شناخت دارو: عبارت است از تئوفیلین و آمینوفیلین (که در بدن به تئوفیلین تبدیل می شود) یک داروی گشاد کننده مجرای هوا می باشد. این دارو در درمان آسم، برونشیت و آمفیزوم به کار گرفته می شود.
دسته دارویی:
- گشاد کننده های برونش و داروهای ضد آسم
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- تئوفيلين از طريق افزايش cAMP داخل سلولي به طور مستقيم سبب شل شدن عضلات صاف راه هاي تنفسي نايژه اي و عروق ريوي شده و موجب كاهش اسپاسم نايژه و افزايش سرعت جريان هوا و ظرفيت حياتي مي شود.
- معمولاً از راه خوراكي بخوبي جذب مي شود، اما جذب بر حسب شكل دارويي مورد استفاده ممكن است متغير باشد. جذب قرص هايي كه در روده باز مي شوند با تأخير بوده و احتمالاً متغير است. تئوفيلين بسرعت در بافت هاي بدن و مايع مغزي نخاعي توزيع مي شود و براحتي از جفت عبور مي كند. پيوند پروتئيني تئوفيلين متوسط (40 درصد) بوده و به آلبومين متصل مي شود. متابوليسم دارو كبدي است و به كافئين تبديل مي شود. ميانگين نيمه عمر حذف تئوفيلين در كودكان 3/4 ساعت، بزرگسالان 8/2 ساعت و افراد مسن 9/8 ساعت مي باشد. زمان لازم براي رسيدن به اوج غلظت سرمي دارو با مصرف قرص هاي پيوسته رهش تقريباً 4 ساعت مي باشد. در اغلب افراد غلظت پلاسمايي mg/l20-10 براي كسب اثر رضايت بخش گشادكننده نايژه اي لازم است. عوارض جانبي در غلظت هاي بالاتر از mg/l 40-30 بروز مي كند ليكن ممكن است با مقادير كمتر از mg/l20 نيز مشاهده شود.
اشکال دارو:
- قرص، آمپول، کپسول، شربت
مقدار مصرف صحیح:
- در ابتدا 300 میلی گرم و سپس تا 600 میلی گرم در روز است.
- بهتر است این دارو با معده خالی و همراه با یک لیوان آب مصرف شود. در ضمن مصرف بیش از حد آن، موجب مسمومیت دارویی در فرد می شود.
- قبل از شروع درمان با داروی تئوفیلین، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
- دوز، مقدار و فرم داروی تئوفیلین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید و از کم یا زیاد کردن دوز تجویزی یا مدت زمان مصرف خودداری نمایید.
- در صورت فراموش کردن یک دوز، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی باشد، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید. هیچگاه به علت فراموش کردن یک دوز، مقدار دوز بعدی را دو برابر نکنید.
- پزشک ممکن است در ابتدا درمان را با دوز کم شروع و به تدریج دوز را افزایش دهد.
- حتی اگر احساس بهبودی پیدا کردید، دوره درمان با داروی تئوفیلین را کامل کنید و بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید.
- به طور منظم از این دارو استفاده کنید. برای کمک به یادآوری، در ساعات مشخصی از روز دارو را مصرف کنید.
- داروی تئوفیلین را با معده خالی و یک لیوان آب مصرف کنید. در صورت بروز تحریک گوارشی، دارو را با غذا یا بلافاصله پس از آن مصرف کنید.
- از خرد کردن، شکستن و جویدن قرص یا کپسول تئوفیلین خودداری کنید و دارو را به صورت کامل ببلعید. چنانچه در بلع دارو مشکل دارید به پزشک خود اطلاع دهید.
- فرم مایع تئوفیلین را با استفاده از ابزار خاص اندازه‌گیری که به همراه دارو است، اندازه بگیرید و اگر ابزار اندازه‌گیری مقدار مصرف را ندارید، از داروخانه تهیه کنید.
اثر دارو:
- نیم ساعت پس از مصرف ظاهر می شود و به مدت 8 ساعت باقی می ماند.
قبل از مصرف دارو:
- مصرف این دارو در بیماران قلبی، پروستات، اختلالات گوارشی و حملات تشنجی باید با احتیاط و زیر نظر پزشک باشد.
عوارض جانبی دارو:
- متداول ترین عوارض آن: بروز اختلالات گوارشی و افزایش ضربان قلب است. سردرد، تهوع و استفراغ از عوارض دیگر این دارو می باشد.
تداخلات دارویی:
- آرام بخش‌ها، داروهای بیماری‌های قلبی، داروهای فشارخون، داروهای تشنج، داروهای درمان سل، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدبارداری خوراکی، داروهای برای درمان نقرس یا سنگ کلیه، سایمتیدین، فلووکسامین، اینترفرون آلفا، لیتیم، تیکلوپیدین.
موارد منع مصرف:
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد، بارداری یا اقدام به بارداری، شیردهی، خیز حاد ریوی، هیپوکسی شدید، بیماری‌های قلبی (مانند نارسایی قلبی، ضربان قلب نامنظم)، فشارخون بالا، بیماری‌های کبدی، بیماری‌های کلیوی، تب پایدار، خونریزی داخل جمجمه‌ای، زخم معده یا روده، رفلاکس معده به مری، صرع یا سایر بیماری‌های تشنجی، اختلالات تیروئید، دیابت، گلوکوم، پورفیری، سپسیس، پروستات بزرگ شده یا مشکلات ادراری، مصرف الکل، مصرف سیگار.
شرایط نگهداری:
- دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
نکات مهم:
- در صورت وجود خيز حاد ريوي، ناتواني احتقاني قلب، تب پايدار، بيماري هاي كبدي، زخم معده، پركاري تيروئيد يا سپسيس و اختلالات صرعي بايد با احتياط تجويز شود.
- دوره درمان كامل و هيچ يك از نوبت هاي مصرف دارو فراموش نگردد.
- از جويدن و خرد كردن اشكال دارويي پيوسته رهش خودداري شود.
- دارو با معده خالي و يك ليوان آب مصرف شود تا جذب آن سريعتر انجام گيرد. در صورت بروز تحريك گوارشي، دارو با غذا يا بلافاصله پس از آن مصرف شود.
- تئوفيلين از جفت عبور مي كند، لذا در صورت مصرف طي سه ماهه سوم بارداري سطح خوني آن بايد مكرراً اندازه گيري شود.