شناخت دارو: عبارت است از یک هورمون جنسی زنانه است که در کم کاری تخمدان و کاهش علائم یائسگی مورد استفاده قرار می گیرد. و برای جلوگیری از پوکی استخوان کاهش خطر حمله قلبی و رفع علائمی مثل تعریق زیاد، گرفتگی و خونریزی مهبل به کار گرفته می شود. همچنین براي كاهش علائم وازوموتور و نيز در نئوپلاسم پيشرفته و غير قابل جراحي پستان يا پروستات به كار مي رود.
دسته دارویی:
- هورمون های جنسی
موارد مصرف:
- درمان علائم وازوموتور متوسط تا شدید بعد از یائسگی, هایپوگنادیسم در زنان , درمان کمکی سرطان پروستات پیشرفته , ضد بارداری خوراکی , ضد بارداری اورژانسی.
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- اين دارو با اتصال به گيرنده هاي داخل سلولي استروژن ميزان ساخت RNA و پروتئين هاي مختلف را در بافت هاي هدف افزايش مي دهد. اين پروتئين در بروز آثار فارماكولوژيكي استروژن ها نقش عمده اي دارند.
- اتينيل استراديول از راه خوراكي تحت تأثير متابوليسم اول كبدي قرار گرفته و به ميزان 50 الی 40 درصد جذب مي گردد. نيمه عمر آن 27 الی 13 ساعت مي باشد. در كبد به متابوليت هاي غير فعال تبديل مي شود و از ادرار و صفرا دفع مي گردند.
اشکال دارو:
- قرص، آمپول، شیاف، ژل و برچسب پوستی
مقدار مصرف صحیح:
- در نوع خوراکی 1 الی 4 میلی گرم است که طی یک مرحله باید مورد استفاده قرار بگیرد.
- کنترل علائم بعد از یائسگی که در اثر کمبود هورمون ایجاد شده است: دوز معمول 1 تا 2 میلی گرم روزانه و به صورت خوراکی می باشد. مصرف اتینیل استرادیول 3 هفته ادامه داده شود و یک هفته دارو مصرف نشود و دوره به همین ترتیب ادامه یابد. نکته: در زنان فاقد رحم, نیازی به افزودن جزء پروژسترونی نیست ولی در سایر زنان باید 12 تا 14 روز در هرماه (سیکل 28 روزه) پروژسترون مصرف شود تا ریسک اندومتریوما کاهش یابد.
- درمان کمکی سرطان پروستات: 15 تا 150 میلی گرم روزانه مصرف شود به صورت طولانی مدت.
- هورمون درمانی در بیماران با عدم رشد تخمدان و عدم ترشح گنادها: 1 تا 2 میلی گرم روزانه به صورت دوره ای (21 روز دارو مصرف شود و 7 روز قطع شود). در ابتدای درمان افزودن یک جزء پروژستینی نیز لازم است.
- اختلالات سیکل قاعدگی: 1 تا 2 میلی گرم روزانه از روز 5 تا 25 سیکل قاعدگی استفاده شود. در روزهای 15 تا 25 سیکل نیز افزودن یک جزء پروژستینی لازم است.
- در صورت فراموش کردن یک دوز اتینیل استرادیول، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کرده و چنانچه نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی به یاد آوردید، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید. هیچ‌گاه دوز دارو را دو برابر نکنید.
اثر دارو:
- 5 الی 20 روز پس از مصرف ظاهر می شود و به مدت 24 ساعت باقی می ماند.
قبل از مصرف دارو:
- مواردی مثل مشکلات قلبی و فشارخون بالا، مشکلات مزمن کبد، دیابت، میگرن، حملات صرع و تورم پستان را با پزشک خود در میان بگذارید.
عوارض جانبی دارو:
- مصرف بیش از حد این دارو، خطر ابتلا به سرطان رحم و سنگ صفرا را افزایش می دهد، همچنین این دارو ممکن است موجب التهاب و خونریزی لثه شود.
- تغییرات خلق و خوی، خشکی چشم، احساس بیماری، فشار خون بالا، سنگ کلیه، حساسیت به لمس پستان، سفتی و بزرگ شدن پستان، تغییرات وزن، بثورات جلدی، احتباس مایعات (ادم)، گرفتگی عضلات پا، درد شکم، نفخ، تهوع، استفراغ، تغییرات در میل جنسی، سندرم شبه پیش قاعدگی، خونریزی قاعدگی و لکه بینی.
تداخلات دارویی:
- باربیتورات‌ها
- داروهای ضد انعقاد خوراکی
- داروهای پایین آورنده قند خون
- ریفامپین
موارد منع مصرف:
- اين دارو در صورت احتمال يا وجود سرطان پستان (به جز موارد انتخابي براي درمان متاستاز)، در نئوپلازي هاي وابسته به استروژن يا احتمال آن، احتمال يا وجود آبستني خونريزي ناشناخته و غير معمول دستگاه تناسلي، ترومبوآمبوليك و بيماري هاي حاد كبدي نبايد مصرف مي شود.
- مصرف این دارو در دوران بارداری ممنوع است.
شرایط نگهداری:
- دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
نکته:
- در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود: سابقه آلرژی به دارو یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی و علائمی که ایجاد شده است (راش پوستی, کهیر, خارش, اشکال در تنفس, سرفه, ادم صورت و زبان).
- در صورت وجود هرگونه مشکل سلامتی و بیماری (شامل: لخته خون, مشکلات انعقادخون, سرطان پستان, بیماریهای عروق مغز, اختلالات دریچه های قلب, درد قفسه سینه و آنژین, حمله قلبی, سکته, فشارخون بالا, کلسترول بالا, مشکلات پانکراس, بیماری و تومورهای کبدی, سردردهای شدید یا میگرن , دیابت و تومورهای وابسته به استروژن) قبل از مصرف دارو با پزشک مطرح شود.
- در صورت جراحی یا نیاز به استراحت در بستر به هر دلیلی, در صورت ایجاد یرقان بعد از مصرف استروژن ها و در دوره بارداری و شیردهی نباید مصرف شود.
- بی حرکتی و سکون ممکن است در طولانی مدت ریسک ایجاد لخته خون و عوارض قلبی عروقی را افزایش دهد.
- مصرف دارو قبل یا بعد از غذا تفاوتی ندارد اما در صورت ایجاد عوارض گوارشی با غذا مصرف شود.
- در صورت فراموش کردن یک دوز از داروی اتینیل استرادیول به محض یادآوری مصرف شود. در صورتی که زمان زیادی تا دوز بعدی باقی نمانده است از آن صرف نظر شده و طبق روال قبل دارو مصرف شود. در هر صورت دوز دارو نباید دو برابر شود. فراموش کردن یک دوز از دارو ممکن است باعث احتمال خون ریزی یا لک بینی شود.در مصرف کنندگان اتینیل استرادیول , مصرف سیگار ریسک عوارض جدی قلبی عروقی را افزایش می دهد. این ریسک با افزایش سن (بالای 35 سال) و تعداد سیگار مصرفی (بیش از 15 سیگار در روز) افزایش می یابد.
- مصرف مشتقات استروژن با ایجاد عوارض شریانی و وریدی مانند وقایع ترومبوتیک و ترومبوآمبولیک ( انفارکتوس میوکارد, ترومبو آمبولیسم و سکته) در ارتباط است. هرچند در بیمارانی که سایر ریسک فاکتورها شامل مصرف سیگار, فشارخون بالا, هایپرلیپیدمی و چاقی و دیابت را ندارند عوارض کشنده ایجاد نمی کند.