نام های دیگر: اسبست، خصمصه، سپست، سبسیس، اسپیثتا، قت (یونجه خشک)، برسیم، یریس جوازی، رطبه (تر)، برشین، برسیم حجازی، یونج.

مصلح: ماست

نوع گیاه: بوته

مزاج: گرم و تر، درجه 1

نام خانواده: نخود (پروانه واران)

قسمت مورد استفاده: تمام قسمت های گیاه

مقدار و دستور مصرف: ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری برگ خشك (معادل ۵ تا ۱۰ گرم) گیاه را می توان در يك ليوان آب حل و تا سه نوبت در روز مصرف کرد تنتور هر نوبت ۵ تا ۱۰ میلی لیتر تنتور و تا سه نوبت در روز کپسول کپسول های ۳۷۰ میلی گرمی تا سه بار در روز کپسول های ۵۰۰ میلی گرمی ۱ تا ۲ بار در روز کپسول یونجه برای افزایش وزن توصیه می شود.

ترکیب شیمیایی: ساپونین، تری ترپنوئید، مواد تلخ، ساپوژنین، اسید مدیکاژنیکف کولین، فلاون ها، بتائین، استاخیدرین، همستاخیدرین، تریگونلین، کاوانین، روتین، میریستون، کاروتن، ویتامین های A,K,E,D,B1,B2,A، املاح معدنی و اسید های آمینه. برگ های یونجه سرشار از مواد پروتئینی کلسیم و نیز بعضی مواد معدنی، کاروتن، ویتامین های E و و چند ویتامین محلول در آب هستند. به نظر می رسد در این گیاه و جوانه های آن يك فراكشن حاوی ساپونین استروئیدی موجب کاهش کلسترول و همولیز گلبول های قرمز باشد. دانه های یونجه حاوی مواد سمی اسید آمینه ال کاناوانین (نوعی آنالوگ آرژنین) است. جوانه ی بعضی یونجه های کاشتنی تا ۱۳ گرم بر کیلوگرم وزن خشک یونجه کاناوانین دارد. این ماده در یونجه ی رسیده به مراتب کاهش می یابد. در دانه ی یونجه همچنین دو آلکالوئید به نام های استاکیدرین و هومواستاکیدرین وجود دارد که قاعده آور و شیرافزا می باشند. دانه ها حاوی تا ۱۱ درصد روغن خشک شونده هستند که در نقاشی و وارنیش مورد استفاده قرار می گیرند. بیشتر ترکیبات یونجه به خوبی شناسایی شده اند و پودر برگ یونجه به صورت قرص و کپسول و یا فرآورده های دیگر، به عنوان مکمل غذایی استفاده ی زیادی دارد. شاخه های نورسته ی یونجه حاوی حدود ۸۳ درصد آب ۶ درصد پروتئین ۴۰ درصد چربی ، 9.5 درصد کربوهیدرات ۳ درصد فیبر و املاحی از جمله کلسیم ۱۲ میلی گرم درصد فسفر ۵۱ میلی گرم درصد و آهن ۵/۵ میلی گرم در سد هستند. ویتامین های یونجه عبارتند از ویتامین، ویتامین C ریبوفلاوین، نیاسین و تیامین خاکستر نام یونجه حدود 1.5 درصد است.

مشخصات: یونجه ملکه گیاهان علوفه ای است که دارای ارزش غذایی بالایی می باشد. خاستگاه یونجه به احتمال زیاد ایران است. یونجه دارای اقسام گوناگون بوده و مهمترین آن Medicago sativa می باشد که دارای بیشترین چین و ارزش غذایی زیادی است. یونجه همیشه نقش مهمی در علوفه دام داشته است. احتمالاً برای اولین بار در آسیای جنوب شرقی از آن استفاده می شده است. عرب ها که یونجه را به اسب های خود می دادند معتقد بودند آنها را جابك و قوی می کند و آن را ال فال فا یعنی پدر همه غذاها می نامیدند. بر طبق داستان های نقل شده از کاربردهای پزشکی یونجه برگ های این گیاه مدر و برای درمان ناراحتی های کلیه مثانه و پروستات مفید است. فرآورده های به دست آمده از برگ یونجه به دلیل خاصیت ضد آرتروز ضد دیابت ضد آسم و درمان سوء هاضمه مشتریان زیادی را به خود جلب کرده است. عصاره یونجه در مواد پخته شده، نوشابه ها و غذاهای آماده به کار می رود و گیاه از جهت کلروفیل و کاروتن موجود در آن يك منبع تجاری به حساب می آید. با توجه به وجود اسید آمینه کاناوانین در دانه ها خوردن آن ممکن است باعث مسمومیت و عوارض دیگر شود. به علت وجود دو آلکالوئید استاکیدرین و همواستاکیدرین به خصوص در دانه ها مصرف زیاد یونجه و یا دانه ی آن ممکن است باعث خونریزی و یا ازدیاد شیر در زنان شود. آلودگی مربوط به گیاه یونجه و یا دانه ی گرده آن می تواند در موارد معدودی ایجاد عارضه کند. فرآورده های یونجه به خاطر املاح معدنی، ویتامین ها و مواد مغذی پروتئینی آن به عنوان مکمل غذایی مصرف زیادی در جهان دارند. در قسمت هایی از چین و روسیه از برگ های نازک یونجه مانند سبزی خوراکی استفاده می کنند بنابراین به شرط ضد عفونی کردن مصرف مداوم آن بلامانع است. در صورت تمایل به مصرف این گیاه توصیه می شود از جوانه و دانه ی آن استفاده نشود. از نظر تجربی در گذشته برای استفاده خوراکی از دومین چیدن به بعد جهت انسان استفاده می نموده اند. دلیل آن احتمالاً مربوط به درصد بالاتری از مواد ناسازگار با انسان در چیدن اول است برای اطمینان از اثر بخشی یونجه بهتر است از فرآورده های استاندارد آن که به طور صنعتی تهیه می شوند استفاده گردد. کاشت یونجه یکی از بهترین روش های جلوگیری از فقر خاک و کاشت بعدی محصولاتی چون سیب زمینی، برنج، خیار سبز کاهو، گوجه ذرت سیب و پرتقال است. عصاره ی یونجه در مواد پختنی كيك مواد فریز شدنی، غذایی ژلاتین ها، لیکورها و گوشت استفاده می شود. این گیاه یکی از منابع غنی کلروفیل و کاروتن است. از الیاف یونجه در صنعت تهیه ی کاغذ استفاده می شود.

خواص:

1. ملین
2. شیر افزا
3. درمان ورم
4. درمان سرفه
5. درمان هموفیلی
6. قاعده آور (تخم)
7. درمان راشیتیسم
8. پاک کننده روده
9. درمان کم خونی
10. درمان خونریزی
11. درمان زخم معده
12. دارای اسید آمینه
13. مستی آور (عرق)
14. تقویت کننده کبد
15. درمان خون دماغ
16. درمان شب کوری
17. درمان ترک اعتیاد
18. کنترل شهوت زیاد
19. درمان خون ادراری
20. تصفیه کننده خون
21. درمان ترومبوز خون
22. درمان خشونت صدا
23. درمان خارش پوست
24. درمان کلسترول بالا
25. درمان لرزش (روغن)
26. درمان تصلب شرایین
27. پیشگیری از ورم کبدی
28. زیاد کننده اسپرم (تخم)
29. درمان لاغری (با شکر)
30. تقویت کننده رشد اطفال
31. تقویت کننده ستون فقرات
32. تقویت کننده نیروی جنسی
33. درمان خونریزی های داخلی
34. درمان انسداد عروق کرونر قلب
35. درمان اختلالات استخوان ‌بندی
36. درمان لاغری (خصوصاً با شکر)
37. درمان سرماخوردگی (جوشانده تخم)
38. درمان رعشه (ضماد پخته روزی دو بار)
39. تقویت کننده مو (نوشیدن آب آن با کاهو و هویج هر روز)
40. دارای ویتامین های E، A، C، K (۴ برابر لیمو ترش) تخم یونجه جوانه زده
41. درمان صرع و تشنج عصبی (مالش با روغن تخم آن و در آفتاب نشستن تا عرق کنید)
42. آزمایش های خارج از بدن نشان داده اند ساپونین های یونجه همولیز کننده ی گلبول های قرمز هستند. چندین مطالعه نشان داده است که مصرف یونجه در حیوانات باعث کاهش جذب کلسترول و کاهش تصلب شرائین می شود تحقیقات دیگری در خارج از بدن حاکی از آن است که الیاف (فیبر) و ساپونین های گیاه یونجه به مقدار قابل توجهی به کلسترول می چسبند فرآورده ای به نام گلستاید در آمریکا تهیه شده که حاوی ۹۰۰ میلی گرم عصاره ی یونجه و ۱۰۰ میلی گرم اسید سیتریک است. سازندگان ادعا می کنند این فرآورده کلسترول موجود در معده را قبل از اینکه به کبد برسد خنثی می کند در این صورت کلسترول بدون عوارض جانبی از بدن خارج می شود همچنین هیچ مدرک علمی مبنی بر اینکه کاناوانین میزان کلسترول را تغییر می دهد وجود ندارد.

مضرات:

1. نفخ ‌
2. معده
3. نکروز
4. خارش
5. حصبه
6. آمبولی
7. خیز (ادم)
8. سقط کننده
9. توصیه می شود دانه های یونجه در این دوران بارداری و شیردهی مصرف نشود.
10. مصرف یونجه در بعضی از نوزادان ممکن است باعث مشکلات پوستی مشکلات روده ای معده ای و بالا رفتن اورات سرم شود.
11. ویتامین K موجود در یونجه ممکن است با مواد ضد انعقاد مانند وارفارین تداخل کند و مدت زمان پروترومبین را کاهش دهد و به همین دلیل عمل افزایش قدرت دفاعی بدن توسط کورتیکو استروئیدها و سیکلوسپرین ها را تحت تأثیر قرار دهد؛ لذا توصیه می شود افرادی که نقص ایمنی دارند و همچنین خردسالان در مصرف آن احتیاط کنند.