان سیکل قاعدگی رخ میدهد. هر فردی با توجه به وضعیت هورمونها و سلامت رحم، تخمدانها و بخشهای دیگر اندام تناسلی خود، لکه بینی را تجربه میکند. بنابراین علل مختلفی برای این موضوع وجود دارند. به طور واضحتر میتوان گفت که، تغییرات طبیعی در لکه بینی ممکن است به جای خونریزی معمولی پریود رخ دهند. این امر به ویژه در ابتدا یا پایان دوره قاعدگی یعنی زمانی که خونریزی تازه شروع یا کاهش یافته، صادق است. همچنین ممکن است در صورت نامنظم بودن دورههای قاعدگی رخ دهد. سایر علل احتمالی مرتبط با تغییرات طبیعی در بدن عبارتند از:
- تخمکگذاری: وقتی بدن بانوان تخمک را در طول چرخه قاعدگی آزاد میکند، ساختار حاوی آن پاره میشود و باعث ایجاد لکههای صورتی یا قرمز رنگ میگردد. خونریزی تخمکگذاری بسیار خفیف است و معمولاً فقط یک یا دو روز طول میکشد. لکه بینی تخمکگذاری ممکن است صورتی روشن یا قرمز باشد و در اواسط چرخه قاعدگی به مدت 1 تا 2 روز ادامه داشته باشد. اما سایر علائم و نشانههای تخمکگذاری شامل موارد زیر هستند: افزایش مخاط دهانه رحم، مخاط دهانه رحم با ظاهر و قوام سفیده تخم مرغ، تغییر در موقعیت یا استحکام دهانه رحم، کاهش دمای پایه بدن قبل از تخمکگذاری و به دنبال آن افزایش شدید دما بعد از تخمکگذاری، افزایش میل جنسی، درد مبهم در یک طرف شکم، حساسیت سینه، نفخ، تشدید حس بویایی، چشایی یا بینایی، توجه دقیق به این علائم ممکن است به شما کمک کند که، در صورت تلاش برای باردار شدن، زمان مناسب برای بارداری را شناسایی کنید.
- بلوغ: اولین دورههای قاعدگی که در سنین پایین رخ میدهند، به دلیل تغییرات هورمونی مربوط به بلوغ بسیار سبک و نامنظم خواهند بود. بنابراین دختران در این شرایط عمدتاً لکه بینی را تجربه میکنند که، مشکل چندانی نیست و به مرور زمان با منظم شدن روند قاعدگی رفع خواهد شد.
- تغییرات هورمونی در دوران یائسگی: خانمها نوعی دیگر از لکه بینی را در طول دوره یائسگی تجربه میکنند. پزشکان معتقدند که این نوع لکه بینی معمولاً جای نگرانی ندارد. اما اگر علائمی مرتبط با سرطان رحم به چشم بخورند، باید آن را با پزشک متخصص زنان و زایمان و یا جراح در میان گذاشت.
- بارداری: لکه بینی در دوران بارداری شایع است. حدود 15 تا 25 درصد از افراد باردار در سه ماهه اول خود لکه بینی را تجربه میکنند. این لکه بینی اغلب خفیف و به رنگ صورتی، قرمز و قهوهای است. با اینکه لکه بینی در سه ماهه اول بارداری نگرانکننده نیست اما اگر با خونریزی شدید یا درد لگن همراه باشد باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. زیرا ممکن است نشانهای از سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم باشد.
- جلوگیری از بارداری: خانمها برای اینکه از بارداری جلوگیری کنند از ابزارهایی مانند قرص ضد بارداری، تزریقات، حلقه و ایمپلنتها استفاده میکنند. البته هنگامی که خانمی برای جلوگیری از باردار شدن اقدام میکند، شاید با لکه بینی بدون دلیلی مواجه شود. علاوه بر این دلایل دیگری در این شرایط برای لکه بینی رخ میدهند که عبارتند از: آغاز یک روش مبتنی بر هورمون جلوگیری از بارداری، بیتوجهی به دوز قرصهای ضد بارداری، تغییر نوع یا دوز کنترل بارداری، استفاده طولانی مدت از روشهای پیشگیری از بارداری.
- سرطان: برخی از سرطانها نیز میتوانند باعث خونریزی غیرطبیعی، لکه بینی و سایر اشکال ترشحات واژن شوند. این سرطانها شامل سرطان رحم، سرطان دهانه رحم، سرطان تخمدان و سرطان واژن که ممکن است ویروس HPV باعث آنها باشد میشوند. البته توجه داشته باشید که لکه بینی اغلب نشانه سرطان نیست، اما فرد باید در صورت تجربه آن با پزشک مشورت کند، به خصوص اگر قبلاً یائسه شده باشد.
- خونریزی لانهگزینی: لکه بینی ممکن است زمانی رخ دهد که، تخمک بارور شده به پوشش داخلی رحم بچسبد. حدود 15 تا 25 درصد از افراد باردار در اوایل بارداری دچار خونریزی میشوند. اگر لکه بینی لانهگزینی اتفاق بیفتد، اغلب چند روز قبل از شروع قاعدگی بعدی فرد اتفاق میافتد. خونریزی لانهگزینی معمولاً صورتی روشن یا قهوهای تیره است. فرد همچنین در این حالت احتمالاً علائم زیر را نیز تجربه خواهد کرد: سردرد، حالت تهوع، تغییرات در خلق و خوی، گرفتگی خفیف، حساسیت سینه، کمر درد یا درد، خستگی، خانمهای باردار باید این نکته را در نظر داشته باشند که خونریزی لانهگزینی برای جنین خطرناک نیست. اما اگر در دوران بارداری دچار خونریزی شدید شدند، باید به پزشک مراجعه کنند.
- تروما: ضربه به واژن یا دهانه رحم گاهی اوقات میتواند باعث لکه بینی نامنظم شود. این مسئله به دلایل مختلفی مانند تجاوز جنسی، رابطه جنسی خشن، آسیب هنگام معاینه لگن و استفاده نادرست ابزاری مانند تامپون رخ دهد.
- پولیپ رحم یا دهانه رحم: پولیپ؛ رشد بافتهای کوچکی است که، میتواند در چندین مکان از جمله دهانه رحم و رحم ایجاد شود. بیشتر پولیپها خوشخیم یا غیرسرطانی هستند. پولیپ دهانه رحم میتواند باعث شرایطی مانند: خونریزی خفیف بعد از رابطه جنسی، خونریزی خفیف بین پریودها و ترشح غیرمعمول شود. پزشک به راحتی میتواند پولیپ دهانه رحم را در طول معاینه معمول لگن ببیند. در این حالت معمولاً نیازی به درمان نیست مگر اینکه علائم آزاردهنده ایجاد کند. اگر پزشک برداشتن آنها را توصیه کند، دردناک نیست. بانوان معمولاً میتوانند پولیپهای رحم را، در آزمایشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی مشاهده کنند. آنها اغلب خوشخیم هستند، اما تنها درصد کمی سرطانی میشوند که با علائمی مانند خونریزی قاعدگی نامنظم، دورههای سنگین، خونریزی واژن بعد از یائسگی و ناباروری همراه هستند. بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که برخی از افراد ممکن است فقط لکههای خفیف پولیپ را تجربه کنند و برخی دیگر شاید هیچ علامتی نداشته باشند. اما پیگیری و درمانها اهمیت بسیاری دارد.
- عفونت مقاربتی: عفونت مقاربتی مانند کلامیدیا یا سوزاک میتوانند، باعث لکه بینی بین قاعدگی یا بعد از رابطه جنسی شوند. علائم همراه این شرایط ادرار دردناک یا سوزش، ترشحات سفید، زرد یا سبز واژن، خارش واژن یا مقعد و درد لگن هستند. فرد در صورت مشکوک بودن به بیماری مقاربتی باید با پزشک تماس بگیرد. زیرا بسیاری از بیماریهای مقاربتی در صورت تشخیص زودهنگام با حداقل عوارض قابل درمان هستند.
- بیماری التهابی لگن: خونریزی غیرطبیعی بین پریودها یکی از علائم شایع بیماری التهابی لگن محسوب میشود که، به خاطر ورود باکتری از واژن به رحم، لولههای فالوپ یا تخمدانها شکل میگیرد. رابطه جنسی یا ادرار دردناک، درد در قسمت پایین یا بالای شکم، تب و ترشحات زیاد یا بدبو از واژن علائم همراه این نوع لکه بینی هستند که نباید نادیده گرفته شوند.
- فیبروم: فیبرومهای رحمی رشد سلولی روی رحم هستند که میتوانند باروری را تحت تأثیر قرار دهند و باردار شدن یا حفظ بارداری را دشوارتر کنند. فیبرومها علاوه بر لکه بینی بین پریودها، میتوانند باعث ایجاد موارد زیر شوند: دورههای سنگین یا طولانیتر، درد لگن، درد پایین کمر و درد زیر شکم، مقاربت جنسی دردناک، مشکلات ادراری، این در حالی است که برخی از افراد مبتلا به فیبروم رحمی هیچ علامتی را تجربه نمیکنند. موارد دیگری که باعث لکه بینی میشوند عبارتند از اندومتریوز، سندرم تخمدان پلیکیستیک، استرس، داروها، سیگار کشیدن و مشکلات تیروئید که باید با روش درمانی مناسب هر علتی مشکل لکه بینی را رفع کرد.
پیشگیری:
- از مصرف آسپرین، به علت افزایش خطر خونریزی خودداری کنید.
- ورزش (در سطح متوسط) برای حفظ سلامتی و کاهش استرس مفید است.
- حفظ روش زندگی سالم و وزن طبیعی: زیرا اضافه وزن میتواند به پریودی غیرطبیعی منجر شود.
- استفاده از قرصهای ضدبارداری (مثل قرص ال دی)، از بهم خوردن تعادل هورمونی جلوگیری میکند.
- برای کاهش درد، از ایبوپروفن یا ناپروکسن استفادهکنید زیرا در کاهش خونریزی بسیار موثر هستند.
تشخیص:
- جهت تشخیص، پزشک پس از انجام معاینه جسمی و معاینه لگنی سؤالاتی در مورد تاریخچه پزشکیتان، دیگر علائم و داروهای مصرفی از شما خواهد پرسید. سپس ممکن است پزشک مسیرهای تشخیصی زیر را برای شما توصیهکند:
- سونوگرافی هم به تشخیص کمک خواهد کرد.
- در صورت لزوم از بافت دیواره و گردن رحم، جهت کشت، نمونهبرداری (بیوپسی) خواهد شد.
- بیمار جهت بررسی سطح هورمونی برای گرفتن آزمایش خون به آزمایشگاه ارجاع داده میشود.
- ثبت وقایع و اطلاعات چرخهی قاعدگی میتواند مفید باشد. اطلاعاتی شامل: زمان شروع و پایان دوره قاعدگی، شدت و طول مدت خونریزی در چرخه قاعدگی، زمان و مقدار خونریزی، لکه بینی بین دورههای پریودی.
درمان طب نوین:
- هیچ درمان خاصی برای خونریزی واژینال بین دورههای پریودی وجود ندارد. درمان بر اساس علت خونریزی غیرطبیعی واژینال، متفاوت خواهدبود. در برخی موارد، این نوع خونریزی غیرطبیعی به تنهایی حل خواهدشد. بااینحال، برای برخی از زنان، علت اصلی نیاز به درمان دارد. نادیده گرفتن بیماری و عدم مراجعه به دکتر میتواند منجر به بدتر شدن مشکل شود. اگر علت خونریزی واژینال عفونت، سرطان یا یکی دیگر از اختلالات جدی باشد، عواقب آن میتواند تهدیدکنندهی زندگی باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
- معمولاً پزشک از افرادی که دچار لکه بینی می شوند، در مورد نظم قاعدگی سوال می پرسد. بیشتر این افراد سیکل قاعدگی نامنظمی دارند. در این شرایط قرص جلوگیری از بارداری می تواند کارساز باشد. این نوع قرص های هورمونی خونریزی واژن را کاهش داده و علاوه بر منظم شدن دوره های پریود، خونریزی رحم پس از چند وقت از بین می رود.
- گاهی ممکن است برای قطع خونریزی واژن از آمپول استفاده شود. تزریق پروژسترون باعث نظم دوره های قاعگی می شود. اگر علت لکه بینی یا خوریزی رحم پایین بودن سطح هورمون ها باشد، پروژسترون به تنهایی یا همراه با داروهای دیگر تجویز می شود. البته از آنجایی که این نوع آمپول ها عوارض سنگینی دارند، کمتر مواقعی تجویز می شوند.
درمان طب سنتی:
- خوراک گرمی ها.
- خوردن میوه عناب.
- حجامت گرم تخمدان.
- خرودن تخم گل مغربی.
- خوردن کاهو بدون سس.
- بادام درختی روزی 14 عدد.
- در غذاها از زرشک استفاده کنید.
- از استرس و فشار های عصبی بپرهیزید.
- خوردن جوشانده گل مغربی روزی یک لیوان.
- بهداشت و نظافت فردی را دقیقاً رعایت کنید.
- خواب و خوراک و استراحت خود را نظم ببخشید.
- سعی کنید از غذاهای ممنوع و مضر استفاه نکنید.
- روزانه به فعالیت های فیزیکی و ورزش سبک بپردازید.
- ترک سردی ها مخصوصاً شب ها بسیار کمک کننده است.
- سعی کنید به مدت دو هفته از غذاهای گیاهی استفاهد کنید.
- مالیدن روغن نمک، روغن فلفل یا روغن زنجبیل در زیر شکم.
- ارده با شیره انگور در هفته 4 وعده به عنوان صبحانه میل شود.
- مغزهای هسته هلو را بکوبید و در آب انگور بخیسانید و آن آب انگور را بنوشید.
- سعی کنید هر لقمه غذا را 32 بار بجوید و 2 لقمه قبل از سیر شدن دست از غذا بردارید.
- هر بار 25 تا 40 گرم، ترخون را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب صاف کرده آن را به مرور بنوشید.
- سعی کنید روزانه 5 تا 7 قاشق غذاخوری جوانه گندم را همراه با سالاد فصل با لیموترش تازه و روغن زیتون میل کنید.
- 30 گرم، برگ و گل همیشه بهار را در یک لیتر آب جوش دم کنید و 8 روز قبل از شروع پریود، بعد از هر غذا یک فنجان بنوشید.
- 20 گرم، گل خشک اسطوخدوس هندی را رد یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف کرده آن را قبل از هر غذا یک فنجان بنوشید.
- اگر بخواهیم زنی بارور شود و پریودش هم تنظیم بشود و سیستم هورمونی اش هم تقویت بشود و اخلاطش هم برطرف شود سرکنگبین رازیانه ای می دهیم (به جای نعناع، رازیانه).
- بهترین دارو برای این بیمار رازیانه است، چراکه رازیانه تنظیم کننده هورمون زنانه می باشد. خرود عرق رازیانه و جوشانده آن با عسل هر شب به غیر از ایام قاعدگی بسیار نافع است.
- اگر دچار قاعدگی نامنظی هستید، برای تظیم کردن آن ضمن پرهیز از خوردن گشنیز تازه و تخم گشنیز باید از خرواکی هایی استفاده کنید که تنظیم کننده پریود هستند، مانند: هویج یا آب هویج، زردک یا آب زردک، لوبیا، سیر، جعفری تازه یا تخم جعفری و روغن های نباتی.
درمان لکه بینی در زمان حاملگی:
- از مرکب 6 استفاه کنید.
- به اندازه یک عدس (نه بیشتر) فرفیون مصرف کنید.
- جوشانده برگ درخت انگور که با شیره انگور طبیعی (به مقدار کم شیره استفاده شود) شیرین شده باشد بنوشید.
- برای درمان لکه بینی در حاملگی، یک لیوان آب هویج + یک قاشق مرباخوری روغن زیتون + یک قاشق چایخوری عسل + یک قاشق چایخوری پودر دال عدس برشته شده + پودر یونجه مخلوط نموده 5 الی 4 مرتبه در روز مصرف شود.
داروها:
- پروژسترون
فعالیت:
- تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.