شناخت دارو: عبارت است از این دارو برای درمان اضطراری واکنش‌های حاد آلرژیک، آنافیلاکسی، آنژیو ادم، درمان با بی حس کننده ‌های موضعی، پیریاپیسم، خونریزی لثه و احیای قلبی، عروقی مصرف می شود.

دسته دارویی:

• داروهای قلبی و عروقی

موارد مصرف:

• درمان واکنش های آلرژیک شدید، از جمله آنافیلاکسی ناشی از نیش حشرات، غذاها، داروها یا سایر آلرژن ها. مدیریت اورژانسی دیسترس یا شوک تنفسی تهدید کننده زندگی. تثبیت فشار خون و ضربان قلب در هنگام ایست قلبی یا افت فشار خون شدید.

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• اپی نفرین یک داروی مقلد سمپاتیک است که به طور مستقیم روی گیرنده‌های آلفا و بتا آدرنرژیک اثر می کند. اپی نفرین عضلات صاف نایژه را با اثر بر گیرنده‌های بتا دوآدرنرژیک شل می کند و از طریق گیرنده‌های آلفا آدرنرژیک، شریانچه های نایژه را منقبض می نماید. در نتیجه موجب از بین اسپاسم نایژه، احتقان و خیز می شود. اپی نفرین با اثر برگیرنده‌های آلفا آدرنرژیک پوست و غشا‌های باعث انقباض عروقی و در نتیجه جذب داروی بی حس کننده موضعی همراه را کاهش داده و طول اثر آن را افزایش می دهد. به علاوه، با اثر برگیرنده‌های آلفا آدرنرژیک با اثر گشادی عروق عوامل آلرژی‌زا به ویژه در عروق محیطی مقابله می نماید و با اثر بر بتا آدرنرزیک مانع از آزاد شدن واسطه ‌های فوری حساسیت همچون هیستامین و لوکوترین‌ها از ماست‌سل‌ها می‌شود. این دارو از راه عضلانی یا زیر جلدی، جذب می شود. اپی نفرین در انتهای اعصاب سمپاتیک، کبد و سایر بافت های بدن توسط MAOوCOMT متابولیزه می شود. شروع اثر این دارو از راه عضلانی متغییر می‌باشد. در حالی که اثر آن از راه تزریق زیرجلدی، 15 الی 6 دقیقه پس از مصرف شروع می شود، طول مدت اثر دارو از راه زیر جلدی یا عضلانی کمتر از 4 الی 1 ساعت است. دفع این دارو از راه کلیه است.

اشکال دارو:

• آمپول

مقدار مصرف صحیح:

• این دارو در موارد اظطراری برای درمان واکنش های آلرژیک باید بلافاصله مصرف شود.
• محلول تزریقی اپی‌نفرین با غلظت mg/ml1، قبل از تزریق داخل قلبی یا وریدی باید رقیق شود. برای این منظور 5/0 میلی لیتر از محلول اپی نفرین باید با محلول تزریقی کلرور سدیم به حجم 10 میلی لیتر رسانده شود.
• اپی‌نفرین می‌تواند توسط خود بیماری که سابقه شوک آنافیلاکتیک را دارد (به محض بروز علایم) تزریق گردد.
• به عنوان گشادکننده نایژه: ابتدا 5/0 الی 2/0 میلی گرم تزریق زیرجلدی می شود که این مقدار هر 20 دقیقه تا 4 ساعت برحسب نیاز بیمار تکرار می شود.
• در آنافیلاکسی: ابتدا مقدار 5/0 الی 2/0 میلی گرم تزریق عضلانی یا زیر جلدی می شود که این مقدار هر 15 الی 10 دقیقه برحسب نیاز بیمار تکرار می شود.
• به عنوان تنگ کننده عروق در شوک آنافیلاکسیک: ابتدا مقدار 5/0 میلی گرم تزریق عضلانی یا زیرجلدی می شود و پس از آن 05/0 الی 025/0 میلی گرم هر 15 الی 5 دقیقه برحسب نیاز بیمار تزریق وریدی می شود. به عنوان محرک قلبی نیز مقدار 1 الی 1/0 میلی گرم داخل قلب یا ورید تزریق می گردد که این مقدار در صورت نیاز، هر 5 دقیقه تکرار می شود. برای احیاء قلبی 1 میلی گرم به صورت قطره قطره تجویز می گردد.
• کودکان: به عنوان گشادکننده نایژه در درمان آنافیلاکسی، مقدار mg/kg 0/01 تا حداکثر 5/0 میلی گرم برای هر نوبت تزریق زیرجلدی میگردد که این مقدار برحسب نیاز هر 15 دقیقه برای دو نوبت و سپس هر 4 ساعت تکرار می شود. به عنوان تنگ کننده عروق در شوک آنافیلاکسیک، ابتدا مقدار 3/0 میلی گرم تزریق عضلانی یا وریدی می گردد که این مقدار در صورت نیاز هر 15 دقیقه برای 3 یا 4 نوبت تکرار می شود. به عنوان محرک قلبی نیز mg/kg 0/01 الی 005/0 داخل عضله قلب یا به صورت وریدی تزریق می گردد.

عوارض جانبی دارو:

• آنژین صدری، آریتمی قلب، کاردیومیوپاتی (استرس)، حوادث عروق مغزی، درد قفسه سینه، افزایش فشار خون، افزایش کار قلب، بیماری ایسکمیک قلبی، ایسکمی دست و پا، رنگ پریدگی موضعی، سکته قلبی، تپش قلب، انقباض عروق محیطی، تاکی کاردی فوق بطنی، تاکی آریتمی، تاکی کاردی، انقباض عروق، آریتمی بطنی، اکتوپی بطنی، فیبریلاسیون بطنی، اضطراب، دلهره، خونریزی مغزی، دیس اورینتیشن (اختلال در تشخیص موقعیت)، سرگیجه، خواب آلودگی، تشدید بیماری پارکینسون، سردرد، اختلال حافظه، پانیک، خواب رفتگی اندام، آژیتاسیون، سایکوموتور، بی قراری، احساس سوزن سوزن شدن، افزایش تعریق، قانقاریای پوستی یا دیگر بافت ها (در محل تزریق)، رنگ پریدگی، سیخ شدن مو، افزایش قند خون، کاهش پتاسیم خون، مقاومت به انسولین، اسیدوز لاکتیک، تهوع و استفراغ، نکروز بافتی در محل تزریق، سستی و لرزش بدن، بی کفایتی کلیوی، تنگی نفس، ادم ریوی، رال (صدای غیر طبیعی ریه).

موارد منع مصرف:

1. به تاریخ انقضای داروی آدرنالین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
2. هرگز این دارو را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
3. اگر داروی آدرنالین دچار تغییر رنگ شده یا ذرات ریزی درون آن مشاهده می‌شود، از مصرف آن اجتناب کنید.

شرایط نگهداری:

1. دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
2. دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
3. برای اطلاع از جزئیات شرایط نگهداری دارو، بروشور همراه دارو را مطالعه کرده و با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.

نکات مهم:

• داروی آدرنالین یا اپی نفرین یک داروی سمپاتومیمتیک است که برای درمان اضطراری واکنش‌های حاد آلرژیک، آنافیلاکسی، آنژیوادم، درمان با بی‌حس کننده‌های موضعی، پیریاپیسم، خونریزی لثه و احیای قلبی و عروقی مصرف می‌شود.
• این دارو با تنگ کردن عروق خونی از افت فشارخون جلوگیری کرده و راه های هوایی را باز می‌کند. به این ترتیب تنفس فرد راحت‌تر شده و فشارخون او به حالت طبیعی بازمی‌گردد تا از خطر مرگ نجات پیدا کند.