آمیوتروفیک لاترال اسکلروز (ALS): عبارت است از تخریب پیش رونده سلول های طناب نخاعی، که منجر به از دست رفتن تدریجی عملکرد عضلات می شود. این بیماری مسری یا سرطانی نیست. علائم این بیماری ممکن است با علائمی که در اثر بیماری لایم در دستگاه عصبی بروز می کند اشتباه شوند. در بیماری ALS، دستگاه عصبی مرکزی و عضلات، به خصوص عضلات دست، ساعد، پا، سر و گردن درگیر می شوند.

علائم:

1. گرفتگی عضله
2. کاهش وزن بدون توجیه
3. حملات ناگهانی خنده یا گریه
4. خورده خورده و نامفهوم صحبت کردن
5. سفتی و انعطاف ناپذیری گروه های عضلانی
6. معمولاً توانایی های ذهنی مشکلی پیدا نمی کنند.
7. پرش و ضعف عضلات، که از دست ها شروع شده، به بازوها و پاها گسترش می یابد. نهایتاً عضلات مسئول تنفس و بلع نیز درگیر شده، دچار ضعف می شوند.

علت:

• علت دقیق آن نامشخص است.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. سن بالای 40 سال
2. سابقه خانوادگی ALS
3. بروز این بیماری در بین افرادی که شغلشان مستلزم فعالیت بدنی شدید است بیشتر گزارش شده است.

پیشگیری:

• در حال حاضر نمی توان از این بیماری پیشگری کرد.

عواقب مورد انتظار:

1. در حال حاضر این بیماری علاج ناپذیر است. بیماران معمولاً در عرض 5 الی 2 سال فوت می کنند، اما20% از آنها تا 5 و 10% از آنها تا 10 سال زنده می مانند.
2. تحقیقات علمی در زمینه علت و درمان این بیماری در حال انجام هستند، بنابراین امید می رود که روش های درمانی موثرتری یافت شوند و نهایتاً علاج آن میسر گردد.

عوارض احتمالی:

1. مشکل در بلع و جمع شدن ترشحات در راه های هوایی
2. عدم توانایی حرکت ناشی از بیماری باعث بروز زخم های ناشی از فشار آمدن طولانی مدت روی نقاط خاص می شود.
3. زوال رفتن پیش رونده قوای جسمانی فرد بر جنبه های مختلف زندگی وی از جمله روابط، کار، درآمد، هماهنگی عضلانی و مسائل جنسی تأثیر منفی می گذارد.

تشخیص:

1. هیچ آزمایشی برای تشخیص قطعی بیماری ALS وجود ندارد. تشخیص این بیماری براساس علائم مشاهده شده در شخص و بررسی سوابق پزشکی ایشان صورت می‌گیرد. معاینه سیستم اعصاب در فواصل زمانی معین نیز به‌ منظور بررسی علائمی نظیر ضعف عضلانی و اسپاستیسیتی انجام می‌گیرد تا مشخص شود بیماری در چه مرحله‌ای قرار دارد. تصویربرداری و آزمایش‌های عضله شامل موارد زیر می‌باشد:
2. الکترومیوگرافی(EMG) نوعی تکنیک می‌باشد که فعالیت الکتریکی بافت‌عای عضلانی را مشخص کرده و به تشخیص ALS کمک می‌کند.
3. نوار عصب و عضله(NCS) فعالیت الکتریکی اعصاب و عضلات را از طریق اندازه‌گیری توانایی اعصاب در ارسال سیگنال‌ها به اعصاب یا عضلات ارزیابی می‌کند.
4. تصویربرداری تشدید مغناطیسی(MRI) روشی غیرتهاجمی است که از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از مغز و نخاع استفاده می‌کند.
5. آزمایش خون و ادرار ممکن است به تشخیص پزشک و براساس علائم مشاهده شده در شخص انجام شود. پزشک متخصص ممکن است به‌ منظور بررسی احتمال وجود سایر بیماری‌ها دستور انجام این تست را دهد.
6. نمونه‌برداری از عضله به دستور پزشک و به‌ منظور تشخیص سایر بیماری‌ها به جز ALS انجام می‌گیرد. با بی‌حسی موضعی، نمونه کوچکی از عضله برداشته شده و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

درمان طب نوین:

• هیچ درمان قطعی برای جبران آسیب نورون‌های حرکتی یا درمان ALS وجود ندارد. بااین وجود، روش‌های درمانی به کنترل علائم، جلوگیری از بروز عوارض و راحت‌تر کردن زندگی کمک می‌کنند. مراقبت‌های بهداشتی نیز توسط تیم‌های تخصصی متشکل از پزشکان، داروسازان، متخصصان تغذیه، مددکاران اجتماعی، روانشناسان بالینی و پرستاران انجام می‌گیرد. این تیم‌ها برنامه‌های منحصربفردی برای درمان شخص مبتلا طراحی کرده و تجهیزات مخصوصی به‌ منظور راحتی و استقلال ایشان فراهم می‌آورند.

درمان طب سنتی:

• در شام، پنیر با مغز گردو و زنیان بخورید.
• گوشت گوسفند، شتر، کبک استفاده کنید.
• برگ چغندر، ترب و تره در غذا استفاده کنید.
• دم کرده بادرنجبویه، آویشن و بابونه مصرف کنید.
• مرکب ۱، مرکب ۴، مرکب ۶ و داروی امام کاظم (ع) استفاده کنید.
• از خوردن گوشت گوساله، گاو، ماهی و غذای طبع سرد پرهیز کنید.
• اندازه یک حبه دوای جامع امام رضا (ع) را با یک لیوان آب انار میل کنید.
• انار شیرین، مویز، شیره انگور، به، سیب و آب جوش در ناشتا استفاده کنید.
• اندازه یک حبه دوای جامع امام رضا (ع) را با جوشانده مرزنجوش میل کنید.
• روان درمانی یا مشاوره برای یادگیری روش های مقابله با ناتوانی و معلولیت.
• بیمار باید تکنیک مکش و بیرون آوردن ترشحات جمع شده در ریه خود را یاد بگیرد.
• برای پیشگیری از زخم های فشاری، باید مراقبت پرستاری در حد مناسب انجام گیرد.
• نهایتاً بستری شدن در بیمارستان یا مراکز نگهداری از بیماران دارای بیماری های مزمن.
• درمان قطعی برای این بیماری نیست اما می توان با رعایت موارد زیر از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.
• هیچ درمان اختصاصی وجود ندارد. برای کنترل علائم و اورژانس های عارض شده، بیمار تحت مراقبت حمایتی قرار می گیرد.
• تشخیص شامل آزمون الکترومیوگرافی (نوار عضله) است، این آزمایش برای ارزیابی انتقال پیام های عصبی به عضله انجام می گیرد.

انواع صبحانه برای اینگونه بیماران:

• کره بادام زمینی + عسل + یک عدد میوه رسیده شیرین
• مرباجات خام + یک قاشق غذاخوری خامه گیاهی میل شود.
• مرباجات خام + کره بادام زمینی یک قاشق غذاخوری میل شود.
• تخم مرغ بومی یک تا دو عدد آب پز + 3 قاشق غذاخوری روغن زیتون + 3 تا 5 عدد خرمای رطب
• خرما 10 الی 5 عدد + 2 قاشق غذاخوری ارده + 10 عدد مغز بادام خام + یک عدد میوه رسیده میل شود.
• خامه گیاهی یک قاشق غذاخوری + عسل یک قاشق غذاخوری + یک عدد میوه رسیده و شیرین (طرز تهیه خامه گیاهی: بادام هندی خام 50 تا 75 گرم + 2 قاشق آب یا گلاب همه را در مخلوط کن ریخته به مدت 10 تا 15 ثانیه مخلوط کنید).
• شکلات صبحانه 2 قاشق غذاخوری + یک قاشق غذاخوری پودر بادام + یک عدد میوه رسیده میل شود. (طرز تهیه شکلات صبحانه: ارده 5 قاشق غذاخوری + یک قاشق غذاخوری عسل یا 2 قاشق غذاخوری شیره انگور یا خرما، مواد را خوب هم زده تا شکلات آماده شود).
• توجه1: از نان های سبوس دار و خوب پخته استفاده شود.
• توجه2: میوه جات باید یک ساعت بعد از هر وعده غذایی مصرف شود.

انواع ناهار برای اینگونه بیماران:

• کباب گوشت بوقلمون یک سیخ + سبزیجات معطر یک پیش دستی.
• کباب مخلوط گوشت گوسفند با بوقلمون + سبزیجات معطر میل شود و خوب جویده شود.
• آبگوشت گوشت کبوتر + نخود + گندم با پوست + ادویه جات معطر با سبزیجات معطر میل شود.
• شوید پلو با زعفران + خورش قیمه با گوشت گوسفند + دال عدس + ادویه جات معطر بدون سیب زمینی با سبزیجات معطر میل شود.
• شوید پلو با زیره و زعفران + یک سیخ گوشت تازه شتر کباب شده + چند قاشق غذاخوری روغن زیتون + سبزیجات معطر با غذا میل شود.
• آش شعله قلم کار با یک قاشق آبغوره و یک قاشق چایخوری زنجبیل به همراه یک قاشق عسل (البته بعد از غذا) و حتماً در آش از گیاهان قنطریون، نعناع و زیره رومی و بسفایج استفاده کنید.
• آب گوشت، گوشت گوسفند با نخود + گندم با پوست + هل + دارچین + زعفران + زنجبیل + نمک، از مجموع یک قاشق مرباخوری + سبزیجات معطر (نعناع، ریحان، ترخون، مرزه و جعفری).
• شوید پلو با زیره و زعفران + گوشت بوقلمون بخار پز شده با ادویه جات معطر + سبزیجات معطر میل شود. (طرز تهیه بوقلمون بخار پز شده: بوقلمون را به تکه های مساوی خرد کرده + 1 عدد پیاز را خلال کرده با 1 تا 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب و مقداری آب اضافه کرده روی اجاق قرار دهید تا با حرارت ملایم بپزد، بعد از پخته شدن سس مخصوص (طرز تهیه سس مخصوص: گوجه فرنگی متوسط 2 عدد + فلفل قرمز یک چهارم قاشق چایخوری + زعفران نصف قاشق چایخوری + هل سائیده شده یک قاشق چایخوری + دارچین یک قاشق مرباخوری + روغن کنجد نصف استکان و مقداری نمک، همه را در مخلوط کن ریخته به مدت 30 ثانیه مخلوط کنید تا سس آماده شود) را افزوده 30 دقیقه بعد غذا آماده است).

انوع شام برای اینگونه بیماران:

• انجیر خشک 10 عدد + 15 عدد مغز بادام خام یک عدد موز رسیده و شیرین میل شود.
• خوراک کباب با گوشت شتر یا گوشت گوسفند یا بوقلمون یا سبزیجات معطر میل شود.
• تخم مرغ بومی تازه 2 عدد + 3 قاشق غذاخوری روغن زیتون + 5 عدد خرمای رطب میل شود.
• ارده 3 قاشق غذاخوری + 10 الی 7 عدد خرمای رطب + یک عدد میوه رسیده و شیرین میل شود.
• نخود + گندم + ادویه جات معطر با حرارت ملایم پخته + یک قاشق چایخوری گلپر سائیده با سبزیجات معطر میل شود.
• هویج + کدو حلوائی بخار پز شده + عسل + لیمو ترش تازه + روغن زیتون + چند عدد خرما + یک عدد میوه رسیده و شیرین میل شود.
• خرمای رطب 10 الی 7 عدد + یک قاشق غذاخوری پودر نارگیل + یک قاشق غذاخوری خامه گیاهی + یک عدد میوه رسیده و شیرین میل شود.

خوراک های میان وعده:

• موز یک عدد + 3 عدد خرما میل شود.
• خرما 3 عدد + 50 گرم نارگیل میل شود.
• یک خوشه متوسط انگور شیرین میل شود.
• 15 عدد مغز بادام خام +5 عدد انجیر خشک میل شود.
• یک عدد سیب + یک قاشق مرباخوری عسل میل شود.
• یک لیوان آب سیب + یک قاشق مرباخوری عسل میل شود.
• میوه شیرین فصل یک عدد + 5 عدد انجیر خشک میل شود.
• یک لیوان آب پرتقال + یک قاشق غذاخوری عسل میل شود.
• 15 عدد مغز بادام خام + 3 عدد خرما + یک عدد سیب میل شود.
• کشمش سایه خشک یک مشک + یک عدد میوه فصل میل شود.
• 10 عد فندق خام + 5 عدد مغز بادام خام + 5 عدد انجیر میل شود.
• 10 عدد بادام هندی خام + 3 عدد خرما + یک عدد سیب میل شود.
• یک لیوان آب سیب و هویج + یک قاشق مرباخوری عسل میل شود.
• بیماران می توانند بین وعده های غذایی اصلی از انواع نکتار میوه جات با عسل، میوه های رسیده و شیرین فصل، خرمای رطب و نوشیدنی های گرم (توصیه می شود با عسل میل شود) استفاده کنند تا دچار کمبود انرژی نشوند.
• یک لیوان شیر بادام میل شود. (طرز تیهه شیر بادام: 50 گرم مغز بادام خام و شیرین را با آب گرم خیس کرده و سپس پوست بکنید + 3 قاشق غذاخوری عسل + 4 لیوان آب سرد بمدت 5 دقیقه به مرور در مخلوط کن، مخلوط شود).
• غذاهای فوق را تا 40 روز به همین روال مصرف کنید و بعد از40 روز نیز بهتر است این غذاها استفاده شود و به صورت ترکیبی با غذاهای دیگر مصرف شود و از خوردن غذاهای سرد تا نرسیدن به بهبودی کامل بدون مشورت با طبیب پرهیز شود.

معجون های مفید برای اینگونه بیماران:

• معجون جین سینگ: جین سینگ 50 گرم + زعفران گل 1 مثقال + هل سبز 5 مثقال + عسل 1 کیلو. مواد فوق را آسیاب کرده با عسل خوب مخلوط کنید و روزی 3 قاشق مرباخوری صبح و ظهر و شب میل شود.
• معجون جوانه گندم: بادام+ فندق + بادام هندی + چلغوز + نارگیل + کنجد + پسته از هر کدام 100 گرم + هل آسیاب شده 5 مثقال + دارچین 10 مثقال + زنجبیل 1 مثقال + زعفران 1 مثقال + وانیل یک قاشق چایخوری سر صاف + آرد جوانه گندم 250 گرم + عسل 500 گرم + شیره خرما یک لیوان. همه را آسیاب کرده خوب مخلوط کنید سپس عسل و شیره خرما را اضافه کنید و به آرامی هم بزنید تا یکنواخت شود و در دیس پهن کرده و روی آن سلفون بکشید و روزانه 3 تا 5 قاشق غذاخوری میل کنید.

دم کرده های مناسب برای بیماران ALS:

• دارچین و زنجبیل: یک قاشق مرباخوری دارچین ساییده و نصف قاشق چایخوری زنجبیل سایده را در قوری چینی ریخته، باد و لیوان آب جوش به مدت 30 دقیقه با حرارت ملایم دم کنید؛ سپس با عسل شیرین نموده میل نمایید.
• ملیس و لاواند: دو قاشق غذاخوری ملیس و یک قاشق مرباخوری گل لاواند را در قوری چینی ریخته با دو نیم لیوان آب جوش به مدت 30 دقیقه دم کنید و با عسل شیرین کرده میل نمایید.
• گل بابونه: دو قاشق غذاخوری گل بابونه و سه لیوان آب جوش را در قوری چینی به مدت 30 دقیقه دم کرده، با عسل شیرین نمایید و میل کنید.
• گل بهارنارنج و هل سبز: یک قاشق غذاخوری گل بهارنارنج و سه عدد هل سبز را خرد کرده، با دو لیوان آب جوش به مدت 30 دقیقه در قوری چینی دم کرده، سپس با عسل شیرین کرده، میل نمایید.
• ناخنک و هل سبز: دو قاشق غذاخوری ناخنک خرد شده و سه عدد هل سبز خرد شده را یا دو نیم لیوان آب جوش در قوری چینی به مدت 30 دقیقه دم کرده، با عسل شیرین نمایید و میل کنید.
• والرین و هل سبز: دو قاشق مرباخوری والرین و دو عدد هل سبز خرد شده را با دو لیوان آب جوش در قوری چینی به مدت 30 دقیقه با حرارت ملایم دم کرده، سپس با عسل شیرین نمایید و میل کنید.

استفاده از گیاهان برای برطرف کردن یبوست بیماران ALS:

• سنا مکی 50 گرم + گل ختمی 50 گرم + تخم گشنیز 50 گرم + گل سرخ 25 گرم، همه را تمیز و مخلوط کنید و سپس آسیاب نمایید، هنگام یبوست مزاج یک قاشق مرباخوری از مواد را در یک لیوان آب گرم بریزید و بعد از 5 دقیقه آن را میل کنید. و مصرف کمی سبوس گندم همراه غذا را فراموش نکنید.
• استفاده از بذرهای ملین برای پیشگیری از یبوست مزاج و حفظ تعادل مانند: قدومه شیرازی (قدومه دختر)، بارهنگ، بالنگو، اسفرزه، تخم ریحان، تخم شربتی، به دانه، خاکشیر.
• قدومه شیرازی: دو قاشق مرباخوری قدومه شیرازی را در یک لیوان آب جوش ریخته، به آرامی هم بزنید تا به مرور لعاب دهد، سپس یک قاشق غذاخوری عسل اضافه کرده، آن را جرعه جرعه میل نمایید.
• خاکشیر: خاکشیر را ریگ شور کرده، روی اجاق قرار دهید تا یک جوش بخورد، سپس از روی اجاق بردارید و صبر کنید تا کمی خنک شود. یک سوم لیوان را از خاکشیر پر کرده، کمی آب اضافه کنید. بعد از افزودن یک قاشق غذاخوری عسل، میل کنید.
• به دانه: دو قاشق مرباخوری به دانه را در یک لیوان آب جوش ریخته، به آرامی هم بزنید تا لعاب دهد؛ سپس آن را جرعه جرعه میل کنید.
• خاکشیر و بارهنگ: صبح ناشتا یک لیوان آب و یک قاشق غذاخوری عسل و یک چهارم لیوان خاکشیر و بارهنگ جوشیده (برای تهیه خاکشیر و بارهنگ جوشیده، ابتدا خاکشیر و بارهنگ را ریگ شور کنید و سپس روی اجاق قرار دهید تا یک جوش بخورد، سپس آن را کنار بگذارید تا خنک شود، بعد، مورد استفاده قرار دهید) را خوب مخلوط کرده، جرعه جرعه میل کنید تا دچار یبوست مزاج نشوید و تعادل لازم را به دست آورید.
• اسفرزه و قدومه شیرازی: دو قاشق مرباخوری اسفرزه و یک قاشق مرباخوری قدومه شیرازی را در یک لیوان آب جوش ریخته، به آرامی هم بزنید تا لعاب دهد؛ سپس یک قاشق غذاخوری عسل اضافه کرده، جرعه جرعه میل کنید.
• بالنگو و تخم ریحان: دو قاشق مرباخوری تخم ریحان و یک قاشق مرباخوری بالنگو را در یک لیوان آب جوش بریزید و به آرامی هم بزیند تا لعاب دهد؛ سپس جرعه جرعه میل کنید.
• تخم شربتی و قدومه شیرازی و بالنگو و بارهنگ: یک قاشق مرباخوری تخم شربتی یک قاشق مرباخوری قدومه شیرازی، یک قاشق چایخوری بالنگو و یک قاشق چایخوری بارهنگ را مخلوط کرده، به آرامی در یک لیوان آب جوش بریزید و به آرامی هم بزیند تا لعاب دهد، سپس آن را جرعه جرعه میل کنید.
• توجه: سعی کنید روده های خود را به دارو عادت ندهید که در دراز مدت به نفع شما نیست؛ بنابراین از این گیاهان دارویی کمتر استفاده کنید و به جای آن هر لقمه غذا را 64 بار (به تعداد دو برابر دندان هایتان) بجوید. همچنین روزی 6 لیوان آب (نیم ساعت قبل و دو نیم ساعت بعد از غذا) میل کنید.
• پس از گذشت 30 روز از رعایت موارد فوق و مصرف داروهای فوق شما می توانید مراحل زالو درمانی را شروع کنید که شامل سه جلسه زالو درمانی می باشد. که جلسه اول 10 عدد زالو پشت هر گوش می اندازیم (زالوها باید کوچک باشد) و 20 الی 25 روز بعد 10 عدد زالو روی هر دست می اندازیم و 20 تا 25 روز بعد 10 عدد زالو روی هر پا می اندازیم. و 2 الی 3 ماه پرهیز از زالو درمانی می شود و سپس دوباره همین 3 نوبت زالو درمانی را پیگیری می کنیم و دو هفته بعد بهتر است زنبور درمانی برای بیمار انجام شود و در سال بعد هم باید همین دو دوره زالو درمانی پیگیری بشود.

داروها:

1. هیچ دارویی برای درمان ALS وجود ندارد.
2. آنتی بیوتیک برای مبارزه با عفونت در صورت بروز ذات الریه.
3. از داروهای ضد افسردگی شاید بتوان برای کاهش تولید بزاق استفاده نمود.
4. داروی باکلوفن ممکن است به کاهش سفتی و انعطاف پذیری عضلات کمک کند.
5. ریلوزولنوعی داروی خوراکی است که با کاهش سطح گلوتامات، که مسئول انتقال پیام‌ها بین سلول‌های عصبی و نورون‌های حرکتی است، آسیب وارده به نورون‌های حرکتی را کاهش می‌دهد. آزمایش‌های بالینی انجام شده در افراد مبتلا به ALS نشان می‌دهد این دارو به ‌خصوص برای نوع بولبر، برای مدت چندماه از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند. افرادی که در بلع غذا دچار مشکل هستند، نوع مایع غلیظ‌‌‌‌ شده یا قرص این دارو را ترجیح می‌دهند.
6. اداراوون به ‌صورت تزریق وریدی تجویز شده و ثابت شده است که در بهبود عملکرد روزانه افراد مبتلا به ALS بسیار موثر می‌باشد.
7. ریلوزول

فعالیت:

• تا حدی که امکان دارد بیمار باید فعالیت خود را حفظ کند. ضعف عضلانی تدریجاً توانایی جسمانی فرد را کاهش می دهد. با استفاده از یک برنامه مخصوص باز توانی می توان استقلال فرد را به مدت بیشتری حفظ نمود. باید وسایلی تهیه شوند تا فرد را در حرکت کمک کنند، مثلاً واکر یا صندلی چرخدار.

رژیم غذایی:

• اگر مشکل در بلع وجود دارد، باید غذاهای نرم و راحت الحلقوم خورده شوند. نهایتاً ممکن است نیاز به دادن غذا از راه لوله وجود داشته باشد.