عفونت ناف: عبارت است از عفونت ناف معمولاً در نوزادان تازه متولد شده رخ می‌دهد، همچنین ممکن است که نوزاد قبل از تولید نیز دچار این بیماری شود. عفونت در نوزادان یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است و پزشکان معتقدند عفونت بند ناف یا عامل اصلی این امر است. با این حال در کشورهای توسعه یافته زمانی که درمان عفونت ناف روی نوزاد انجام می‌گیرد، میزان بروز عوارض جدی به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. همچنین باید اشاره کرد که عفونت ناف در بزرگسالان نیز به علل مختلفی رخ می‌دهد.

انواع عفونت ناف:

1. عفونت باکتریایی ناف: به طور کلی، ناف ممکن است محل تجمع باکتری ها باشد. در مواردی که این ناحیه به درستی تمیز نشود، تجمع باکتری های می توانند منجر به بروز عفونت گردد. عفونت های باکتریایی باعث ترشحات زرد یا سبز با بوی بد می شوند. همچنین ممکن است این عفونت با تورم، درد اطراف شکم همراه باشد.
2. عفونت مخمر ناف: کاندیدیازیس یک عفونت مخمری است که توسط کاندیدا ایجاد می شود. کاندیدا نوعی مخمر که به طور معمول در مناطق مرطوب و تاریک بدن رشد می کند. حتی می تواند بین چین های پوستی مانند ناحیه کشاله ران و زیر بازوها ایجاد شود. مخمر همچنین می تواند در دکمه شکم به خصوص اگر آن را تمیز و خشک نباشد، رشد کند. کاندیدیازیس در دکمه شکم شما باعث ایجاد بثورات قرمز و خارش دار روی ناف و همچنین ترشحات سفید و غلیظ شود.

علائم عفونت ناف قبل از تولد:

1. احتمال دارد که UCI (عفونت بند ناف) قبل و بعد از تولد رخ دهد. عفونت‌هایی که قبل از زایمان رخ می‌دهند معمولاً علائم خاصی ایجاد نمی‌کنند؛ اما ممکن است که نشانه‌هایی از مایع آمنیوتیک آلوده وجود داشته باشد. این در حالی است که عفونت‌هایی که پس از تولد ایجاد می‌شوند باعث تغییر رنگ یا خونریزی بند ناف خواهند شد. اگر باکتری وارد واژن مادر باردار شود، باعث عفونت در رحم خواهد شد. در صورتی که این عفونت به کیسه آمنیوتیک سرایت کند به آن کوریوآمنیونیت (chorioamnionitis) می‌گویند. در بعضی موارد این عفونت بند ناف را درگیر می‌کند که پزشکان از آن به عنوان عفونت قارچی (funisitis) یاد می‌کنند. عفونت قارچی خطر عوارض زایمان مانند مرده‌زایی را افزایش می‌دهد. نوزادانی که با عفونت قارچی متولد می‌شوند عوارض سلامتی از جمله آسیب به اندام‌ها و مشکلات رشد طولانی مدت را تجربه می‌کنند. زنی که علائم کوریوآمنیونیت را دارد احتمال بیشتری برای داشتن نوزاد مبتلا به عفونت قارچی دارد. بعضی از علائم هشداردهنده کوریوآمنیونیت عبارتند از:
2. تب
3. درد شکم
4. ضربان نبض سریع
5. ترشحات بدبو از واژن

علائم عفونت ناف بعد از تولد:

1. پس از تولد نوزاد، پزشک بند ناف را گیره و قطع می‌کند. ریشه باقی مانده از بند ناف در چند هفته اول زندگی کودک خشک شده و می‌افتند. گاهی باکتری‌ها استامپ، ناف را که از نظر پزشکی به آن امفالیت می‌گویند، آلوده می‌کنند. این وضعیتی غیر معمول است و حدود ۰.۷درصد از نوزادان را در کشورهای توسعه یافته تحت تأثیر قرار می‌دهد. بدون درمان، عفونت ناف به سرعت فراتر از ریشه گسترش می‌یابد. طبق آمارها، امفالیت نرخ مرگ و میر ۷ تا ۱۵درصدی دارد. علائم ناف آلوده عبارتند از:
2. تب
3. بوی بد
4. ترشح از بند ناف
5. افزایش خونریزی از بند ناف
6. قرمزی اطراف ناف یا بند ناف
7. تغییرات ناگهانی در رفتار کودک
8. راش یا تاول روی بند ناف یا اطراف آن
9. عدم تمایل نوزاد به شیر خوردن یا خواب آلوده بود آن

علائم عفونت ناف در بزرگسالان:

1. با توجه به علل گفته شده برای ایجاد عفونت در ناف، علائم بزرگسالان به صورت زیر خواهند بود:
2. تورم
3. قرمزی
4. بوی بد
5. خونریزی
6. احساس درد یا ناراحتی در ناف
7. ترشح مایع زرد رنگ یا عفونت
8. ایجاد کیست یا برآمدگی در ناف یا اطراف

علت:

• عفونت در قسمت ناف در نوزادان بیشتر از بزرگسالان شایع است. امکان دارد که نوزادان قبل و پس از تولد دچار عفونت ناف شوند که علت آن سرایت عفونت از رحم مادر به مایع آمینوتیک است. در حالی که عفونت ناف بعد از تولد ناشی از ورود باکتری به ریشه ناف (قسمتی از ناف باقی مانده از بندناف) است. همچنین نوع دیگری از عفونت بند ناف در جنین وجود دارد و زمانی ایجاد می‌شود که جنین در رحم مادر در حال رشد است. در این زمان مثانه جنین به بند ناف با یک لوله کوچکی به نام اروهوس (اورچال) متصل خواهد شد که در این حالت ادرار از بدن نوزاد دفع می‌شود. این لوله معمولا قبل از تولد مسدود می‌شود. در مواردی که این لوله به درستی مسدود نشود، مایعی در اورهوس رشد می‌کند که به آن کیست اورهوس می‌گویند. در بعضی موارد این کیست دچار عفونت می‌شود که از علائم آن می‌توان به درد شکم، تب، توده در شکم و درد هنگام ادرار اشاره کرد.اما دلایل مختلفی برای عفونت ناف در بزرگسالان وجود دارد که عبارتند از:
• عفونت باکتریایی: ناف محل مناسبی برای رشد و تکثیر باکتری‌ها است. محققین معتقدند که ناف خانه‌ای امن برای بیش از ۷۰ گونه باکتری است. امکان عفونت باکتریایی با اقداماتی مانند سوراخ کردن و قرار دادن پیرسینگ در ناف بیشتر می‌شود.
• عفونت قارچی: کاندیدیازیس نوعی عفونت قارچی است که در اثر رشد کاندیدا رخ می‌دهد. این قارچ در نقاط تاریک و مرطوب بدن رشد کرده و باعث بروز علائمی مانند خارش و قرمزی در آن ناحیه می‌شود. رشد این قارچ در ناف نیز بسیار شایع است.
• دیابت: افراد دیابتی به دلیل مشکلات سلامتی ناشی از این بیماری زمینه‌ای، بیشتر در معرض عفونت‌های قارچی قرار دارند.
• جراحی: امکان دارد که برخی بیماران بعد از جراحی روی ناحیه شکم (مانند جراحی باد فتخ) دچار عفونت در ناحیه ناف شوند.
• کیست چربی: کیست چربی برآمدگی کوچکی است که در ناحیه‌ای از بدن به وجود می‌آید. این کیست‌ها از غده‌های آزادکننده چربی پوست که سباسه نام دارند تشکیل می‌شوند. به طور معمول در وسط این کیست‌های چربی جوش‌های سر سیاه وجود دارد. در صورتی که کیست دچار عفونت شود، ترشحی بدبو، غلیظ و زرد رنگ از آن خارج می‌شود. در مواردی اطراف این کیست‌ها قرمز و متورم خواهد شد.
• بهداشت ضعیف: ساختار فیزیکی محدود حفره ناف، تمیز کردن آن را بسیار سخت می کند. این یک دهانه کوچک دارد که به یک کانال باریک با چین های متعدد پوستی منتهی می شود. عرق، سبوم، رطوبت، باقی مانده صابون، پوسته پوسته های مرده و آلودگی های روی پوست شما به داخل ناف شکم راه می یابد و در آنجا محبوس می شود. مسئله این است که اکثر افراد هنگام استحمام از تمیز کردن شکم خود غافل می شوند و این منجر به تجمع این ناخالصی ها می شود. میکروبهای عفونت زا که از قبل در داخل حفره ناف وجود دارند شروع به تغذیه از این ناخالصی ها می کنند و به آنها امکان رشد سریع و ایجاد عفونت را می دهند.
• تعریق زیاد: افرادی که سطح قند خون آنها افزایش یافته یا وزن بدن بیش از حد دارند بیشتر مستعد تعریق هستند و بنابراین در معرض خطر ابتلا به چنین عفونت هایی هستند. بیماران دیابتی به ویژه در معرض رشد بیش از حد کاندیدا (مخمر) در داخل ناف شکم قرار دارند.
• سنگ های آمفالیت یا نافی: سلولهای پوستی و سبوم مرده گاهی اوقات می توانند با هم جمع شوند و اجسام ریز مانند سنگ در ناف شما ایجاد کنند و حتی ممکن است موها را تحمل کنند. اینها omphaliths یا trichompalith نامیده می شوند که می توانند باعث عفونت مکرر شکم شوند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. چاقی
2. دیابت
3. کیست های چربی
4. عدم رعایت بهداشت
5. سوراخ کردن ناف و شکم
6. جراحی های شکمی به خصوص روی ناف
7. قرار گرفتن در معرض نور خورشید و اشعه مضر UV

پیشگیری:

• جلوگیری از عفونت ناف در بیشتر موارد امکان‌پذیر است و افراد می‌توانند با رعایت نکات ساده‌ای از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند. این اقدامات برای جنین و نوزاد تازه متولد شده و همچنین بزرگسالان عبارتند از:
• عدم کشیدن ناف نوزاد
• خشک کردن ناف بعد از حمام
• قرار دادن پوشک پایین‌تر از بند ناف
• توجه به تغییر شکل یا ظاهر ریشه ناف
• عدم استفاده از کرم یا مرطوب‌کننده در ناف
• شستشوی منظم ناف با آب و صابون ضدباکتری
• شستشو دست‌ها قبل از دست زدن به بند ناف نوزاد
• پرهیز از استفاده از وسایل آلوده برای بریدن بند ناف
• پرهیز از قرار دادن پودر یا داروهای خانگی روی بند ناف
• تمیز نگه داشتن پیرسینگ و ضدعفونی آن بعد از درمان عفونت ناف
• پیروی از توصیه‌های پزشک اطفال در مورد تمیز نگه داشتن بند ناف
• جلوگیری از ابتلا به عفونت رحم و واژن در بارداری برای جلوگیری از ابتلا جنین به عفونت ناف
• عدم سوراخ کردن ناف (در صورت تمایل در کلینیک‌های پزشک معتبر با وسایل ضدعفونی شده انجام شود)
• در صورت داشتن عفونت قارچی در ناف، حین استفاده از کرم‌ها و پمادهای آنتی بیوتیک و ضدقارچی روی ناف، از تماس با سایر قسمت‌های بدن خودداری کنید. در صورت امکان از دستکش استفاده کنید

تشخیص:

1. دکتر ناف شما را بررسی خواهد کرد. نگاه کردن به آن می تواند برای تشخیص علل کافی باشد. پزشک ممکن است برخی از ترشح ها یا سلول ها را از روی ناف برداشته و نمونه را به یک آزمایشگاه ارسال کند. یک تکنسین برای تشخیص عفونت، سلول ها یا مایع را در زیر میکروسکوپ مشاهده می کند.

درمان طب نوین:

• درمان عفونت ناف در نوزادان: در بیشتر موارد پزشک کوریوآمنیونیت را با آنتی‌بیوتیک درمان می‌کند. همچنین در مواردی که نیاز است زایمان زودرس انجام شود تا مادر و جنین از عوارض ناشی از عفونت در امان بمانند. در مواردی که عفونت حاد باشد، نوزادان در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان بستری می‌شوند و برای آن‌ها آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی تجویز می‌شود. در موارد خفیف، کرم‌های آنتی‌بیوتیکی یا داروهای خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین برای درمان کیست اورچال از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌کنند. در مواردی نیاز است که کیست تخلیه شود، در این حالت بعد از برطرف شدن عفونت، پزشک با جراحی لاپاراسکوپی و ایجاد شکافی کوچک روی شکم کیست را خارج می‌کند.
• درمان عفونت ناف در بزرگسالان: برای درمان این عارضه در بزرگسالان از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که بستگی به شدت و نوع عفونت دارد. پس با این اوصاف برای درمان عفونت ناف ناشی از علل مختلف از روش‌های زیر استفاده می‌شود.
• درمان کیست چربی در ناف: پزشک برای درمان کیست چربی، دارویی را در داخل کیست تزریق یا برشی کوچک در آن ایجاد می‌کند تا مایعات آن تخلیه شوند. همچنین در مواردی پزشک اقدام به برداشتن کیست با جراحی یا لیزر خواهد کرد.
• درمان عفونت ناف ناشی از دیابت: در این حالت اولین اقدام، کنترل قندخون و بیماری زمینه‌ای بیمار است. با کنترل دیابت بیمار، عفونت در ناف متوقف شده و با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود.
• پماد برای عفونت ناف: در صورتی که ناف بیمار دچار عفونت باکتریایی شده باشد، پزشک کرم یا پمادهای آنتی‌بیوتیکی را برای بیمار تجویز خواهد کرد. در این حالت بیمار موظف است که تا یک هفته روزی ۲ تا ۳ مرتبه از این پماد در ناحیه عفونی استفاده کند. پمادهای ضدقارچی برای درمان عفونت‌های قارچی ناف تجویز می‌شوند. بیمار باید این پمادها را روی ناحیه قرمز و پوسته پوسته شده اطراف ناف بمالد.
• سفالکسین برای عفونت ناف: در مواردی که عفونت ناف شدید باشد یا بیمار توانایی تزریق آمپول آنتی‎بیوتیک را نداشته باشد، پزشک قرص‌های آنتی‌بیوتیک مانند سفالکسین را برای بیمار تجویز خواهد کرد.

درمان طب سنتی:

• دود عنبرنسارا به موضع ناف بدهید.
• ضماد 5 واحد عسل و 2 واحد نمک به موضع بزنید.
• استفاد از کمپرس گرم: گرما باعث افزایش جریان خون و افزایش اکسیژن‌رسانی می‌شود. همین موضوع باعث خواهد شد که مواد معدنی و ویتامین‌ها بیشتر به بافت آلوده و آسیب‌دیده برسند. مزیت دیگر کمپرس گرم، کمک به کاهش درد است.
• شستشو با آب نمک گرم: همان‌طور که گفته شد گرما باعث افزایش جریان خون می‌شود. این موضوع روند بهبودی را تسریع می‌دهد. از طرف دیگر نمک به جذب رطوبت داخل شکم کمک کرده و یک ماده ضدعفونی‌کننده است. برای این کار کافی است که یک قاشق چای‌خوری نمک را به یک فنجان آب گرم اضافه کرده و مخلوط کنید تا نمک حل شود. سپس مقداری پنبه را به محلول آغشته کرده و آن را روی محل آلوده بمالید و سپس به دقت خشک کنید.
• استفاده از الکل برای ضدعفونی: پزشکان پیشنهاد می‌کنند که بیماران برای تمیز کردن و تسریع روند درمان عفونت ناف خود از الکل برای پاکسازی استفاده کنند. الکل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی بالایی دارد و قادر است از شیوع عفونت جلوگیری کند. برای این کار کافی است که پنبه‌ای را به الکل آغشته کرده و آن را روی ناحیه آلوده بمالید.
• استفاده از سرکه سفید: سرکه سفید برای پیشگیری از ترشحات عفونی ناف ناشی از بیماری‌های عفونی بسیار عالی است. این ماده خاصیت ضدعفونی‌کنندگی بالایی دارد و توانایی مبارزه با عفونت‌ها را نیز دارد. برای این کار کافی است که یک مقدار سرکه سیب را با دو برابر آب ترکیب کنید و با پنبه این محلول را روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید. بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آن را بمالید و با آب گرم بشویید و آن را خشک کنید.
• درمان عفونت ناف با زردچوبه: زردچوبه خاصیت ضدعفونی‌کنندگی بالایی دارد که برای درمان عفونت ناف نیز موثر است. باید گفت که زردچوبه آنتی‌بیوتیکی طبیعی است که از عفونت جلوگیری می‌کند. برای استفاده از زرد چوبه باید مقداری پودر زردچوبه را با کمی آب مخلوط کرده تا خمیری به دست بیاید. سپس این خمیر را روی آسیب بمالید و بگذارید تا خشک شود. بعد از مدتی آن را پاک کرده و ناف را خشک نگه دارید. این کار را ۲ یا ۳ بار در روز انجام دهید تا درد کاهش یافته و از شیوع عفونت جلوگیری کنید.

داروها:

• نفتیفین
• سفوتتان
• سفکسیم
• نئومایسین
• میکونازول
• سفتارولین
• کلیوکینول
• سفالکسین
• سفاماندول
• سفوتاکسیم
• سفوکسیتین
• کلوتریمازول
• تریپل سولفا
• سفوروکسیم
• سفادروکسیل
• سفپودوکسیم
• سفتریاکسون
• سفتی زوکسیم
• داکسی سایکلین
• سفدیتورن پیوکسیل

فعالیت:

• تا زمان بهبودی کامل از انجام فعالیت های شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف سرخ کردنی ها، فرآورده های کارخانه ای، لبینات خصوصاً لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.