Folic Acid (فولیک اسید): عبارت است از آزمایش فولیک اسید با هدف بررسی اختلالاتی مانند کم خونی یا ناراحتیهای اعصاب محیطی (نورپاتی) تجویز میشود. آزمایش اسید فولیک با نام آزمایش B9 نیز شناخته شده است. ویتامینهای گروه B بر روی ساختار و عملکرد اعصاب خارج مغز و نخاع که به عنوان اعصاب محیطی معرفی میشوند، نقش دارند. به همین دلیل سطح آن در دوران قبل از بارداری و بارداری مورد توجه پزشکان قرار میگیرد. این ویتامین در کنار ویتامینهایی از قبیل C و B12، کمک میکند تا پروتئینهای جدید در بدن تشکیل شود. جالب است بدانید که این ویتامین نقش پررنگی در موارد زیر دارد: تشکیل گلبولهای قرمز، تشکیل گلبولهای سفید، ترمیم بافتها، سنتز DNA، از این موارد میتوان نتیجه گرفت که نقش فولیک اسید در بدن واقعا حیاتی است و نوسان مقدار آن باعث بروز مشکلات جدی میشود. لازم به ذکر است که این ویتامین توسط بدن تولید نمیشود و مهمترین راه دریافت آن رژیم غذایی مناسب است.
میزان طبیعی:
- مقدار نرمال اسید فولیک در آزمایشخون بین ۱.۵ تا ۱۷ قرار دارد. زمانی که مقدار فولیک اسید در آزمایش، عددی بیشتر از ۲۰ را نشان دهد، باید پزشک راه درمان یا تجویز دارویی پیشنهاد کند تا سطح فولات یا فولیک اسید خون را به محدوده نرمال برساند. البته ناگفته نماند که مقدار نرمال و بحرانی فولیک اسید در آزمایش خون، باید با توجه به سن، جنسیت و موارد دیگری از این قبیل تعیین شود. اگر سطح فولیک اسید در آزمایش خون شما در بازه نرمال قرار ندارد و به دنبال تفسیر آن هستید، ممکن است این سوال ذهن شما را به خود درگیر کرده باشد که چرا فولیک اسید در آزمایش خون ممکن است کمتر یا بیشتر از رنج نرمال قرار بگیرد؟ در پاسخ به این سوال باید مجدد به این موضوع اشاره کنیم که امکان تولید B9 یا فولات یا فولیک اسید در بدن وجود ندارد و تامین نیاز تنها با رعایت یک رژیم غذایی صحیح ممکن است. البته این تنها دلیل خروج مقدار فولیک اسید از رنج نرمال نیست، بلکه بیماریهایی که در دستهبندی سندروم سوء جذب (Malabsorption syndrome) قرار میگیرند هم میتوانند باعث اختلال در سطح فولیک اسید در خون شوند. مانند سلیاک (Celiac) که جذب مواد مغذی در روده کوچک شخص را غیرممکن میسازد. شما میتوانید در صورت نیاز از خدمت چکاپ در منزل هومکا استفاده کنید.
علائم Folic Acid کم:
- کم خونی
- رنگ پریدگی
- بروز افسردگی
- مشکلات گوارشی
- احساس تنگی نفس
- کاهش حس چشایی
- اختلالات سیستم عصبی محیطی
علائم Folic Acid بالا:
- افزایش ریسک عود سرطان
- تبدیل نشدن فولیک به فولات
- کند شدن رشد مغز در کودکان
- افزایش روند زوال عقل ناشی از افزایش سن
- پنهان شدن نشانههای کاهش ویتامین b12 در بدن
علت کمبود (Folic Acid):
- علتهای زیادی میتواند باعث کاهش سطح فولیک اسید در بدن شما شود. مهمترین این عوامل شامل موارد زیر است:
- بدن شما برای جذب ویتامین B9 دچار مشکل است.
- رژیم غذایی شما حاوی مقادیر کافی ویتامین B9 نیست.
- ممکن است در شرایط خاصی مثل بارداری باشید که بدن به فولات بیشتری نیاز دارد.
- ممکن است به دلیل مصرف داروی خاص یا نارسایی کبد و کلیه فولات بدن شما در حال کاهش باشد.
علت بالا بودن (Folic Acid):
- میزان بالای فولیک اسید در آزمایش خون میتواند به این معنی باشد که شما از رژیم غذایی سرشار از ویتامین B9 یا اسید فولیک استفاده میکنید یا اینکه در حال مصرف مکملهای Folic Acid هستید. مصرف زیاد این ویتامین مشکلی برای بدن ایجاد نمیکند. زیرا فولات محلول در آب است و میزان اضافی آن از طریق ادرار دفع خواهد شد.
- میزان بالای فولیک اسید همچنین ممکن است به دلیل کمبود ویتامین B12 در بدن شما باشد. سلولهای بدن شما برای استفاده از فولیک اسید به ویتامین B12 نیاز خواهند داشت. به همین دلیل اگر میزان ویتامین B12 خیلی پایین باشد، فولیک اسید نمیتواند جذب سلولها شود و مقدار زیادی از آن در خون باقی خواهد ماند. در صورت بالا بودن میزان فولات، ممکن است پزشک آزمایش ویتامین B12 را نیز تجویز کند.
نکته:
- شرایط آزمایش فولیک اسید چیست؟ برای آزمایش اسید فولیک به نمونه خون نیاز است که از ورید بازویی گرفته میشود. برای انجام این آزمایش به نکات زیر دقت کنید: فرد باید ۸ الی ۱۰ ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشد. نوشیدنیهای الکلی مصرف نکرده باشد. برای این که دقت جواب آزمایش کاهش پیدا نکند و با کمترین میزان خطا باشد، باید شخص مورد آزمایش، پزشک یا پرستار را در جریان داروهای مصرفی خود قرار دهد.
- شرایط آزمایش فولیک اسید چیست؟ برای آزمایش اسید فولیک به نمونه خون نیاز است که از ورید بازویی گرفته میشود. برای انجام این آزمایش به نکات زیر دقت کنید:فرد باید ۸ الی ۱۰ ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشد. نوشیدنیهای الکلی مصرف نکرده باشد. برای این که دقت جواب آزمایش کاهش پیدا نکند و با کمترین میزان خطا باشد، باید شخص مورد آزمایش، پزشک یا پرستار را در جریان داروهای مصرفی خود قرار دهد.
- چه زمانی آزمایش اسید فولیک تجویز می شود؟ در صورتی که میخواهید از زمان درخواست آزمایش فولیک اسید مطلع شوید، باید به موارد زیر توجه کنید: زمانی که در شخصعلائم کمخونی مشاهده میشود. هنگامی که فرد مورد نظر علائم بیماری نورپاتی (Neuropathy) دارد. وقتی که شخص آزمایش CBC داده باشد و نتیجه آزمایش طبیعی نباشد. زمانی که شخص فرآیند درمان کمبود فولیک اسید را پشت سر میگذارد و پزشک قصد پایش اثربخشی فرآیند درمان را دارد.
- رژیم غذایی غنی از فولیک اسید:شما به طور طبیعی میتوانید با مصرف خوراکیهای زیر مقادیر قابل توجهی از فولات مورد نیاز بدن خود را تامین کنید: سبزیجاتی که برگ سبز دارند مثل اسفناج، کلم، کلم پیچ، و کاهو، آب میوه، مرکبات، لوبیا، عدس و نخود خشک، مارچوبه، تخم مرغ، جوانه گندم، آووکادو، چغندر، آجیل و دانهها، بعضی از غلات و محصولات تولید شده از آرد نیز با اسید فولیک غنی شدهاند که روی جلد آنها به وجود آن اشاره میشود. پزشکان توصیه میکنند که یک فرد بزرگسال سالم روزانه دست کم ۴۰۰ میکروگرم فولات مصرف کند.
- آیا قبل از بارداری باید اسید فولیک مصرف شود؟ همانطور که ذکر شد اسید فولیک یک نوع از ویتامین B است که در بعضی از مواد غذایی، مکملها یا غذاهای غنی شده وجود دارد. فولیک اسیدی که مصرف میکنید توسط بدن برای تولید سلولها و ساخت DNA مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین این ویتامین برای رشد و سلامتی بدن در تمام طول عمر لازم است. امامصرف اسید فولیک در طول بارداری اهمیت بیشتری پیدا میکند. زیرا برای تکامل اندام جنین در حال رشد بسیار ضروری است. مطالعات علمی نشان داده است که مصرف اسید فولیک پیش از بارداری میتواند به پیشگیری از نقصهای مادرزادی مثل نقصهای سیستم عصبی کمک کند. مصرف کم این ماده میتواند باعث بروز مشکلات قلبی در کودک شود. همچنین مصرف اسید فولیک در ماههای اول بارداری میتواند به پیشگیری از ایجاد شکاف لب کمک کند. این مشکلات مادرزادی زمانی اتفاق خواهد افتاد که بخشهایی از دهان و لب جنین در ۶ الی ۱۰ هفته نخست بارداری به شکل صحیح با هم ترکیب نشوند. برای رفع این مشکل در کودک ممکن است چند عمل جراحی نیاز باشد در صورتی که با مصرف کافی فولیک اسید میتوانید از این مشکل تا حدود زیادی پیشگیری کنید. البته مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد. پس آزمایشات قبل از بارداری را جدی بگیرید. یک مطالعه در ارتباط با مصرف فولیک اسید میگوید: زنانی که حداقل یک سال قبل از بارداری اسید فولیک مصرف کردهاند، شانس زایمان زودهنگام را تا ۵۰ درصد یا بیشتر کاهش میدهند.
- بیماریهای پیش زمینهای تاثیرگذار در نتیجه آزمایش فولیک اسید، بیماریهای زیر میتوانند باعث افزایش سطح اسید فولیک در بدن شوند: آنمی پرشیوز(Pernicious anemia)، کمبود ویتامین ب12، بیماریهای زیر میتوانند باعث کاهش سطح اسید فولیک در بدن شوند: کمخونی (داسی شکل)، سلیاک (Celiac)، کمبود ویتامین ب6، لوسمی حاد (leukemia)، بیماری کرون (Crohn)، کولیت اولسراتیو (Ulcerative colitis)، بیماریهای کبدی (سیروز کبدی- الکل- سرطان کبد).