درد دور ناف: عبارت است از درد دور ناف درد شکمی است که در ناحیه اطراف یا پشت ناف ایجاد می شود. این قسمت شکم به عنوان ناحیه بند ناف شناخته می شود. این قسمت شامل معده، روده کوچک و روده و پانکراس است. بیماری های بسیاری وجود دارد که می تواند موجب درد دور ناف شود. برخی از آنها کاملاً رایج هستند در حالی که دیگران نادر هستند.

علت:

• فتق ناف: این حالت اغلب در میان کودکان اتفاق می افتد ولی به معنی آن نیست که بزرگسالان از ابتلای به آن مستثنی هستند. درکودکان فتق ناف در سن حدود دو سالگی برطرف می شود اما در بزرگسالان ممکن است برای برطرف نمودن آن نیاز به عمل های جراحی وجود داشته باشد.
• انسداد روده کوچک: این انسداد ممکن است به صورت جزیی و یا کلی در افراد اتفاق بیفتد. دلایل بسیاری می توانند باعث بروز انسداد روده کوچک شوند از جمله آن ها می توان به سابقه جراحی های روده و ایجاد چسبندگی در محل جراحی، عفونت، تومور، بیماری های التهابی روده و فتق اشاره نمود. در مبتلایان به بیماری انسداد روده کوچک علاوه بر درد دور ناف ممکن است علائم دیگری مانند یبوست یا عدم حرکت های روده، نفخ شکم، تهوع و استفراغ، تب و سایر علائم را نیز تجربه کنند.
• آپاندیسیت: یکی از نشانه های اولیه برای وجود آپاندیسیت، درد دور ناف می باشد که این درد می تواند به سمت راست زیر شکم هم منتشر گردد. التهاب آپاندیس یا همان آپاندیسیت شرایط جدی می باشد و باید به صورت اورژانسی برای جلوگیری از پاره شدن آپاندیس مورد درمان قرار بگیرد. اسهال یا یبوست، از دست دادن اشتها، دردهای شکمی که با سرفه یا هر نوع حرکت تشدید می یابند و تب از جمله دیگر علائم آپاندیسیت به همراه درد دور ناف می باشند.
• زخم های گوارشی: معده یا بخش بالایی از روده از جمله مناطقی هستند که ممکن است دچار زخم های گوارشی گردند. این زخم ها اغلب به دلایل مختلفی مانند عفونت های میکروبی مانندهلیکوباکترپیلوری و یا حتی با استفاده بلند مدت از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و یا آسپرین ممکن است ایجاد شوند. زخم های گوارشی ممکن است ناراحت کننده باشند و علاوه بر درد دور ناف با سوزش ناف و قفسه سینه همراه گردند.
• آنوریسم آئورت شکمی: یکی از حاد ترین دلایل برای درد دور ناف، آنوریسم آئورت شکمی می باشد. آئورت شکمی بخش انتهایی از بزرگترین رگ خونی بدن یا آئورت می باشد این رگ که حمل کننده مقادیر بالایی از حجم خونی برای انتهایی پایینی بدن می باشد ممکن است تحت شرایط نادر دچار آنوریسم و به دنبال آن پارگی گردد. درد شدید و ناگهانی شکم همراه باافت فشار خون و ضربان قلب بالا از دیگر علائم آن است.
• ایسکمی مزانتریک یا مرگ بافت روده: این حالت به دنبال انسداد خون رسانی به بخشی از بافت روده در اثر لخته خون ایجاد می شود.
• سنگ کیسه صفرا: حملات ناشی از درد شکم کیسه صفرا بسیار دردناک است. این درد از وسط شکم شروع شده و به درد دور ناف ختم می شود. تنها راه درمان سنگ کیسه صفرا جراحی است و بعد از آن نیز دردهای شکمی تسکین می یابد.
• گاستروانتریت: گاستروآنتریت که با عنوان آنفولانزای معده نیز شناخته می شود در اثر مصرف غذا و نوشیدنی ناسالم یا تماس مستقیم با فرد آلوده ایجاد می شود. درد دور ناف شکم، درد و گرفتگی معده از علائم معمول این شرایط است. گاستروانتریت معمولاً به خودی خود بهبود می یابد، مگر در مواردی که بیش از سه روز طول بکشد و نیاز به اقدامات پزشکی است.
• پانکراتیت: التهاب لوزالمعده یا پانکراتیت یک بیماری مزمن است. یکی از علائم معمول پانکراتیت، درد ناف شکم است. درمان می تواند به مدیریت این بیماری کمک کند، اما درد ناف شکم بطور کامل برطرف نمی شود.
• اختلالات روده کوچک: این اختلالات مانند بیماری کرون می توانند باعث درد شدیدی در داخل و دور ناف شکم شود. این نوع شرایط مزمن و دردناک بوده، اما قابل درمان هستند.
• سوء هاضمه: سوء هاضمه که دیس پپسی یا ناراحتی معده نامیده می‌شود؛ باعث درد، سوزش یا ناراحتی در قسمت بالای شکم می‌شود و به درد در اطراف ناف می‌انجامد. سوء هاضمه را می‌توان با دارو‌های مهارکننده اسید و آنتی اسید‌ها تحت نظر پزشک درمان کرد.
• بارداری: در خانم‌ها اگر درد کمی در ناحیه ناف وجود داشته باشد باید بارداری را مد نظر داشت. از مهم ترین علائم فتق ناف می توان به مواردی مانند، برآمدگی در نزدیکی ناف، تورم در اطراف ناف، درد در داخل، اطراف و نزدیک ناف و حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد.
• یبوست: یبوست یک وضعیت شایع است که به عنوان داشتن حرکات روده‌ای (عمل دفع مدفوع) ۳ بار یا کمتر در مدت یک هفته و یا تغییر در عادت معمول دفع تعریف می‌شود. تقریباً همه افراد هر از گاهی مبتلا به یبوست می‌شوند و یبوستی که مدت کوتاهی طول بکشد جدی نیست. یبوستی که گاهاً اتفاق می‌افتد، با استفاده از نرم کننده‌های مدفوع و اضافه کردن فیبر فرآوری شده یا مصنوعی به رژیم غذایی درمان می‌شود. سایر علل درد ناف شامل درد بعد از جراحی، عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs)، عفونت‌های باکتریایی و گاستروانتریت می‌شوند.
• درد بعد از جراحی: جراحی نیز می‌تواند علت درد دور ناف باشد. بیشتر اوقات درد ناشی از عمل جراحی پس از بهبودی بدن برطرف خواهد شد. بسته به شدت درد، دارو‌های ضد درد می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. هرگونه درد و تورم شدید که شامل علائم زیر است نیازمند بررسی بیشتر است. این علائم شامل تب، حالت تهوع، استفراغ و اسهال می شود.
• عفونت های دستگاه ادراری: در زنان رایج‌تر از مردان است، اما هر کس از جمله کودکان، می‌تواند عفونت ادراری داشته باشد، می‌تواند باعث درد شکم و ناف شود. این بیماری بوسیله باکتری‌ها ایجاد می‌شود و با آنتی بیوتیک‌ها معالجه می‌شود.
• عفونت باکتریایی معده: عفونت معده نیز می‌تواند علت درد دور ناف باشد. باکتری‌های بد روده می‌توانند وارد بدن شده و برای سال‌ها در دستگاه گوارش زندگی کنند. با گذشت زمان، باکتری می‌تواند باعث زخم‌های دردناک در معده و روده کوچک شود. گاهی اوقات این عفونت‌ها، افراد را در معرض خطر سرطان معده قرار می‌دهند. درمان عفونت‌های معده باکتریایی با آنتی‌بیوتیک‌ها امکان پذیر است. معمولاً هنگامی که آنتی‌بیوتیک‌ها شروع به کار می‌کنند، درد شکم و ناف رفع می‌شود.
• مسمومیت غذایی: مصرف فست‌فود غیر بهداشتی یا آب و غذاهای آلوده به میکروب، باعث مسمومیت غذایی می‌شود و درد ناف را به همراه دارد. در این شرایط احتمالاً بعد از چند ساعت درد در کل شکم را احساس کنید و ممکن استاسهال، حالت تهوع، استفراغ، ضعف و بی‌حالی داشته باشید.
• سندروم روده تحریک پذیر: درد اطراف ناف یا حتی درد کل شکم را به صورت مزمن دارید؟ گاهی احساس می کنید دل پیچه دارید؛ اما علائمی از قبیل اسهال یا یبوست، تهوع یا استفراغ، ضعف و بی حالی ندارید. پس علت چیست؟ اگر شما بیش از اندازه درگیر استرس‌های روحی و روانی باشید، ممکن است دچار تحریک گاه به گاه روده شوید و احساس درد اطراف ناف کنید. شما بیماری گوارشی ندارید،صرفا در کاهش تنش‌‌ها و استرس‌هایتان تلاش کنید.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. سن
2. اضطراب و استرس
3. داشتن سابقه بیماری گوارشی
4. مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین غذاهای مانده

پیشگیری:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین غذاهای مانده پرهیز کنید.

تشخیص:

1. ام آر آی
2. آندوسکوپی
3. آزمایش خون
4. سی تی اسکن
5. تصویربرداری با اشعه ایکس
6. معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار

درمان طب نوین:

• بسته به علت ایجاد کننده آن متغییر خواهد بود. در صورتی که درد دور ناف به مدت چند روز متوالی ادامه داشت و با علائم دیگری مانند تهوع و استفراغ، درد شدید شکم، زردی و خون در مدفوع همراه بود، بهتر است این موضوع با پزشک مربوطه در میان گذاشته شود. گاهی دلایل درد اطراف ناف اصلاً زمینه گوارشی ندارند؛ که از مهم‌ترین آنها دردهای قلبی است. لطفا هنگام بروز درد اطراف ناف و شکم، اگر سابقه بیماری قلبی داشته‌اید یا به علت داشتن فشارخون و چربی و قند خون بالا در معرض خطر بیماری‌های قلبی هستید، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. مهم‌ترین اصل این است که برای تشخیص و درمان صحیح درد اطراف ناف، در قدم نخست نیابد ترس و استرس داشته باشید و دوم اینکه در زمان مناسب تحت نظر پزشک قرار بگیرید؛ در این صورت شما به زودی درمان می‌شوید و بهبود خواهید یافت.

درمان طب سنتی:

• درمان درد ناف به علت زمینه ای آن بستگی دارد.
• هر 8 ساعت یک قاشق مرباخوری سیاهدانه و عسل بخورید.
• اطراف ناف را خوب ماساژ دهید و با حوله و اتو گرم نگه دارید.
• هر شب یک قاشق مرباخوری از روغن کوهان شتر را بخورید و روغن کوهان شتر را به موضع خوب ماساژ دهید.
• کسی که می خواهد به درد ناف مبتلا نشود، از همان روغنی که سرش را روغن مالی می کند، داخل ناف بریزد و آن را چرب کند.

داروها:

• متناسب با شرایط و علائم بیمار دارو تجویز می شود.

فعالیت:

• تا زمان بهبودی از انجام هر گونه فعالیت بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف غذاهای صنعتی و همچنین لبنیات بدون مصلح پرهیز کنید.