تب مالت: عبارت است از یک عفونت باکتریایی که از طریق لبنیات و گوشت گاوها، خوک ها، گوسفندان یا بزهای آلوده و عفونی شده به انسان انتقال می یابد. این بیماری از انسان به انسان مسری نیست، این عفونت باکتریایی اعضای خونساز بدن، از جمله مغز استخوان، گره های لنفاوی، کبد و طحال را متأثر می سازد. بیمار در مردان 60 الی 20 ساله شایعتر است. دوره نهفتگی بیماری ممکن است 60 الی 5 روز یا حتی تا چندین ماه باشد. بیماری یک نوع حاد و یک نوع مزمن دارد.

علائم:

1. سردرد
2. کمردرد
3. یبوست
4. خستگی
5. افسردگی
6. کاهش وزن
7. درد عضلانی
8. ناتوانی جنسی
9. خستگی قابل توجه
10. لرز، تب متناوب، تعریق
11. بزرگ شدن گره های لنفاوی
12. درد به هنگام لمس ستون فقرات
13. ندرتاً بروز آبسه در تخمدان ها، کلیه ها و مغز

علت:

• عفونت ناشی از باکتری هایی تحت عنوان بروسلا، که از راه مصرف شیر یا محصولات لبنی (کره، پنیر) یا محصولات گوشتی به انسان انتقال می یابد.
• عامل این بیماری، باکتری گرم منفی است که مشترک بین انسان و دام است. این بیماری مفاصل انسان را درگیر می کند، این باکتری در گرمای 60 درجه سانتی گراد، 10 دقیقه مقاومت می کند و در محیط فنل دار 15 دقیقه زنده می ماند. این باکتری در برابر آفتاب چند دقیقه، در شیر یخچالی 10 روز، در پنیر تازه 2 ماه، در بستنی 1 ماه، در گوشت خوک 3 ماه و در فضولات کف طویله و گاوداری 100 روز مقاومت می کند و زنده می ماند. این باکتری بعد از وارد شدن به پوست یا مخاط به طرف مجاری لنفاوی حرکت می کند تا به اولین غدد لنفاوی برسد و در آنجا شروع به رشد و افزایش می کند. این دوران که معمولاً پنهان و نهفته می ماند، به طور متوسط 8 تا 15 روز است. این باکتری در سیستم ایمنی بدن یا در غدد لنفاوی رشد و تکثیر می کند و می دانیم که سیستم لنفاوی از طبیعت سردی برخوردار است.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. مسافرت به مناطق آلوده
2. در افرادی که با حیوانات سروکار دارند، مثل کشاورزان، قصابان، دامپزشکان، یا دامداران.
3. وجود کم خونی وخیم یا سابقه جراحی معده، این مشکلات باعث کاهش اسید معده می شوند، وجود اسید معده شانس عفونت را کاهش می دهد.

پیشگیری:

1. واکسیناسیون دام ها
2. هیچگاه شیر غیر پاستوریه، از هر منبعی که باشد، مصرف نکنید.
3. زمانی که با حیوانات سرو کار دارید، از دستکش، محافظ چشم، پیش بند و سایر وسایل محافظتی استفاده کنید.

عواقب مورد انتظار:

• با درمان معمولاً در عرض 4 ال 3 هفته خوب می شود.

عوارض احتمالی:

1. ندرتاً عفونت قلب، استخوان، مغز یا کبد.
2. در صورت ناکافی بودن مراقبت و درمان، بیماری ممکن است مزمن شود یا معلولیت رخ دهد.

تشخیص:

1. این بیماری به دلیل علائم و نشانه‌های مشابهی که با سایر بیماری‌های تب‌دار دارد، گاهی تشخیص آن ممکن است دشوار باشد. سابقه دقیق به دست آمده توسط متخصص مراقبت‌های بهداشتی شامل سابقه سفر، شغل، مواجهه با حیوانات و سایر موارد، ممکن است در افزایش سوء ظن بروسلوز به عنوان یک تشخیص احتمالی بسیار مفید باشد. به طور کلی، آزمایش خون و کشت خون یا بافت برای تشخیص بیماری تب مالت ضروری هستند.
2. آزمایش خون: آزمایش خون متداول که برای تشخیص استفاده می‌شود شامل، آزمایش آنتی بادی علیه باکتری و جداسازی ارگانیسم از کشت خون است. نمونه برداری از بافت بدن (به عنوان مثال از مغز استخوان یا کبد) نیز می‌تواند در تشخیص کمک کند. آزمایش خون اضافی ممکن است کم خونی، پلاکت پایین، تعداد گلبول‌های سفید خون پایین و افزایش عملکردهای کبدی را نشان دهد.
3. تصویربرداری: بسته به علائم و نشانه‌های فرد، ممکن است سایر مطالعات و روش‌های تصویربرداری نیز انجام شود. این آزمایشات ممکن است شامل سی تی اسکن، ام آر آی (MRI)، اشعه ایکس، سونوگرافی، پونکسیون کمری (ضربه نخاعی)، آسپیراسیون مفصل یا الکتروکاردیوگرام (ECG) باشد.

درمان طب نوین:

• سنگ بنای اصلی درمان بیماری تب مالت آنتی بیوتیک‌ها هستند. به دلیل بالا بودن میزان عود بیماری، استفاده از یک رژیم آنتی بیوتیکی چند دارویی (دو یا چند) توصیه می‌شود. داروهای ضد میکروبی که معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل داکسی سایکلین (ویبرامایسین)، استرپتومایسین، ریفامپین (ریفادین)، جنتامایسین (گارامایسین) و تری متوپریم + سولفامتوکسازول (باکتریم، سپترا) است. ترکیبی از آنتی بیوتیک‌های مورد استفاده بر اساس شدت بیماری، سن و بارداری متفاوت خواهد بود. به طور کلی، یک دوره کامل شش هفته‌ای مصرف آنتی بیوتیک توصیه می‌شود و درمان سریع می‌تواند منجر به بهبود علائم شود و از عوارض مرتبط با تب مالت جلوگیری کرد. با این حال، میزان عود بیماری هنوز حتی در معالجه حدود 5 تا 10 درصد است. بسته به شدت بیماری، عوارض مرتبط (در صورت وجود)، زمان درمان و بهبودی ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. به ندرت، ممکن است برای برخی از عوارض مرتبط با بروسلوز مانند تشکیل آبسه یا عفونت دریچه قلب، مداخله جراحی لازم باشد. ممکن است متخصص مراقبت‌های بهداشتی نیاز به مشورت با پزشکان دیگر از جمله جراحان، متخصصان بیماری‌های عفونی یا متخصص مغز و اعصاب داشته باشد.

درمان طب سنتی:

• معمولاً لازم نیست که بیمار از دیگران جدا شود.
• نداشتن یبوست مزاج و عادی بودن سیستم گوارش.
• رعایت مسائل بهداشت فردی از سوی تک تک افراد خانواده.
• استفاده مرتب از عسل، زنجبیل، سیر و دارچین و مقداری زعفران.
• ناشتا، یک قاشق مرباخوری عسل را با ۷ دانه سیاهدانه مصرف کنید.
• نداشتن یبوست و کنترل سیستم گوارش در طول بیماری و بعد از آن.
• سیب، آب سیب، سویق سیب، سنجد و سویق سنجد زیاد مصرف کنید.
• روزانه 3 تا 5 حبه سیر را ریز خرد کنید و به صورت قرص با شربت عسل قورت دهید.
• صبح ناشتا، اندازه یک گردوی بزرگ از داروی پیامبر مصرف کنید و تا زمان بهبودی ادامه دهید.
• از داروی «استخوانساز» استفاده کنید. این دارو از هسته سنجد، برگ چغندر و باقلا ترکیب یافته است.
• از داروی «خونساز» استفاده کنید، مقل ازرق، تره گوهی، تخم شربتی و مرزه از ترکیبات این داروست.
• استفاده نکردن از کلیه مواد غذایی حیوانی و قند و شکر و شیرینی جات در زمان بیماری و تا یک ماه بعد از بهبودی.
• تمامی اعضای خانواده که ممکن است از همان محصول لبنی آلوده مصرف کرده باشند باید تحت معاینه و آزمایش قرار گیرند.
• مصرف آنتی بیوتیک های گیاهی نظیر، عسل، سیر، پیاز، تره فرنگی، لیمو، میخک، سرکه، زنجبیل، زردچوبه، آویشن، سیاهدانه.
• استفاده از شربت عسل و لیموترش و یک چهارم قاشق چایخوری زنجبیل (روزانه 5 تا 7 لیوان)، همراه با یک قاشق غذاخوری آب زعفران.
• هر روز ۱۰۰ گرم خارخاسک را در یک لیتر آب بجوشانید و آب آن را با یک لیتر آب کاسنی تازه مخلوط کرده و در طول روز به مرور بنوشید.
• ناشتا و شب قبل از خواب، دو قاشق غذاخوری سویق سنجد را خشک بخورید و آن را در غذا هم بریزید. سویق سنجد، استخوان ها را محکم می کند.
• استفاده نکردن از کلیه غذاهای سردی بخش (با طبع سرد) در طول بیماری و مدتی بعد از آن و برعکس استفاده از غذاهای گرمی بخش برای بهبودی سریع تر.
• یک قاشق مرباخوری دارچین ساییده و یک قاشق چایخوری زنجبیل سایده را با دو لیوان آب جوش در قوری چینی به مدت 30 دقیقه دم کرده، گرم گرم با عسل میل کنید.
• پوست شاخه های جوان و نازک درخت بید را و پس از خشک کردن، بسیار نرم بسایید و ۱ نخود از آن را با ۱ نخود عصاره گنه گنه در کپسول ۲۵۰ خالی پر کنید و بخورید و روزی سه کپسول مصرف کنید.
• پوست شاخه های جوان درخت بید، پوست گنه گنه، ریشه کاسنی و جنطیانای رومی را نرم بسایید و با پودر ربارب همه را به نسبت مساوی مخلوط و با کمی آب به صورت خمیر سفتی درآورید و حب هایی به اندازه یک نخود بسازید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک عدد میل کنید.
• در صورت مبتلا شدن ضمن پرهیز از خوردن ترشیجات حتی پرتقال ترش؛ باید از سوپ و آش های رقیق و عماج، کته برنج و فرنی و همچنین کلمبو و پوست گنه گنه استفاده کنید. اما در مورد درمان نیز باید هر روز صبح قبل از صرف صبحانه یک لیوان آب برگ کاسنی تازه را بگیرید و بنوشید.
• پوست شاخه های جوان بید، ریشه کاسنی، برگ کاسنی و تخم کاسنی از هر کدام ۱۰۰ گرم و پوست گنه گنه ۲۰ گرم، همه را نیمکوب کرده و به بیست و یک قسمت مساوی تقسیم کنید و هر قسمت از آن را شب در آب جوش خیسانده و صبح در همان آب بجوشانید و آب آن را قبل از صرف صبحانه بنوشید.
• پوست شاخه های نازک و جوان درخت بید، کلمبو و جنطیانای رومی از هر کدام ۱ مثقال، همه را مخلوط بجوشانید، بعد آب آن را صاف و دو قسمت کنید، یک قسمت از آن را صبح و قسمت دیگر را عصر میل فرمایید، روی آن هم یک فنجان عرق کاسنی بنوشید و یا هنگام نوشیدن با یک فنجان عرق کاسنی مخلوط و میل کنید.

داروها:

1. تتراسیکلین
2. کلیندامایسین
3. استرپتومایسین
4. داروهای ضد درد برای درد عضلانی
5. داروهای کورتیزونی برای کاهش پاسخ التهابی درد موارد شدید
6. آنتی بیوتیک برای مبارزه با عفونت، مثل تتراسیکلین، برای حداقل سه هفته

فعالیت:

• تا زمان برطرف شدن تب و سایر علائم، در رختخواب استراحت نمایید، پس از آن تدریجاً فعالیت های عادی خود را از سر گیرید.

رژیم غذایی:

• هیچ رژیم خاصی توصیه نمی شود، اگر کاهش وزن قابل توجه باشد، کالری غذایی را افزایش دهید.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، لقمه قارچ و سویا، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ طعم دار، خوراک قارچ و ذرت، خوراک قارچ و بامیه، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با رب انار، خوراک پنیر سویا، خوراک بامیه با سویا، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک مخلوط، آش گندم با کرفس، آش گندم با شلغم، آش گندم با سویا، آش ماش، آش لپه ۱، آش کدو حلوایی، آش کدو خورشتی، آش شله قلمکار، آش صیفی، آش غلات، آش سماق، آش حبوبات و غله ۲، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش حبوبات ۱، آش گوجه فرنگی ۲، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، لوبیا سبز پلو ۳، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با اسفناج، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۱، خورش آلو اسفناج، خورش قیمه بادمجان، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با قارچ، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کدو خورشتی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ اسفناج، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم قمری، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ جو و اسفناج، کتلت اسفناج، برگر کدو خورشتی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه کدو خورشتی، کماچ گندم و جو، کماچ قارچ، کماچ مخلوط، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس گوجه فرنگی ۱، سس گوجه فرنگی ۲، سس معطر، سس مخصوص ۱، سس مخصوص ۲، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با گندم و جو.
• خوردنی های مضر: عدس پلو ساده، خورش شوید باقالی.

نکته:

• تب مالت از راه پنیر و شیر، به ویژه شیر گوسفند وارد بدن می شود. این تب، یک نوع باد و درد متحرک است که وقتی وارد بدن حیوان یا انسان می شود، حیوان را لنگ و امکان حرکت را از انسان می گیرد و سبب سستی استخوان ها می شود.
• تب مالت بیماری است که تصور می‌شود از زمان‌های بسیار قدیم وجود داشته است، زیرا اولین بار بیش از 2000 سال پیش توسط رومی‌ها و بقراط توصیف شده است. تنها در سال 1887 بود که یک پزشک انگلیسی، دکتر دیوید بروس، ارگانیسم عامل بیماری تب مالت را از چندین بیمار متوفی از جزیره مالت جدا کرد. این بیماری در طول تاریخ خود چندین نام داشته است، از جمله تب مدیترانه‌ای، تب مالت، تب کریمه، بیماری بنگ و تب مواج (به دلیل عود تب ناشی از بیماری). در اواسط قرن بیستم، باکتری بروسلا نیز برای استفاده به عنوان سلاح بیولوژیکی توسط ایالات متحده ساخته شد. استفاده از تب مالت برای اهداف جنگ بیولوژیک بعداً در سال 1969 توسط رئیس جمهور نیکسون ممنوع شد.
• آیا بیماری تب مالت مسری است؟ بروسلوز از چند طریق از حیوانات به انسان منتقل می‌شود. معمول‌ترین راه انتقال زمانی اتفاق می‌افتد که انسان شیر یا پنیر خام را از گوسفندان و بزهای آلوده مصرف کند. حیوانات آلوده ارگانیسم را در شیر خود می‌ریزند و اگر انسان از این حیوانات آسیب دیده لبنیات غیر پاستوریزه بخورد یا بنوشد، می‌تواند به بیماری تب مالت مبتلا شود. بروسلوز همچنین می‌تواند از طریق استنشاق ارگانیسم یا تماس مستقیم با ترشحات حیوانی آلوده به انسان منتقل شود. این باکتری‌ها می‌توانند از طریق استنشاق ترشحات آئروسل، از طریق شکستگی در پوست یا قرار گرفتن در معرض غشاهای مخاطی و از طریق پاشیدن ترشحات آلوده وارد بدن شوند. با این راه‌های ورود، تب مالت یک بیماری شغلی است که می‌تواند دامپزشکان، کارگران کشتارگاه‌ها، قصابی‌ها، شکارچیان، پرسنل آزمایشگاه و افرادی را که از نزدیک با دام کار می‌کنند (به عنوان مثال کشاورزان و چوپان‌ها) را به خود مبتلا کند. سرانجام، تزریق تصادفی با واکسن دامی که بر علیه بروسلا آبورتوس استفاده می‌شود نیز می‌تواند منجر به تب مالت در انسان شود. اما انتقال انسان از انسان امری بسیار نادر است (از طریق انتقال خون، پیوند عضو و بافت، تماس جنسی و شیردهی).