شناخت دارو: عبارت است از اين دارو در كوتاه مدت براي درمان اضطراب، به عنوان داروي كمكي در اضطراب همراه با افسردگي رواني، درمان علائم قطع مصرف الكل مصرف مي‌شود.
دسته دارویی:
- خواب آورهای آرامبخش و ضد جنون ها
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- اکسازپام مانند سایر بنزودیازپین ها با گیرنده های GABA گاما آمینو بوتیریک اسید هم پوشانی دارد. این گیرنده ها در مغز بطور گسترده ای پراکنده هستند. اتصال به جایگاه گیرنده های گابا باعث افزایش اثرات انتقال عصب این واسطه شیمیایی می شود. این اتصال باعث باز شدن کانال کلراید بر روی رسپتور می شود و باعث افزایش پلاریزاسیون نرون می گردد. به نظر می رسد بنزودیازپین ها اثر مهار کننده گابا را تقویت می کنند و از این راه میزان تحریک نورون ها را در بسیاری از مناطق مغز کاهش می دهند.
- از طريق خوراكي جذب مي‌شود. اتصال آن به پروتئين‌هاي پلاسما بالا است. متابوليسم آن كبدي و دفع آن از طريق كليه مي‌باشد. نيمه عمر پلاسمايي آن 15 الی 5 ساعت است. زمان شروع اثر دارو پس از مصرف يك مقدار واحد و به سرعت جذب آن و پس از مصرف مقادير متعدد به سرعت و ميزان تجمع دارو و به نوبه خود به نيمه عمر دفع و كليرانس آن بستگي دارد.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- دوز مصرفی اگزازپام تنها باید توسط پزشک تعیین شود، بنابراین از کم و زیاد کردن دوز آن به صورت خودسرانه بپرهیزید. اغلب میزان دوزی که پزشکان در درمان اضطراب خفیف بزرگسالان تجویز می‌کنند، 10 تا 15 میلی گرم و 3 یا 4 بار در روز است. این دوز در درمان اضطراب شدید 15 تا 30 میلی گرم افزایش پیدا می‌کند. دوز اگزازپام برای افراد مسن 10 میلی‌گرم، سه بار در روز و برای نوجوانان بالای 13 سال از 10 تا 30 میلی‌گرم متغییر است. اغلب اگزازپام را برای کودکان زیر 13 سال تجویز نمی‌کنند.
قبل از مصرف دارو:
- قبل از مصرف هرگونه حساسیت دارویی، سابقه بیماری‌های کبد، کلیه، تنفسی یا مصرف مواد مخدر را به پزشک خود اطلاع دهید.
- به دلیل ماهیت خواب آور بودن آن و تاری دید، در انجام کارهایی مثل رانندگی یا هر کاری که به هوشیاری و تمرکز نیاز دارد احتیاط کنید.
- مصرف همزمان دارو با الکل یا ماری جوانا، عوارض را تشدید می‌کند و می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
- به دلیل پیامد عدم تعادل حرکتی، سرگیجه و تاری دید و امکان سقوط و شکستگی‌ها، در مورد تجویز قرص اگزازپام به سالمندان باید احتیاط کرد.
عوارض جانبی دارو:
- ادم، افت فشارخون، سنکوپ، فراموشی، آتاکسی، سرگیجه، خواب آلودگی، وابستگی به دارو، دیس آرتری (گفتارفلجی)، سردرد، سرخوشی، لتارژی، اختلال حافظه، اختلال در ریتم تکلم، راش ماکولوپاپولار، راش شبیه به دانه های سرخک و سرخجه، کهیر، کاهش میل جنسی، اختلالت قاعدگی، تهوع، بی اختیاری ادرار، بیماری های خونی، لکوپنی، یرقان، بثورات دارویی ثابت، هیپورفکلسی، لرزش، تاری دید، دوبینی، واکنش متناقض، تحریک متناقض سیستم اعصاب مرکزی.
تداخلات دارویی:
- برخی از دارو‌هایی که می‌تواند باعث تداخل با قرص اگزازپام شود شامل کلوزاپین، دیگوکسین، کوا، ارلستات و سدیم اکسیبات می‌باشد.در صورت تداخل دارویی عوارض جانبی مثل مشکل تنفسی، خواب آلودگی شدید و سرگیجه ممکن است افزایش یابد. استعمال سیگار ممکن است اثر بخشی قرص اگزازپام را کاهش دهد. اغلب فرد برای اینکه دارو اثر کند، مصرف را افزایش می‌دهند که منجر به مسمومیت و اوردوز می‌شود.
- همچنین مصرف همزمان با داروهای ضد درد یا سرفه مثل کدئین، الکل، ماری جوانا (گل)، داروهای خواب یا ضد اضطراب دیگر مثل لورازپام و زولپیدم، آرام بخش‌های عضلانی و ضد حساسیت‌ها مثل سیتریزین، دیفن هیدرامین و یا آنتی هیستامین، افزایش عوارض را به همراه خواهد داشت و باید احتیاط کرد.
موارد منع مصرف:
- مصرف در دوران بارداری و در مادران شیردهی، ممنوع است.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک و دور از دسترسی کودکان نگهداری شود.