آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک): عبارت است از آتروفی واژن، نازک شدن دیواره های واژن است که به دلیل کاهش سطح استروژن ایجاد می شود که این معمولاً پس از یائسگی رخ می دهد. یائسگی معمولاً در زنان بین 45 تا 55 سال رخ می‌دهد که تخمدان دیگر تخمک آزاد نمی کند؛ یائسگی دوره های قاعدگی را متوقف می کند. زنی یائسه است که 12 ماه یا بیشتر پریود نشده باشد. زنان مبتلا به آتروفی واژن بیشتر در معرض عفونت های مزمن واژن و مشکلات عملکرد ادرار هستند. آتروفی واژن می تواند رابطه جنسی را دردناک کند.

علائم:

1. درد یا سوزش با ادرار
2. سوزش واژن (التهاب)
3. لکه بینی بعد از مقاربت
4. عفونت های ادراری مکرر
5. نازک شدن دیواره های واژن
6. ناراحتی یا درد در هنگام مقاربت
7. بی اختیاری ادرار (نشت غیر ارادی)
8. کمبود رطوبت واژن (خشکی واژن)
9. کوتاه شدن و سفت شدن کانال واژن

علت:

• علت آتروفی واژن کاهش استروژن است. بدون استروژن، بافت واژن نازک و خشک، شکننده‌تر و به راحتی زخمی می شود. کاهش استروژن می تواند علاوه بر یائسگی در زمان های دیگری نیز رخ دهد، از جمله:
• در دوران شیردهی
• بعد از شیمی درمانی برای درمان سرطان
• بعد از پرتودرمانی لگن برای درمان سرطان
• پس از برداشتن تخمدان (یائسگی جراحی)
• بعد از هورمون درمانی برای درمان سرطان پستان

عوامل افزایش دهنده خطر:

• برخی از خانم‌ها بیشتر از دیگران به آتروفی واژن مبتلا می شوند. زنانی که هرگز از طریق واژن زایمان نکرده اند نسبت به زنانی که نوزاد خود را از طریق واژن زایمان می کنند مستعد آتروفی واژن هستند. سیگار کشیدن گردش خون را مختل می کند، از واژن و سایر بافت‌ها اکسیژن می گیرد. نازک شدن بافت در جایی اتفاق می افتد که جریان خون کاهش یا محدود شود. سیگاری‌ها همچنین کمتر به استروژن درمانی به شکل قرص پاسخ می دهند.

عوارض احتمالی:

1. افزایش عفونت: آتروفی واژن می تواند منجر به عفونت های مجاری ادراری و عفونت های واژن بیشتر شود.
2. مشکلات ادراری: ممکن است مشکل نشت ادرار و احساس بی اختیاری ادرار داشته باشید. یا ممکن است در هنگام ادرار احساس سوزش داشته باشید.
3. مشکلات رابطه جنسی: آتروفی واژن می تواند باعث خشکی شود که به نوبه خود می تواند منجر به ناراحتی در حین رابطه جنسی شود. همچنین ممکن است بعد از رابطه جنسی خونریزی خفیفی داشته باشید.
4. خارش، سوزش، ناراحتی عمومی: افراد مبتلا به آتروفی واژن معمولاً ناراحتی واژن را تجربه می کنند. اندام تناسلی شما ممکن است احساس خارش، خشکی یا سوزش داشته باشد. این به دلیل خشکی و التهاب است.

تشخیص:

• پزشک معاینه لگن را انجام خواهد داد. این شامل این است که پزشک اندام های لگنی شما را احساس می کند و دهانه رحم واژن و دستگاه تناسلی خارجی شما را معاینه می کند. آنها به دنبال علائم معمول آتروفی واژن، از جمله قرمزی، خشکی، تورم، عدم خاصیت ارتجاعی، شرایط پوستی اطراف فرج و پارگی‌های جزئی در اطراف دهانه واژن هستند. اگر از علائم ادراری مانند افزایش فوریت یا تکرر یا عفونت های مکرر دستگاه ادراری رنج می برید، پزشک می خواهد نمونه ای از ادرار شما را برای آزمایش بگیرد. در نهایت یک نوار نشانگر کاغذی در واژن شما قرار می گیرد تا سطح pH واژن شما را آزمایش کند. اگر سطح pH متعادل نباشد، منجر به عفونت های ناخوشایند می شود.

درمان طب نوین:

• استروژن درمانی واژن: این درمان آتروفی واژن شامل اعمال مستقیم استروژن به واژن است. این کار را می توان از طریق استفاده از کرم، شیاف واژینال یا حلقه استروژن واژینال انجام داد. حلقه انعطاف پذیر در واژن قرار می گیرد و دوز ثابتی از استروژن آزاد می کند. با این حال، یک پزشک باید آن را با یک حلقه جدید هر سه ماه یکبار تعویض کند.
• هورمون درمانی سیستمیک: بیشتر به عنوان درمان جایگزینی هورمون (HRT) شناخته می شود، این به شکل قرص داده می شود و به صورت خوراکی مصرف می شود. این درمان حاوی دوز بالاتری از استروژن است که به سایر قسمت‌های بدن و نه فقط واژن منتقل می‌شود. این دارو برای درمان سایر علائم رایج یائسگی مانند گرگرفتگی استفاده می شود. در طولانی مدت، HRT می تواند به بهبود سلامت استخوان در زنان یائسه کمک کند.
• روان کننده ها و مرطوب کننده ها: مرطوب‌کننده‌های واژن و روان‌کننده‌های مبتنی بر آب می‌توانند خشکی واژن را درمان کنند و راحتی در هنگام رابطه جنسی را به میزان زیادی بهبود بخشند. شما باید فقط از مرطوب کننده هایی استفاده کنید که به طور خاص برای استفاده در واژن طراحی شده اند، و از محصولات معطری که به طور بالقوه می توانند علائم را بدتر کنند اجتناب کنید. وازلین، ویتامین E، روغن زیتون و نارگیل و روغن های معدنی نباید به منظور جلوگیری از تحریک و عفونت استفاده شود.

درمان طب سنتی:

• به جای چایی از دمنوش بابونه شیرازی و دمنوش بومادران استفاده کنید.
• شبی یک لیوان عرق رازیانه غیر از ایام قاعدگی با یک قاشق غذاخوری عسل میل کنید.
• قبل از مجامعت جنسی معاشقه کنید و از روغن زیتون برای چرب کردن واژن استفاده کنید.

داروها:

• استرادیول والرات

فعالیت:

• روزی نیم ساعت فعالیت مناسب بدنی داشته باشید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.