شناخت دارو: عبارت است از دانازول براي درمان آندومتريوز، منوراژي و ديگر اختلالات قاعدگي، كيست هاي خوش خيم و دردهاي دوره اي شديد پستان، ژينكوماستي (در صورتي كه روش هاي ديگر غير مؤثر باشد) و در درمان طولاني مدت آنژيوادم ارثي بكار مي رود.
دسته دارویی:
- هورمون های جنسی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- به عنوان یک مهار کننده گنادوتروپین،دانازول محور هیپوفیز تخمدان را مهار می کند که احتمالا توسط مهار ترشح گنادوتروپین های هیپوفیزی انجام می شود. دانازول همچنین موجب جلوگیری از تولید هورمون FSH و LH شده، در نتیجه باعث کاهش تولید استروژن تخمدانی می شود. دانازول همچنین می تواند به طور مستقیم تولید استروئید در تخمدان را مهار کند و با اتصال به گیرنده های آندروژن، پروژسترون و گلوکوکورتیکوئیدها و اتصال به گلوبولین متصل شونده به هورمون های جنسی و کورتیکواستروئید میزان کلیرانس متابولیک پروژسترون را افزایش دهد. یکی دیگر از مکانیسم های عمل دانازول در اندومتريوز کاهش غلظت IgG، IgM و IgA و همچنین فسفولیپید و آنتی بادی های ایزوتوپ IgG است.
- دانازولمشتقی از یک استروئید سنتتیک به نام اتیسترون است که یک تستوسترون تغییر یافته است می باشد. دانازول فعالیت ضد گنادوتروپیک و ضد استروژنی دارد و با مهار ترشح گنادوتروپین ها از هیپوفیز به عنوان مهار کننده هیپوفیز قدامی عمل می کند. دانازول همچنین دارای برخی خواص آندروژنی می باشد. دانازول جذب خوراکی خوبی دارد. در کبد به طور گسترده ای به متابولیت فعالش 2 هیدروکسی متیل اتیسترون متابولیزه می شود. نیمه عمر تقریبی داروی دانازول 24 ساعت است. دفع دانازول عمدتاً در ادرار و مقدار کمی در مدفوع انجام می شود.
اشکال دارو:
- کپسول
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: کاربردهای اصلی (Labeled indications) : آندومتریوز (عامل جایگزین):
توجه: برای استفاده به عنوان جایگزین برای سایر روش های درمانی خط اول در بیماران مبتلا به درد همراه با آندومتریوز. اولیه: بیماری خفیف: خوراکی: 200 تا 400 میلی گرم در روز در 2 دوز منقسم. بیماری متوسط یا شدید یا ناباروری ناشی از آندومتریوز: خوراکی: 800 میلی گرم در روز در 2 دوز منقسم. تنظیم دوز: برای حفظ آمنوره مقدار دارو را به تدریج کاهش دهید.
مدت زمان درمان: درمان را بدون وقفه 3 تا 6 ماه ادامه دهید. در صورت لزوم ممکن است تا 9 ماه ادامه یابد. اگر علائم پس از قطع بیماری عود کرد، ممکن است درمان را دوباره شروع کنید. پیشگیری از حملات آنژیوادم ارثی (عامل جایگزین): توجه: ممکن است به عنوان جایگزینی برای سایر روش های درمانی خط اول برای پیشگیری از حمله قبل از فرآیند (کوتاه مدت) و آنژیوادم ارثی (HAE) باشد. دانازول برای درمان حملات حاد HAE توصیه نمی شود.
پیشگیری از پیش فرآیند (کوتاه مدت): خوراکی: دوز اولیه: 2.5 تا 10 میلی گرم در کیلوگرم در روز؛ دوز را با توجه به پاسخ بیمار تنظیم کنید (حداکثر: 600 میلی گرم در روز). 5 روز قبل و 2 تا 3 روز بعد از عمل تجویز کنید. دوره های کوتاه مدت مکرر ممکن است منجر به عوارض جانبی مرتبط با استفاده طولانی مدت شود. پروفیلاکسی طولانی مدت: خوراکی: دوز اولیه: 100 تا 200 میلی گرم یک بار در روز. پس از پاسخ اولیه مطلوب، در صورت تعیین دفعات حملات، می توان مقدار مصرف را 50% یا کمتر در فواصل 1 تا 3 ماه یا بیشتر کاهش داد. در صورت حمله، دوز روزانه را تا 200 میلی گرم در روز افزایش دهید. دامنه دوز معمول: 100 میلی گرم در روز تا 200 میلی گرم در روز 3 بار. توجه: از حداقل دوز موثر استفاده کنید. استفاده از دوزهای بالای 200 میلی گرم در روز برای مدت زمان طولانی به دلیل عوارض جانبی توصیه نمی شود. - کاربردهای دیگر (Off-Labeledindications): ترومبوسیتوپنی ایمنی، مقاوم: توجه: ممکن است در بیمارانی که علائم آنها مقاوم به درمان است یا قادر به استفاده از سایر داروهای ارجح نیستند مورد توجه قرار گیرد. خوراکی: 200 میلی گرم 2 تا 4 بار در روز ؛ زمان تقریبی پاسخ 3 تا 6 ماه است یا 600 میلی گرم یک بار در روز برای حداقل 6 ماه و پس از آن 400 میلی گرم یک بار در روز به مدت 3 ماه و سپس (در صورت بهبودی) 200 میلی گرم یک بار در روز. ماستالژی، دوره ای، شدید: توجه: برای استفاده در بیماران با درد پایدار دوره ای شدید یا مقاوم به درمان همراه با اختلالات خوش خیم پستان. خوراکی: 200 میلی گرم در روز در 1 یا 2 دوز منقسم تجویز می شود. تجویز دوره ای در مرحله لوتئال چرخه قاعدگی (روزهای 14 تا 28) ممکن است خطر عوارض جانبی را کاهش دهد. اگر به طور مداوم داده شود، در اولین روز چرخه قاعدگی شروع شود. محدوده دوز معمول: 100 تا 200 میلی گرم در روز ؛ دوزهای حداکثر 400 میلی گرم در روز مورد مطالعه قرار گرفته اند، اما ممکن است با شیوع بیشتری از عوارض جانبی همراه باشند. مدت زمان درمان 3 تا 6 ماه. در برخی مطالعات بر روی بیمارانی که تحت درمان مداوم (یعنی تحت درمان دوره ای نیستند)، دوز دارو قبل از قطع کاهش یافته است.
- کودکان: آنژیوادم وراثتی:اطلاعات محدود موجود است، اما عامل ارجح نیست
نوجوانان ≥ 16 سال: پیشگیری کوتاه مدت (برای عوامل خاص بیمار، اقدامات پزشکی و دندانپزشکی): خوراکی: 2.5 تا 10 میلی گرم در کیلوگرم در روز به 3 دوز تقسیم شده است. حداکثر دوز روزانه: 600 میلی گرم در روز؛ حداقل 5 روز قبل شروع کنید و 2 تا 5 روز بعد از عمل ادامه دهید. پروفیلاکسی طولانی مدت: خوراکی: اولیه: 2.5 میلی گرم در کیلوگرم در روز؛ حداکثر دوز اولیه روزانه: 50 میلی گرم در روز؛ هر 2 هفته به آرامی افزایش دهید تا زمانی که علائم کنترل شود، به حداکثر میزان تحمل یا حداکثر دوز توصیه شده برسید. حداکثر دوز روزانه: 5 میلی گرم در کیلوگرم در روز تا 200 میلی گرم در روز. پس از دستیابی به کنترل، فاصله را به یک روز در میان یا هر روز سوم کاهش دهید. حداکثر دوز: 100 میلی گرم در دوز.
عوارض جانبی دارو:
- آکنه، گرگرفتگی، افسردگی، افزایش وزن، تعریق، احتباس آب، ریزش مو، گلودرد، تغییر صدا، تحریک پذیری، خشکی واژن، تغییرات خلقی، خارش واژن، پوست و موی چرب، رشد غیر طبیعی موهای بدن (در زنان)، کاهش اندازه پستان، تغییر در چرخه قاعدگی (لکه بینی، خونریزی نامنظم، دوره های از دست رفته).
تداخلات دارویی:
- پیموزاید، سیزاپراید، وارفارین، تری فلونوماید، لومیتاپید، لمبورکسانت، سیمواستاتین، لوواستاتین، جفیتینیب، هالوفانترین، پاری کلسی تول، رمدسیویر.
موارد منع مصرف:
- حساسیت بیش از حد به دانازول یا هر یک از اجزای فرمولاسیون خونریزی غیرطبیعی دستگاه تناسلی تشخیص داده نشده بارداری شیردهی پورفیری عملکرد کبدی، کلیوی یا قلبی که به طور قابل توجهی مختل شده است، تومور وابسته به آندروژن؛ فعال یا سابقه ترومبوز یا بیماری ترومبوآمبولیک.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- امكان بروز واكنش هاي حساسيت به نور وجود دارد.
- در صورت وجود احتمال بارداري، دارو را قطع نموده و با پزشك تماس بگيريد.