Phosphorus: عبارت است از فسفات اضافه موجود در بدن توسط کلیه‌ها دفع می‌شود. بنابراین یکی از علل انجام آزمایش Phosphorus زمانی است که فرد مشکوک به بیماری‌های کلیوی است؛ چرا که کلیه‌ها فسفات موجود در خون را کنترل و مدیریت می‌کنند. در صورتی که بیمار دچار دردهای عضلانی و مشکلات استخوانی نیز باشد در آزمایش حتماً سطح فسفر مورد بررسی قرار می‌گیرد. چرا که افزایش و کاهش سطوح فسفر و کلسیم از یکدیگر تأثیر می‌پذیرد. در صورتی که سطح  فسفات و کلسیم برهم بخورد بروز عفونت محتمل است. دیگر دلیل استفاده از آزمایش فسفر بررسی مشکلات غدد داخلی مانند پاراتیروئید است. از طریق آزمایش فسفر در ادرار می‌توان به مقدار فسفات موجود در نمونه ادرار پی برد. معمولاً نمونه ادرار مورد استفاده برای این آزمایش در یک بازه زمانی ۲۴ ساعته جمع‌آوری می‌شود. از آنجایی که فسفات یک الکترولیت است و به کنترل مایعات و تعادل اسیدها و بازها (تعادل pH) در بدن کمک می‌کند از این‌رو، هرگونه تغییر در سطح آن می‌تواند با علائم و عوارض متعددی همراه شود. اگر در معاینه پزشکی علائم تغییر سطح فسفر بدن مشهود باشد، ممکن است آزمایش فسفر خون تجویز شود. این علائم به صورت زیر است: علائم مشکلات کلیوی مثل سنگ کلیه، اختلال در تعادل الکترولیت‌ها و تغییر سطح اسید و باز (pH)، گزارش نتایج غیرطبیعی در آزمایش کلسیم، کلسیم و فسفات در عملکردهای مختلف، ارتباط نزدیکی با هم دارند بنابراین به‌وجود آمدن هرگونه مشکل در سطح کلسیم می‌تواند به معنای اختلال در تعادل فسفات نیز باشد. آزمایش کلسیم خونی و یا ادرار غالبا بخشی از چکاپ‌های روتین است. برای انجام این آزمایش توصیه می‌شود که ناشتا باشید. جهت انجام تست فسفر پیش از آزمایش باید از نیمه شب از خوردن مواد غذایی خودداری کنید. می‌توانید تا زمان انجام آزمایش آب بنوشید مانعی ندارد. چند ساعت پیش از آزمایش بهتر است مصرف مایعاتی که گلوکز نیز دارند را قطع کنید. پیش از آزمایش فسفر خون، پزشک توقف مصرف بعضی از داروها مثل داروهای مدر (ادرار آور)، آنتی اسیدها (داروهای معده) و ملین‌ها که ممکن است بر نتیجه آزمایش تاثیر داشته باشند را به شما گوشزد خواهد کرد. البته فسفات سرم ممکن است به صورت گذرا تحت تاثیر مصرف گلوکز بالا، ترشح یا تجویز انسولین و فعالیت عضلانی سنگین قرار بگیرد زیرا موارد ذکر شده قادرند باعث جابجایی فسفات از سرم به داخل سلول‌ها شوند و بدین ترتیب سهم فسفر پلاسما کاهش یابد.

میزان طبیعی:

• نوزاد 9.3-4.3 MG/dL (میلی گرم در دسی لیتر)
• کودکان 6.5 –5 MG/dL
• بزرگسالان 4.5-3 MG/dL
• افراد مسن، در افراد مسن مقادیر نسبت به افراد بالغ کمی پایین تر است.
• مقادیر کمتر از ۱ mg/dL به عنوان سطح بحرانی این ماده در بدن به‌ شمار می‌رود.
• محدوده طبیعی فسفر برای بزرگسالان به طور کلی ۲.۵ تا ۴.۵ میلی گرم در دسی لیتر است. محدوده طبیعی بسته به سن شما کمی متفاوت است. وجود فسفر در سطح بیشتر برای کودکان طبیعی است، زیرا آن‌ها برای کمک به رشد استخوان‌های خود به مقدار بیشتری از این ماده معدنی نیاز دارند.

علائم Phosphorus کم:

1. وقتی رنج نرمال کلسیم و فسفر در بدن بهم می‌ریزد،بیماری‌های کلیوی و اختلالات گوارشی بروز خواهند کرد. کمبود فسفر البته با علائم و نشانه‌های شایع دیگری نیز خود را نشان می‌دهد که تنها تحت نظر متخصص می‌تواند قابل تشخیص باشد:
2. بروز بیماریهای کلیوی
3. بروز اختلالات گوارشی
4. بروز اختلالات حسی
5. بروز دیس آرتری (Dysarthritis) : در این بیماری فرد در تکلم دچار مشکل می‌شود.
6. دیس فاژی (dysphagia) بیمار به راحتی نمی‌تواند غذا را ببلعد.
7. بروز سرگیجه، تشنج و کما در موارد حاد.
8. احساس ضعف در بدن.
9. بروز احساس نگرانی و اضطراب بدون دلیل.
10. احساس خستگی بدون انجام فعالیت.
11. تحریک پذیری فرد.

علائم Phosphorus بالا:

1. بیشتر افرادی که سطح فسفات بالایی دارند علائمی ندارند. یکی از علائم و عوارض پنهان بالا بودن فسفر خون کاهش تدریجی تراکم استخوان و تضعیف آن‌ها در بلندمدت است، چراکه در برخی افراد مبتلا بهبیماری‌های مزمن کلیوی، سطوح بالای فسفات باعث کاهش سطح کلسیم در خون شده و این کمبود معمولا از کلسیم استخوان‌ها جبران می‌شود. علائم احتمالی کمبود کلسیم خون عبارتند از:
2. گرفتگی یا اسپاسم عضلانی
3. بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در اطراف دهان
4. درد استخوان و مفاصل
5. استخوان‌های ضعیف و شکننده
6. کهیر
7. خارش پوست

علت کمبود (Phosphorus):

• به طور معمول، هیپوفسفاتمی یا کمبود فسفر ناشی از مشکلات کلیوی و توانایی آن‌ها در بازجذب فسفر است. سایر دلایل احتمالی کمبود فسفر در بدن شامل موارد زیر است:
• سوء تغذیه:گرسنگی طولانی مدت و یا بی اشتهایی عصبی می‌تواند ذخایر فسفر بدن را به مرور زمان کاهش دهد. هیپوفسفاتمی حاد به‌ویژه در بیماران مبتلا به سندرم تغذیه مجدد شایع است.
• پرکاری پاراتیروئید:غده پاراتیروئید که در پشت غده تیروئید قرار دارد در تنظیم و دفع فسفر مازاد اهمیت ویژه‌ای دارد. پرکاری این غده باعث می‌شود که بدن بیش از حد معمول فسفر را از طریق ادرار دفع کند.
• مشکلات هورمونی: بیماری‌هایی مانند سندرم کوشینگ یا کم‌کاری تیروئید نیز باعث دفع بیشتر فسفر از بدن می‌شوند.
• کمبود ویتامین D:کمبود این ویتامین بر توانایی استخوان‌ها در جذب مواد معدنی از جمله فسفر تاثیر منفی می‌گذارد و باعث بالا رفتن کاذب فسفر خون و متعاقبا دفع فسفر مورد نیاز بدن می‌شود.
• اختلالات الکترولیت‌ها:اختلالاتی مانند کمبود منیزیم و کمبود کلسیم بر توانایی بدن در تولید و جذب الکترولیت‌ها تأثیر دارند و حاصل آن به‌وجود آمدن مشکل هیپوفسفاتمی حاد یا کمبود شدید فسفر است.
• مصرف دیورتیک‌ها و آنتی‌اسیدها: استفاده طولانی مدت از داروهای مدر (ادرار آور) و آنتی‌اسیدها (داروهای زخم معده) می‌تواند به طور چشمگیری بر توانایی کلیه در بازجذب فسفر تأثیر منفی بگذارند.

علت بالا بودن (Phosphorus):

• هر فرد به طور میانگین با یک رژیم غذایی نرمال روزانه حدود ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم فسفر را از غذاهایی مانندگوشت قرمز، لبنیات، مرغ، ماهی و غلات دریافت می‌کند. در بدن فسفات در استخوان‌ها و دندان‌ها و همچنین به مقدار کمتری در خون (۱ درصد) یافت می‌شود. مازاد فسفر از راه کلیه‌ها از بدن دفع می‌شوند تا سطح فسفر در حد متعادل و سالم تنظیم گردد. اما زمانی که کلیه‌ها آسیب دیده باشند و به دلیل بیماری‌های مزمن قادر به دفع فسفر نباشند به تدریج فسفر خون افزایش می‌یابد و اثرات سمی آن ارگان‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از سایر دلایل احتمالی هیپرفسفاتمی یا افزایش فسفر در آزمایش خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: پایین بودن سطح هورمون پاراتیروئید (هیپوپاراتیروئیدیسم)، آسیب سلولی و بیماری‌های مرتبط با آن، بالا بودن سطح ویتامین D، کتواسیدوز دیابتی (افزایش سطح کتون‌ها در خون به‌ویژه در افراد دیابتی)، صدمات بافتی از جمله آسیب عضلانی، مبتلا بودن به عفونت‌های جدی سیستمیک.

نکته:

• بالا بودن فسفر در آزمایش خون چه عوارضی دارد؟بالا بودن فسفر در آزمایش خون، می‌تواند با عوارض زیر همراه باشد: اختلال عملکرد غدد داخلی، بیماری‌های کلیوی، افزایش سطح ویتامین دی، کاهش سطح منیزیم در بدن، بیماری های کبدی، افزایش سطح کلسیم در بدن، سوختگی، سوء تغذیه.
• پایین بودن فسفر در آزمایش خون چه عوارضیدارد؟ عوارض پایین بودن فسفر در آزمایش خون می‌تواند یکی از موارد زیر باشد: کمبود انرژی، ضعف و بی‌حالی، خستگی، تندخویی، بی حوصلگی، نرمی استخوان.
• چگونه فسفر خون را پایین بیاوریم؟ بهترین راه برای اینکه بتوانید فسفر خون را پایین بیاورید، داشتن یک رژیم غذایی سالم و کم فسفر است. این موضوع برای افرادی که به بیماری‌های کلیوی هستند، اهمیت بیشتری دارد. برای این منظور لازم است با متخصص تغذیه مشورت داشته باشید. فسفر در بیشتر مواد غذایی یافت می‌شود، اما برخی خوراکی‌ها میزان بیشتری از این ماده معدنی را در خود دارند که از جمله آنها می‌توان به غذاهای فست فودی اشاره کرد.
• آیا پایین یا بالا بودن فسفر در کودکان خطرناک است؟ کودکانی که دچار مشکلات کلیوی از جمله نارسایی کلیه هستند باید سطح دریافتی فسفات آنان از طریق غذایی کنترل شود. کلیه‌ها وظیفه دفع فسفر مازاد بدن را بر عهده دارند و اگر بنابه دلایلی قادر به این کار نباشند تجمع زیاد فسفر در خون می‌تواند عوارضی همچون خارج شدن کلسیم از استخوان‌ها را به دنبال داشته باشد. این روند مخرب منجر بهپوکی استخوان و قرار گرفتن کودک در معرض شکستگی دست و پا می‌شود. در مقابل، سطوح پایین فسفر نیز می‌تواند بدن را با مشکلات متعددی از جمله ضعف عضلانی، نارسایی تنفسی یا قلبی، تشنج یا کما مواجه کند. دو نوع هیپوفسفاتمی حاد و مزمن وجود دارد. نوع حاد هیپوفسفاتمی (کمبود فسفر) خیلی سریع ظاهر می‌شود و علائم آن در مدت زمان کوتاهی بروز می‌کنند در حالی‌که هیپوفسفاتمی مزمن به کندی در یک دوره زمانی بلندمدت ایجاد می‌شود.