CPK (آنزی کراتین فسفوکیناز): عبارت است از آنزیم کراتین فسفوکیناز پروتئین پیچیده‌ای است که موجب آسان‌تر شدن فرایند تغییرات شیمیایی در بدن می‌شود. بدن ما برای عملکرد صحیح به آنزیم (cpkکراتین فسفوکیناز) نیاز دارد که نقش بسیار مهمی در کارایی درست عضلات خواهد داشت. اگر بافت‌های بدن (قلب، مغز و اسکلتی) دچار آسیب شوند، غلظت آنزیم cpk در خون افزایش می‌یابد. تست cpk نوعی آزمایش خون است که پزشک می‌تواند با توجه به نتیجه آن اطلاعاتی در خصوص مقدار آنزیم کراتین فسفوکیناز در بدن به دست آورد و در مورد سلامت مغز، قلب یا عضلات اسکلتی نتیجه‌گیری درستی داشته باشد.
میزان طبیعی:
- مقدار نرمال تست cpk معمولا از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر متفاوت است. زیرا هر یک از آن‌ها دارای روش و نحوه اندازه‌گیری مختلفی هستند. محدوده طبیعی سطح این آنزیم در مردان نسبت به زنان هم تفاوت‌هایی دارد. از همین‌رو توصیه می‌شود حتما آزمایش خود را به پزشک متخصص قلب و عروق نشان دهید. سطح کراتین کیناز در افراد بزرگسال سالم می‌تواند بر اساس جنسیت، نژاد و سطح فعالیت متغیر باشد. معمولاً افرادی که فعالیت بدنی سنگینی دارند، در فاصله زمانی کم جراحی انجام داده‌اند، واکسن تزریق کرده‌اند یا داروی خاصی می‌خورند، سطح آنزیم cpk در آزمایش آن‌ها بیشتر است. همچنین تحقیقات نشان داده میانگین محدوده آنزیم کراتین فسفوکیناز در مردان بالاتر از زنان خواهد بود. لازم به ذکر است که افراد دارای توده عضلانی بیشتر در مقایسه با سایر افراد از سطح آنزیم بالاتری برخوردارند.
- محدوده طبیعی 10 تا 120 U/L
- برای زنان در این محدوده متغیر است 26 تا 192 U/L
- برای مردان در این محدوده متغیر است 39 تا 308 U/L
علت کمبود (CPK):
- عواملی که در کاهش سطح آنزیم کراتین فسفوکیناز موثر هستند عبارتند از: توده عضلانی بسیار کم، بارداری (خصوصا ماه‌های اول)، سرطان کبد، سندرم کوشینگ.
علت بالا بودن (CPK):
- اصلی‌ترین دلیل بالا رفتن سطح آنزیم کراتین فسفوکیناز در خون شامل موارد زیر است: بیماری قلبی، آسیب به بافت عضلانی ریه، ناراحتی اعصاب، سکته مغزی، عوامل دیگری وجود دارند که می‌توانند نشان دهنده سطح بالای این آنزیم باشند. این موارد به‌طور مستقیم بر قلب، مغز یا عضلات اثر نمی‌گذارند اما باعث افزایش سطح cpk در تست می‌شوند: کم‌کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، نارسایی کلیه، عفونت میکروبی، سلیاک، ورزش سنگین، لوپوس، آرتریت روماتوئید، جراحی بلند مدت، مصرف برخی داروها.
نکته:
- داروهای اثرگذار بر نتیجه تست pck: مصرف برخی داروها می‌تواند نتیجه آزمایش پزشکی را دچار اشتباه کند. داروهایی که در نتیجه تست cpk تاثیر می‌گذارند، عبارتند از: استاتین‌ها، فیبرات‌ها، آمفوتریسین B، داروی بیهوشی، استروئیدها، دگزامتازون، الکل، داروهای فشارخون.
- آیا سطح بالای CPK به درمان نیاز دارد؟ افزایش آنزیم کراتین فسفوکیناز در تست CPK می‌تواند نشان دهنده موارد مختلفی همچون فعالیت بدنی سنگین یا انجام تزریقات در فاصله زمانی کم باشد. از همین‌رو پزشک متخصص پس از بررسی‌های لازم و گرفتن شرح حال از علائم خاص شما، ابتدا توصیه می‌کند سبک زندگی سالمی انتخاب کنید. اگر لازم بود آزمایشات بیشتر تجویز می‌شود و از آن‌ها برای مقایسه با تفسیر نتایج آزمایش CPK استفاده می‌کند. در این صورت علت اصلی افزایش سطح آنزیم کراتین فسفوکیناز در خون مشخص خواهد شد. سپس در صورت لزوم برنامه درمانی مناسبی برای جلوگیری از عوارض و کاهش خطر به شما داده می‌شود.