گیر کردن مدفوع در راست روده: عبارت است از یک نوع شدید یبوست حاد که در آن یک توده بزرگ از مواد دفعی با زور زدن بیرون می آید. این مشکل به خودی خود جدی نیست، اما امکان دارد عارضه ای از یک بیماری جدی باشد.
علائم:
- بی اختیاری ادرار
- فقدان اجابت مزاج طبیعی
- ترشحات رقیق و آبکی از مقعد
- ندرتاً تهوع، استفراغ و بی اشتهایی
- احساس پری در راست روده، اما ناتوای از اجابت مزاج
- گاهی وجود یک توده سفت در قسمت پایینی شکم در سمت چپ
- گاهی درد و دل پیچه، گیر کردن اجابت مزاج غالباً به آهستگی پیشرفت می کند و در این سیر تدریجی معمولاً ناراحتی چندانی ایجاد نمی شود.
علت:
- تومورهای راست روده یا روده بزرگ
- ناکافی بودن فیبر و مایعات در رژیم غذایی
- قطع ارتباط عصبی با روده بزرگ یا راست روده، مثلاً در اثر آسیب به نخاع
- بلع باریم که جهت عکس برداری از دستگاه گوارش با اشعه ایکس به کار می رود.
- وجود مشکلاتی در مقعد که باعث ناراحتی به هنگام اجابت مزاج طبیعی می شوند، مثل بواسیر دردناک یا شقاق (زخم) مقعدی.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- کاهش دریافت مایعات یا فیبر غذایی
- مصرف مسهل ها به طور مزمن یا طولانی مدت
- مشکلات کمر که باعث فشار آمدن روی رشته های عصبی شده باشند.
- استراحت در رختخواب به هر دلیل، مثلاً به علت حمله قلبی، جراحی، یا شکستگی اخیر
- مصرف برخی داروها مثل مخدرها ضد درد، داروهای ضدپارکینسون، آتروپین، فنوتیازین ها، یا ضد افسردگی های سه حلقه ای
پیشگیری:
- اگر مجبور به استراحت در رختخواب هستید، مایعات به مقدار زیادتر بنوشید و فیبر غذایی مصرفی را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. اگر یبوست ساده اتفاق افتاد، از یک مسهل خفیف مثل شیر منیزیوم، نرم کننده مدفوع، یا تنقیه استفاده کنید. برای اجابت مزاج یک وقت مشخص را در روز در نظر بگیرید (بهترین زمان یک ساعت پس از صرف صبحانه). به هیچ عنوان عجله نکنید و حداقل ده دقیقه بنشینید.
عواقب مورد انتظار:
- معمولاً با درمان خوب می شود، اما اگر علت زمینه ای درمان نشود، این مشکل دوباره عود می کند.
عوارض احتمالی:
- بدتر شدن بواسیر
- بیرون زدن راست روده از مقعد
- افرادی که اخیراً دچار حمله قلبی شده اند (در عرض یک هفته گذشته)، ممکن است به هنگام زور زدن برای مدفوع گیر کرده دچار پارگی مرگبار عضله قلب شوند.
تشخیص:
- ام آر آی
- سی تی اسکن
- آزمایش خون
- کولونوسکوپی
- عکس برداری با اشعه ایکس
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار
درمان طب نوین:
- درمان معمولاً شامل تنقیه است. اگر تنقیه موثر واقع نشد، اجابت مدفوع کرده با دست در آورده خواهد شد.
درمان طب سنتی:
- روغن زیتون را گرم کنید و اطراف مقعد و داخل مقعد را چرب کنید و از شخص بخواهید داخل وان آب گرم بنشیند تا عضلات کف لگن شل شود و همزمان از ملین ها نظیر خاکشیر، برگ سنا، ژل آلوئه ورا نیز استفاده کنید.
داروها:
- سنالین
- مبورین
- لاکتولوز
- سوربیتول
- بیزاکودیل
- دوکوسات
- سی لاکس
- لوبیپروستون
- منیزیم سیترات
- منیزیم سولفات
- شیاف گلیسیرین
- پلی اتیلن گلیکول
- منیزیم هیدروکساید
فعالیت:
- محدودیتی برای آن وجود ندارد، تا حدی که می توانید فعالیت خود را حفظ کنید. آمادگی جسمانی مناسب باعث بهتر شدن اجابت مزاج می شود.
رژیم غذایی:
- یک رژیم غذایی طبیعی، متعادل و پر فیبر داشته باشید. روزانه حداقل 8 لیوان مایعات بنوشید.