MPV (حجم متوسط پلاکت ها): عبارت است از خون حاوی سلول های مختلفی است از جمله گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها. پزشکان آزمایش خون را توصیه میکنند چون میخواهند این سلول ها را به منظور بررسی علائم مشکلات سلامتی، آزمایش کنند. یکی از مهمترین آزمایش هایی که پزشکان تجویز میکنند آزمایش کامل خون (CBC) است CBC یک اصطلاح برای مجموعهای از تست ها است که به انواع خاصی از سلول ها در خون شما توجه میکند. یکی از تست هایی که به هنگام آزمایش خون کامل انجام میشود تست میانگین حجمی پلاکت (MPV) است. این تست تعداد پلاکت ها را در هر میکرولیتر خون (mcl) بدست میآورد. این اندازه میانگین تعداد پلاکتی که شخص دارد بصورت میانگین در هر میکرولیتر است. تعداد ایده آل پلاکت بین ۱۵۰ هزار تا ۴۰۰ هزار در هر میلی لیتر خون در افراد سالم است. این مقدار به تست محاسبه پلاکت که تعداد پلاکت های خون را اندازه گیری میکند، ارتباط نزدیکی دارد. پلاکت پایین به عنوان ترومبوسیتوپنی شناخته میشود. پلاکت بالا هم ترومبوسیتوز است.
میزان طبیعی:
- 5/6 الی 12
علت پایین حجم متوسط پلاکت ها (MPV):
- ویروس ها: ویروس هایی همانند مونونوکلئوزیس، HIV، AIDS، میسل و هپاتیت ممکن است پلاکت ها را کاهش دهد.
- داروها: داروهایی همانند آسپرین، مسدود کنندههای H2، کوئینیدین، آنتی بیوتیک های حاوی سولفا و بعضی از دیورتیک ها ممکن است پایین آورنده تعداد پلاکت باشند.
- سرطان: سرطانی که بر مغز استخوان اثر میگذارد میتواند به قابلیت بدن برای ساخت پلاکت های جدید صدمه بزند. لنفوم و لوسمی عوارض شایع هستند.
- کم خونی: یک نوع کم خونی به نام آپلاستیک تعداد انواع سلول های خون از جمله پلاکت ها را کاهش میدهد.
- عفونت: عفونت باکتریایی بخصوص عفونت خونی میتواند موجب کاهش تعداد پلاکت شود.
- اختلالات خود ایمن: بیماری های خود ایمن از جمله لوپوس و بیماری کرون به دلیل وادار کردن بدن به حمله به بافت ها موجب کاهش تعداد پلاکت میشوند.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی به بافت های اطراف سلول های سرطانی صدمه میزند که میتواند ساختن پلاکت برای بدن را دشوار سازد.
- مسمومیت: قرار گرفتن در معرض بعضی از آفت کش ها می تواند به پلاکت ها صدمه بزند.
- سیروز کبدی: سیروز کبدی که اغلب ناشی از مصرف زیاد الکل است عمدتاً موجب کاهش تعداد پلاکت میشود.
- خونریزی مزمن: هر اختلالی که موجب پیشروی خونریزی بدون کنترل شود از جمله زخم معده میتواند باعث سقوط تعداد پلاکت ها شود.
- سن: تعداد پلاکت نیز با افزایش سن نزول میکند. شمارش پلاکتی که پایین تر از حدی است که قبلاً بوده یا اینکه پایین تر از حد نرمال باشد، ممکن است هیچ علتی برای نگرانی در افراد مسن نداشته باشد بخصوص اگر هیچ علائم دیگری نداشته باشد.
علت بالا بودن حجم متوسط پلاکت ها (MPV):
- بهبودی پس از جراحی یا تصادف
- از دست دادن خون پس از جراحی
- نوشیدن زیاد الکل یا کمبود ویتامین B12
- فعالیت جسمانی شدید یا ورزش سخت همانند دوی ماراتن
- استفاده از قرص های ضد بارداری
- سرطان: سرطان های ریه، معده، سینه و تخمدان و همچنین لنفوم میتوانند موجب بالا رفتن تعداد پلاکت شوند. تست های دیگر خون، اسکن های تصویری یا نمونه برداری را میتوان برای سرطان انجام داد.
- اختلالات التهابی: بیماری هایی همانند آرتریت روماتوئید یا بیماری التهاب روده (IBD) شوند میتواند تعداد پلاکت ها را هم افزایش دهد. شخص بیمار در اکثر موارد علائم دیگری هم خواهد داشت.
- کم خونی: افراد مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن یا همولیتیک معمولاً تعداد پلاکت بالایی دارند. تست های بیشتر میتواند اکثر شکل های دیگر کم خونی را تشخیص دهد.
- عفونت ها: بعضی از عفونت ها همانند توبرسلولوز میتوانند موجب افزایش تعداد پلاکت شوند.
- اسپلنکتومی: برداشتن طحال ممکن است باعث افزایش پلاکت به طور موقت شود.
نکته:
- پلاکت ها سلول های کوچکی در خون هستند که نقش اساسی در لخته شدن خون دارند. به عنوان مثال وقتی خودتان را مجروح میکنید، پلاکت ها به هم میچسبند تا خونریزی را متوقف کنند. در بعضی موارد، اختلالات پلاکت نشانه اختلال یا مشکلات سلامتی است. پلاکت ها ترومبوسیت نیز نامیده میشوند که مشتقات سلول های بزرگتر ساخته شده در مغز استخوان به نام مگاکاریوسیت هستند.
- بخاطر داشته باشید که چند چیز میتواند برMPV اثر بگذارد از جمله زندگی در ارتفاعات یا انجام تمرینات شدید به طور منظم. قبل از هر نوع تصمیم گیری در مورد نتایجتان و سبک زندگی تان با پزشکتان صحبت کنید تا نتایج به صورت دقیقی ترسیم شود.
- وقتی تعداد پلاکت ها زیاد باشد، خون انسان به راحتی لخته میشود. لخته شدن خون فرآیند طبیعی حفاظت در برابر خونریزی است. بدن پلاکت بیشتری را به هنگام یک جراحت و پس از آن تولید میکند. البته از آنجایی که پلاکت موجب لخته شدن خون میشود میتوانند موجب ایجاد لختههای خطرناک در بازو یا پاها شوند. لخته خون ممکن است به سایر نقاط بدن حرکت کند. خطر لخته خون در افرادی که به دلیل بیماری بستری هستند یا به دلیل فلج بودن نمیتوانند اعضای بدنشان را حرکت دهند، بیشتر است. افرادی که پلاکت بالایی دارند اما به دلیل آسیب دیدگی باید در بستر بمانند ممکن است نیاز به کنترل مرتب پلاکت داشته باشند تا خطر لخته شدن خون در نتیجه بی تحرکی در آنها کاهش یابد.
- تعداد پلاکت پایین بند آمدن خون را دشوار میکند و شخص را در معرض خونریزی شدید قرار میدهد. این امر ممکن است به دلیل مشکلات ارثی باشد که موجب میشوند پلاکت کافی تولید نشود، اما همچنین ممکن است علت آن ناشناخته باشد. در موارد دیگر به علت بیماری های زمینهای است.
- اگر تعداد پلاکت خون به زیر ۲۰ هزار در هر میلی لیتر سقوط کند شخص دچار خونریزی خود به خود شود. افرادی که دچار خونریزی بدون دلیل و خود بخود شوند ممکن است نیازمند دریافت خون باشند. تعداد پایین پلاکت خطر مرگ در افرادی که اخیراً دچار تصادف و جراحت ناشی از ضربه شدند، خیلی زیاد است.
- به یاد داشته باشید که MPV تنها مربوط به اندازه (سایز) پلاکتها است، نه تعداد آنها. بالا یا پایین بودن MPV به تنهایی نمیتواند نشان دهنده وجود بیماری باشد.