WBC (سلول های سفید خون): عبارت است از این سه حرف مخفف (سلول های سفیدخون) و نشان دهنده گلبول های سفید است. اندازه گیری مقدار گلبول های سفید خون یکی از روش های اصلی تعیین وجود عفونت در بدن است چون این سلول ها که جزو سیستم دفاعی بدن هستند در شرایط بیماری های عفونی و غیرعفونی واکنش های مختلفی از خود نشان می دهند. گلبول های سفید با نام لکوسیت و همچنین سلول های سفید خون نیز شناخته می شوند. آن ها اجزای سلولی خون هستند که فاقد هموگلوبین بوده، اما دارای یک هسته میباشند. گلبول های سفید خون متحرکند و عملکرد اصلی آن ها محافظت از بدن در برابر عفونت ها و بیماری ها می باشد و این سلول ها انواع مختلفی دارند.
انواع مختلف گلبول های سفید:
- نوتروفیل ها (NEUTROPHILS): با از بین بردن میکروب هایی مانند باکتری ها و قارچ ها با عفونت ها مبارزه میکنند.
- ائوزینوفیل ها (EOSINOPHIL): با انگل های بزرگ مانند کرم های کدو مبارزه می کنند و این سلول ها همچنین آنتی بادی های lgE را برای مبارزه با آلرژن ها ترشح می کنند.
- بازوفیل ها (BASOPHIL): در طی واکنش های آلرژیک، هیستامین ترشح می کنند.
- لنفوسیت ها (LYMPHOCYTE): لنفوسیت ها از انوع مختلف سلول شامل سلول های B، سلول های T و سلول های کشنده طبیعی (NK) تشکیل شده اند. سلول های B ویروس ها را به رسمیت می شناسند و آنتی بادی ها را علیه آن ها ترشح می کنند، در حالی که سلول های T و سلول های NK با سلول های آلوده به ویروس ها و سرطان ها مبارزه می کنند.
- مونوسیت ها (MONOCYTE): مونوسیت ها به ماکروفاژها و آوار سلول ها تبدیل می شوند.
میزان طبیعی:
- نوزادان عموماً با تعداد گلبول سفید بیشتری متولد می شوند که به تدریج با افزایش سن کاهش می یابد.
- نوزادان 9000 تا 30000 میلی لیتر خون
- کودکان زیر 2 سال 3200 تا 17000 میلی لیتر خون
- کودکان بالای 2 سال و بزرگسالان 5000 تا 10000 میلی لیتر خون
- نوتروفیل (NEUTROPHILS): 55 تا 73 درصد
- لنفوسیت ها (LYMPHOCYTE): 20 تا 40 درصد
- ائوزینوفیل ها (EOSINOPHIL): 1 تا 4 درصد
- مونوسیت ها (MONOCYTE): 2 تا 8 درصد
- بازوفیل ها (BASOPHIL): 5/0 تا 1 درصد
بالا و یا پایین بودن سطح WBC به چه معنا است:
- بالا یا پایین تر بودن تعداد WBCها نسبت به میزان طبیعی ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد. شمارش گلبول های سفید خون می‌تواند عفونت های مخفی بدن را آشکار ساخته و پزشکان را از بیماری های تشخیص داده نشده مانند بیماری های خود ایمنی، نقص ایمنی و اختلالات خونی آگاه سازد. این آزمایش همچنین به پزشکان کمک می کند تا اثر شیمی درمانی یا پرتو درمانی را در افراد مبتلا به سرطان کنترل کنند.
- تعداد زیاد گلبول سفید خون با ابتلا به سرطان مرتبط است.
- زیاد بودن تعداد گلبول سفید خون به بیماری قلبی منجر می‌شود.
- تعداد زیاد گلبول سفید خون با دیابت مرتبط است.
- تعداد زیاد گلبول سفید خون می‌تواند به مرگ منجر شود.
علائم WBC کم:
- بدن درد
- تب
- لرز
- سردرد
- اگر تعداد این گلبول ها به دلیل وجود برخی عفونت ها کاهش یابد، منجر به تورم و قرمزی پوست، زخم های دهان، گلودرد، سرفه شدید، تنگی نفس خواهد شد.
علائم WBC بالا:
- تعداد بالای WBC اغلب با علامت خاصی همراه نیست. هر چند در صورتی که بیماری زمینه ای که عامل افزایش تعداد گلبول‌های سفید باشد، ممکن است علائم خاص خود را ایجاد کند.
علت کاهش (WBC):
- لوکوپنی اصطلاح پزشکی است که برای توصیف تعداد کمتر از حد طبیعی گلبول‌های سفید استفاده می‌شود.
- ایدز
- اختلالات خود ایمنی
- اختلالات یا آسیب های مغز استخوانی
- لنفوم
- عفونت های شدید
- بیماری های کبدی و طحال
- لوپوس
- پرتو درمانی
- مصرف برخی از داروها مانند آنتی بیوتیک ها
علت افزایش (WBC):
- لکوسیتوز اصطلاح پزشکی است که برای توصیف تعداد بیش از حد نرمال WBC استفاده می‌شود.
- سیگار کشیدن
- عفونت های مانند سل
- تومورها در مغز استخوان
- سرطان خون
- شرایط التهابی مانند ورم مفاصل و بیماری روده
- استرس
- ورزش
- آسیب بافت
- بارداری
- آلرژی
- آسم
- برخی از داروها مانند داروهای کورتیکواستروئیدها
نکته:
- گلبول های سفید خون از مغز استخوان منشأ می گیرند، اما در سراسر جریان خون گردش می کنند.
- کمبود گلبول سفید خون موجب کاهش قدرت سیستم ایمنی در بدن شده و در نتیجه مورد هجوم انواع بیماری و عفونت ها می شود.
- تب نتیجه تلاش گلبول های سفید خون برای مبارزه با میکروب های عفونی است و بنابراین، ایجاد یک افت ناگهانی در تعداد گلبول های سفید خون خطر ایجاد عفونت های مختلف را در بدن افزایش می دهد و بدن شما در برابر کوچک ترین عفونت ها نیز آسیب پذیر خواهد بود.
- گلبول های سفید بدن، با از بین بردن ذرات خارجی و بقایای سلولی از بدن ما در برابر عفونت ها محافظت می کنند و این گلبول ها همچنین، تولید آنتی بادی ها را تسهیل می کنند و به از بین بردن عوامل عفونی و همچنین سلول های سرطانی کمک خواهند کرد.
- نوسانات در تعداد گلبول های سفید به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد برای مثال ممکن است در هنگام ورزش کردن، تعداد گلبول های سفید خون افزایش یابد، در حالی که در زمان استراحت تعداد این گلبول ها تا حدودی کاهش یابد.
- آزمایش شمارش گلبول‌های سفید نياز به آمادگی خاصي ندارد. برخی از داروهای خاص می‌توانند بر روی نتایج آزمایش تاثیرگذار باشد و تعداد گلبول‌های سفید خون را کاهش یا افزایش دهند. دارو‌هایی که ممکن است نتایج آزمایش شمارش گلبول‌های سفید را تحت تأثیر قرار دهند عبارتند از: کورتیکواستروئیدها، کینیدین، هپارین، کلوزاپین، آنتی بیوتیک ها، آنتی هیستامین ها، دیورتیک ها، ضد تشنج ،سولفونامیدها، داروهای شیمی درمانی.