گلومرولونفریت: عبارت است از گلومرولونفریت به معنی التهاب گلومرول‌ها است که ساختارهایی در کلیه‌ها هستند که از رگ‌های خونی بسیار ریز ساخته شده‌اند. این گره‌های رگ‌ها به تصفیه‌ی خون و حذف مایعات اضافه کمک می‌کنند. در صورتی که گلومرول آسیب ببیند، کلیه‌ها نمی‌توانند بطور مناسب عمل کنند و ممکن است دچار نارسایی کلیه شوید. گلومرولونفریت که گاهی اوقات نفریت نامیده می‌شود، یک بیماری جدی است که می‌تواند تهدیدکننده‌ی حیات باشد و نیاز به درمان فوری دارد. گلومرولونفریت می‌تواند بصورت حاد، ناگهانی و مزمن یا طولانی مدت باشد.

علائم:

1. گلومرولونفریت خفیف هیچ علامتی ایجاد نمی کند و تشخیص آن تنها با آزمایش ادرار میسر می شود.
2. علائمی که ممکن است تجربه کنید بستگی به این دارید که چه نوع گلومرولونفریتی دارید و اینکه تا چه حد شدید هستند.
3. گلومرولونفریت حاد: علائم اولیه گلومرولونفریت حاد عبارتند از: 1) پف کردن صورت. 2) کمتر شدن تعداد دفعات ادرار. 3) ادرار خونی که رنگ ادرار را تیره می‌کند. 4) مایع اضافه در ریه‌ها که باعث سرفه کردن می‌شود. 5) فشار خون بالا.
4. نارسایی کلیه: گلومرولونفریت ممکن است به حدی پیشرفته باشد که دچار نارسایی کلیه شوید. برخی از علائم آن عبارتند از: 1) خستگی. 2) کاهش اشتها. 3) حالت تهوع و استفراغ. 4) بی خوابی. 5) پوست خشک و خارش‌دار. 6) گرفتگی عضلات در شب.
5. گلومرولونفریت مزمن: نوع مزمن گلومرولونفریت می‌تواند بدون هیچ علائمی ایجاد شود. ممکن است رشد آهسته‌ی علائمی شبیه به نوع حاد وجود داشته باشد. برخی علائم عبارتند از: 1) خون یا پروتئین اضافه در ادرار، که ممکن است میکروسکوپی باشد و در آزمایش ادرار مشخص شود. 2) فشار خون بالا. 3) تورم در مچ پا و صورت. 4) تکرر ادرار در شب. 5) ادرار کف‌آلود یا حباب‌دار در اثر وجود پروتئین اضافه. 6) درد شکم. 7) خونریزی مکرر بینی.

علت:

• علت گلومرولونفریت بستگی به این دارد که حاد است یا مزمن.
• گلومرولونفریت حاد: گلومرولونفریت حاد می‌تواند واکنشی به عفونت‌هایی مانند گلودرد استرپتوکوکی یا آبسه دندان باشد. ممکن است ناشی از مشکلاتی در سیستم ایمنی بدن و واکنش بیش از حد به عفونت باشد. این وضعیت می‌تواند بدون درمان برطرف شود. در غیر این صورت،‌ درمان فوری برای جلوگیری از آسیب طولانی مدت به کلیه‌ها ضروری است. برخی بیماری‌ها عامل محرکی برای گلومرولونفریت حاد هستند از جمله: 1) گلودرد استرپتوکوکی. 2) لوپوس اریتماتوس سیستمیک که لوپوس نیز نامیده می‌شود. 3) سندرم گودپاسچر، یک بیماری خود ایمنی نادر است که در آن پادتن‌ها به کلیه‌ها و ریه‌ها حمله می‌کنند. 4) آمیلوئیدوز که زمانی رخ می‌دهد که پروتئین‌های غیر عادی که می‌توانند باعث آسیب شوند در اندام و بافت‌های بدن تجمع پیدا می‌کنند. 5) گرانولوماتوز وگنر یک بیماری نادر است که باعث التهاب رگ‌های خونی می‌شود. 6) پلی‌آرتریت ندوزا یک بیماری است که در آن سلول‌ها به شریان‌ها حمله می‌کنند. 7) استفاده‌ی بیش از حد از داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مانند ایبوپروفن (ادویل) و ناپروکسن ممکن است یک عامل خطر باشد.
• گلومرولونفریت مزمن: نوع مزمن گلومرولونفریت می‌تواند طی چندین سال و بدون هیچ علائمی یا با علائم بسیار کم ایجاد شود. این وضعیت می‌تواند باعث آسیب برگشت ناپذیر به کلیه‌ها شود و در نهایت منجر به نارسایی کامل کلیه گردد. گلومرولونفریت مزمن همیشه علت مشخصی ندارد. یک بیماری ژنتیکی می‌تواند گاهی اوقات باعث گلومرولونفریت مزمن شود. نفریت ارثی در مردان جوان با بینایی و شنوایی ضعیف رخ می‌دهد. سایر دلایل احتمالی عبارتند از: برخی بیماری‌های ایمنی، سابقه‌ی سرطان، قرار گرفتن در معرض برخی حلال‌های هیدروکربن. همچنین داشتن نوع حاد گلومرولونفریت ممکن است باعث شود که در آینده بیشتر مستعد ابتلا به گلومرولونفریت مزمن باشید.

عوامل افزایش دهنده خطر:

• مواجهه با دیگران در مکان های عمومی که عفونت های استرپتوککی می توانند در آنجا سرایت یابند. عفونت استرپتوککی (مخملک یا باد سرخ).

پیشگیری:

1. ترک سیگار
2. حفظ وزن سالم
3. محدود کردن نمک در رژیم غذایی
4. محدود کردن پتاسیم در رژیم غذایی
5. محدود کردن پروتئین در رژیم غذایی
6. از تماس با بیمارانی که عفونت استرپتوککی دارند خودداری کنید، برای درمان آنتی بیوتیک هرگونه عفونت که شاید استرپتوککی باشد به پزشک مراجعه کنید.

عواقب مورد انتظار:

• علائم در عرض 2 هفته تا چند ماه رفع می شوند، حدود 90% از کودکان بدون بروز هیچگونه عارضه ای بهبود می یابند. بزرگسالان نیز بهبود می یابند. اما سیر بهبودی آنها آهسته تر است.

عوارض احتمالی:

1. نارسایی کلیه، که ممکن است نیازمند دیالیز یا سایر درمان های اساسی باشد.
2. گلومرولونفریت می‌تواند منجر به سندرم نفروتیک شود که باعث می‌شود مقادیر زیادی پروتئین را در ادرار خود از دست بدهید. این امر منجر به احتباس مقدار زیادی مایعات و نمک در بدن می‌شود. ممکن است دچار فشار خون بالا، کلسترول بالا و تورم در بدن شوید. کورتیکواستروئیدها این مشکل را درمان می‌کنند. در نهایت سندرم نفروتیک در صورت عدم کنترل منجر به مرحله آخر بیماری کلیوی خواهد شد.

تشخیص:

1. نمونه برداری از کلیه ها: نمونه برداری از کلیه‌ها ممکن است برای تأیید تشخیص ضروری باشد. این آزمایش شامل تجزیه و تحلیل نمونه‌ی کوچکی از بافت کلیه که با سوزن گرفته شده می‌باشد.
2. آزمایش خون: آزمایش‌های خون ممکن است موارد زیر را نشان دهند: کم‌خونی که به معنی کم بودن میزان سلول‌های قرمز خون است، میزان غیر طبیعی آلبومین، نیتروژن اوره خون غیر طبیعی، بالا بودن میزان کراتینین.
3. تصویربرداری از کلیه ها: برای بررسی بیشتر وضعیت شما ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری از جمله موارد زیر انجام شوند: سی تی اسکن، سونوگرافی از کلیه، رادیوگرافی قفسه سینه، پیلوگرام داخل وریدی.
4. آزمایش های ایمونولوژی: ممکن است پزشک آزمایش‌های ایمونولوژی را نیز برای کنترل موارد زیر تجویز کند: آنتی بادی‌های ضد غشای پایه گلومرولی، آنتی بادی‌های سیتوپلاسمیک ضد نوتروفیل، آنتی بادی‌های ضد هسته‌ای، میزان کمپلمان. نتایج این آزمایش‌ها ممکن است نشان دهند که سیستم ایمنی بدن در حال آسیب زدن به کلیه‌ها هستند.
5. آزمایش ادرار: اولین مرحله در تشخیص، آزمایش ادرار می‌باشد ادرار خود را در عرض 24 ساعت جمع آوری کنید تا برای آزمایش فرستاده شود. خون و پروتئین در ادرار مشخصه‌های مهم بیماری هستند. یک معاینه‌ی فیزیکی معمول برای یک مشکل دیگر می‌تواند منجر به تشخیص گلومرولونفریت شود. آزمایش‌های ادرار بیشتری ممکن است برای کنترل نشانه‌های مهم سلامت کلیه لازم باشند از جمله: کلیرانس کراتینین، اندازه‌گیری کل پروتئین‌ها در ادرار، غلظت ادرار، وزن مخصوص ادرار، گلبول‌های قرمز خون ادرار، اسمولالیته ادرار.

درمان طب نوین:

• گزینه‌های درمان بستگی به نوع گلومرولونفریتی که مبتلا به آن هستید و علت آن دارد. یک روش درمانی کنترل فشارخون بالا است، بخصوص در صورتی که علت زمینه‌ای گلومرولونفریت باشد. ممکن است کنترل فشارخون هنگامی که کلیه‌ها بطور مناسب عمل نکنند، دشوار باشد. در این صورت، احتمالاً پزشک داروهای فشارخون از جمله بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین را تجویز خواهد کرد، مانند: کاپتوپریل (زستریل)، لیزینوپریل، همچنین ممکن است پزشک مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین از جمله موارد زیر را تجویز کند: لوزارتان (Cozaar)، ایربزارتان (Avapro)، والزارتان (Diovan)، کورتیکواستروئیدها نیز ممکن است در صورتی که سیستم ایمنی بدن به کلیه‌ها حمله می‌کند، مورد استفاده قرار گیرند. این داروها واکنش ایمنی بدن را کاهش می‌دهند.
• یک روش دیگر برای کاهش التهاب ناشی از ایمنی بدن، پلاسمافرزیس است. این فرآیند بخش مایع خون به نام پلاسما را جدا می‌کند و آن را با مایعات داخل وریدی یا پلاسمای اهدا شده که حاوی پادتن نمی‌باشد، جایگزین می‌کند.
• برای گلومرولونفریت مزمن نیاز به کاهش میزان پروتئین، نمک و پتاسیم موجود در رژیم غذایی خواهید داشت. علاوه بر این، باید میزان مصرف مایعات خود را کنترل کنید. مکمل‌های کلسیم ممکن است توصیه شوند و احتمالاً نیاز به مصرف داروهای ادرارآور برای کاهش تورم می‌باشد. با پزشک خود یا یک متخصص کلیه برای دریافت دستورالعمل‌هایی در مورد محدودیت‌های غذایی یا مکمل‌ها مشورت کنید. ممکن است پزشک شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد تا در مورد گزینه‌های پیش رو به شما توصیه‌های لازم را بکند. در صورتی که وضعیت شما پیشرفته شود و دچار نارسایی کلیه شوید، ممکن است نیاز به دیالیز باشد. در این روش، یک دستگاه خون شما را تصفیه می‌کند. در نهایت ممکن است نیاز به پیوند کلیه باشد.

درمان طب سنتی:

• نرمش و ورزش سبک روزانه.
• استفاده نکردن از غذاهای ممنوع و مضر
• عصبی نشدن و حرص نخوردن و حفظ آرامش
• نوشیدن روزانه 6 لیوان آب چشمه (نیم ساعت قبل و دو نیم ساعت بعد از غذا).
• استفاده از غذاهای گیاهی و عدم استفاده از فرآورده های حیوانی و غذاهای ممنوع
• استفاده از سالاد مخصوص و نکتار میوه جات (روزانه سه وعده و به مدت یک ماه)
• نداشتن یبوست مزاج و عدم استفاده از نوشیدنی های مضر مانند چای و نوشابه های گازدار
• حتی الامکان پرهیز از غذاهی پختنی و حیوانی و رعایت رژیم گیاه خواری و میوه خواری خام.
• نوشیدن روزانه 2 تا 3 لیوان نکتار سیب و 2 تا 3 لیوان شربت عسل و لیموترش تازه و یخ (به مرور).
• بیماران مبتلا به دیابت، از عسل کنار یا سدر و به مقدار کمتر استفاده کنند (روزانه 3 قاشق مرباخوری).
• بیمار لازم است که این رژیم را در 3 وعده غذایی رعایت نماید و بعد از 15 روز به پزشک مراجعه کند و آزمایش های لازم را انجام دهد.
• با استفاده از رژیم غذایی پیش گفته اتفاقات زیر رخ خواهد داد: 1) کاهش فشارخون به شکل چشمگیر. 2) پایین آمدن قند خون و نرمال شدن آن که بسیار جالب توجه است. 3) پایین آمدن کراتینین خون که عامل بسیار مهمی برای سلامت کلیه ها است. 4) برطرف شدن کم خونی و به دست آوردن نشاط و شادابی. 5) بهبود اشتها و رفع بی حالی و خواب آلودگی که نتیجه آن بازیابی نشاط است.

داروها:

• داروهای کورتیزونی یا سیتوتوکسیک در صورتی که بیماری شدید باشد. داروهای ادرارآور (دیورتیک) برای افزایش ادرار. داروهای ضد فشارخون در صورتی که فشار خون بالارفته باشد. مکمل های آهن و ویتامین در صورت وجود کم خونی.

فعالیت:

• تا زمانی که تمام علائم بیمار برطرف نشده باشند، در رختخواب استراحت کنید مگر برای رفتن به توالت. استراحت در رختخواب باعث می شود خون کافی به کلیه ها جریان یابد. اصولاً جریان خون به کلیه ها در حالت درازکش بهتر از حالات دیگر است. پس از بهبود، فعالیت های عادی خود را تدریجاً از سر گیرید.

رژیم غذایی:

• تا زمانی که کلیه های شما کار خود را به خوبی انجام می دهند می توانید رژیم غذایی طبیعی و متعادل داشته باشید. البته باید سدیم (نمک) رژیم غذایی را به مقدار زیادی کاهش داد.

نکته:

• در نوع حاد این بیماری، علایم بیماری خیلی سریع و در عرض چند روز ظاهر می شوند، ممکن است فقط وقتی که کلیه ها به شدت آسیب دیده اند این علایم ظاهر شوند، علایم هر دو نوع گلومرولونفریت ها (حاد یا مزمن) ممکن است شامل موارد زیر باشند: تکرار ادرار، ادرار کدر رنگ یا کف آلود، وجود خون در ادرار، پف کردن صورت همراه با ورم دور چشم ها در هنگام صبح، تنگی نفس و از دست دادن اشتها به غذا. همچنین یکی از عوارض جانبی جدی و مهم کلومرولونفریت بالا رفتن فشارخون می باشد که ممکن است باعث بروز صدمات بیشتری به کلیه ها شود. بعضی از موارد گلومرولونفریت به قدری جزیی و خفیف هستند که نیازی به درمان نداشته و فقط باید آنها را تحت نظر داشته باشیم. با این حال اگر بیماری گلومرولونفریت به دنبال یک عفونت باکتریایی ایجاد شده باشد باید با تجویز داروهای آنتی بیوتیک و گاهی اوقات داروهای کورتوندار اقدام به درمان آنها کرد. گلومرولونفریتی که بر اثر یک بیماری اتوایمیون (خودایمنی) ایجاد شده باشد را می توان معمولاً با تجویز داروهای (سرکوب کننده ایمنی) ایمونوسوپرسانت و داروهای کورتون دار درمان کرد. اگر همراه با بیماری گلومرولونفریت فشار خون نیز بالا بود باید همزمان، داروهای پایین آورنده فشارخون نیز تجویز شود و به بیمارانی که دچار گلومرولونفریت مزمن هستند ممکن است توصیه شود که از رژیم غذایی کم نمک و مصرف کمتر مایعات برای جلوگیری از احتباس در بافت های بدن استفاده کنند. در اکثر موارد، علایم بیماری گلومرولونفریت حاد بعد از ۶ تا ۸ هفته کاملاً از بین می روند. با این حال عواقب این بیماری در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد. در بعضی از افراد عملکرد کلیه ها کاهش می یابد، اما دیگر بدتر نمی شود و در بعضی دیگر از افراد ممکن است نارسایی مزمن کلیه ها ایجاد شود و می تواند در نهایت به از دست دادن کلیه ها منجر شود که در صورت عدم را درمان مناسب، وضعیت مرگبار می باشد.