Rheumatoid Factor (تست فاکتور آرتریت روماتوئید): عبارت است از فاکتور روماتوئید (RF) یک آنتی بادی است (یک پروتئین ایمونوگلوبولین M یا IgM ) که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شود. آنتی بادی‌های خودایمنی به بافت‌های خود فرد حمله می‌کنند و آن‌ها را به اشتباه به عنوان یک بافت “خارجی” شناسایی می‌کنند. تشخیص فاکتور روماتوئید به عنوان شاخصی در جهت تشخیص فعالیت التهابی و خودایمنی بدن مفید است. آزمایش فاکتور روماتوئید مقدار RF را در خون شناسایی و اندازه‌گیری می‌کند و ممکن است همراه با سایر آزمایشات برای کمک به تشخیص آرتریت روماتوئید (RA)  استفاده شود. بیماری آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خودایمنی سیستمیک و مزمن است که موجب التهاب، درد، سفتی و تغییرات مخرب در دست‌ها، پاها و سایر مفاصل سراسر بدن می‌شود. برخی از بیماران ممکن است علائم خستگی، تب‌ و کاهش وزن را نشان دهند. آزمایش فاکتور روماتوئید یا RF به همراه سایر تست‌های آزمایشگاهی و آزمایشات تصویربرداری (اشعه ایکس، سونوگرافی و MRI ) در جهت تشخیص آرتریت روماتوئید درخواست داده می‌شود.این بیماری ممکن است برای هر شخص با هر رده سنی اتفاق بیافتد. اما معمولاً آرتریت روماتوئید در زنان در اواخر سال‌های باروری، و در مردان در سنین ۶۰ تا ۸۰ سالگی ایجاد می‌شود. بیش از ۷۰ درصد مبتلایان به RA را زنان تشکیل می‌دهند. سیر پیشرفت RA و موفقیت درمان آن در افراد مختلف متفاوت است، به طوری که ممکن است در برخی به آرامی یا به سرعت پیشرفت کند، افرادی بهبود می‌یابند و حتی در بعضی منجر به مرگ شود. برای به حداقل رساندن عوارض آرتریت روماتوئید روش‌های درمانی متفاوتی وجود دارد که به تشخیص دقیق و زمان شروع درمان بستگی دارند. برای تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید از فاکتور روماتوئید (RF) استفاده می‌شود. از آنجا که حساسیت و اختصاصیت RF ایده‌آل نیست، تست‌های آزمایشگاهی دیگری اغلب همراه با تست RF انجام می‌شوند. نتیجه آزمایش روماتیسم در حدود ۸۰ درصد از مبتلایان به آرتریت روماتوئید مثبت است، اما گاهی ممکن است نتیجه آزمایش افرادی که علائم بالینی این بیماری را نشان می‌دهند منفی گزارش شود. آزمایش آنتی بادی پپتید سیترولین شده حلقوی (CCP) نیز ممکن است به همراه آزمایش RF انجام شود. زیرا مطالعات نشان داده است که آزمایش آنتی بادی CCP در مقایسه با آزمایش RF حساسیت و اختصاصیت بالاتری دارد و احتمال مثبت شدن آن در اوایل بیماری آرتریت روماتوئید بیشتر است. آزمایش‌های دیگری که ممکن است همزمان با RF یا بعد از آن در جهت تشخیص بیماری RA انجام شوند عبارتند از: شمارش کامل خون (CBC)  برای کم خونی و ترومبوسیتوز، میزان رسوب گلبول‌های قرمز(ESR)، پروتئین واکنش ‌پذیر (CRP)، آنتی بادی‌های ضد هسته‌ای (ANA)، آنتی بادی‌های سیتوپلاسمیک آنتی‌نوتروفیل (ANCA)، آنالیز مایع سینوویال (مفاصل التهابی)، افزایش RF ممکن است در ۵ تا ۱۰ درصد از افراد سالم دیده شود. در افراد مسن نیز فاکتور روماتوئید افزایش پیدا خواهد کرد، اگرچه ممکن است این افزایش بدون بروز علائم بالینی باشد. علاوه بر این افزایش سطح RF ممکن است در افرادی که مبتلا به آرتریت روماتوئید نیستند اما دچار اختلال دیگری هستند نیز گزارش شود. این اختلال‌ها می‌تواند شامل هر یک از موارد زیر باشد: سندرم شوگرن، لوپوس اریتماتوی سیستمیک، عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و انگلی هپاتیت، سل، سفلیس و جذام، برخی از سرطان‌ها، بیماری ریه، بیماری کبدی و بیماری کلیوی.

میزان طبیعی:

• منفی: مقادیر 60 U/ml با آزمایش نفلومتریک
• در بیماران مسن کمی بالاتر می باشد.

علت کمبود (Rheumatoid Factor):

• در افراد طبیعی تست RF منفی می باشد.

علت بالا بودن (Rheumatoid Factor):

• عفونت مزمن ویروسی، هپاتیت فعال مزمن، سیفیلیس، سیروز صفراوی، توبرکولوز، لوسمی، منونوکلئوز عفونی و تعدادی از بیماری های خود ایمنی مانند اسکلرودرما، سندرم شوگرن و SLE

نکته:

• تفسیر آزمایش RF و RA:RA یک بیماری التهابی مزمن است که می تواند مفاصل سینوویال را درگیر کند از جمله مفاصل کف دست، انگشت، مج دست و… در این بیماری  IgGهای تولید شده توسط لنفوسیت های موجود در غشاهای سینوویال به عنوان آنتی ژن عمل می کنند. سایر آنتی بادی های IgG و IgM سرم بیمار با IgG سینوویال غیر طبیعی آنتی ژنیک واکنش نشان می دهند تا کمپلکس های ایمنی را تشکیل دهند. این کمپلکس های ایمنی، سیستم کمپلمان و سایر سیستم های التهابی را فعال می کنند و موجب آسیب مفصلی می شوند. حدود 80 درصد مبتلایان به RA تیتر RF مثبت دارند. گرچه مقدار طبیعی این آزمایش منفی است، اما تعداد کمی از افراد طبیعی نیز RF را در تیترهای پایین دارا می باشند.