مشخصات: در طب سنتی بحثی به نام طین (گل) وجود دارد. خاک نیشابوری یا خراسانی، معروف به گل سر شور یکی از مهم ترین طین هایی است که سفید و خوشبو با طعمی خوب و کمی شور است که طبیعت آن مانند سایر طین ها سرد و خشک است. خاک سفید، خاک سبز (نرم کننده پوست سر و برطرف کننده شپش)، خاک زرد (مصارف درمانی) از دیگر طین هایی هستند که برای شستشو استفاده می شوند.
خواص:
- آن را در حمام در آب گرم حل کنید و با آن سر را بشویید. موها را نرم می کند.
- گل سر شور به پاکسازی پوست و تنظیم تولید چربی برای پوست‌های چرب و خشک کمک می‌کند.
- آن را مثل غبار نرم بسایید و به موضع بپاشید سوزش پای اطفال را که بر اثر ادرار ایجاد شده برطرف می کند.
- برای درمان جوش سر، خارش پوست سر و…گل سر شور و ماست را ترکیب کرده و به آن به تدریج آب را اضافه کرده تا خمیری یک دست و مناسب به دست آید.
- آن را نرم بسایید بعد با گلاب یا آب بهار نارنج یا آب گل مریم مخلوط کرده و بیست و چهار ساعت بر موضع ضماد کنید چین و چروک صورتی که چرب است را برطرف می کند.
- گل سر شور با زدودن تمام ناخالصی‌ها از پوست‌تان و باز کردن منافذ پوست، درخشندگی فوری به پوست صورت تان می‌بخشد. برای درخشندگی پوست اینگونه از گل سر شور استفاده کنید.
- اگر پوست چرب دارید، ۱ قاشق غذاخوری گل سر شور و یک و یک دوم قاشق غذاخوری آب را با هم مخلوط کنید و پس از شستن و خشک نمودن صورت این خمیر را روی صورتتان مثل یک پک صورت بمالید و حدود ۱۵ دقیقه زمان دهید تا خشک شود، سپس صورتتان را بشویید. این درمان را یک یا دو بار در هفته تکرار کنید.
- ترکیب گل سر شور و آب خیسانده گل ختمی برای درمان موخره و افزایش نرمی پوست سر موثر است. گل ختمی را به مدت یک روز در آب خیس کرده و بعد از صاف کردن این آب را با خاک گل سر شور مخلوط کرده و از آن برای شست وشوی سر استفاده نمایید.
- شست وشوی سر با گل سر شور به تقویت مو و افزایش سرعت رشد تارهای مو کمک می کند، برای رشد بهتر موها از گل سر شور استفاده نمایید. ۲ تا ۳ قاشق از این خاک را درون ظرفی بریزید و به تدریج به آن آب اضافه کنید و آن را به آرامی مخلوط کنید تا قوام پیدا کند و به صورت گل در آید؛ این مخلوط را ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی سر بگذارید و سپس آن را به آرامی بشویید.
- شست وشوی سر با گل سر شور آلودگی ها و چربی ها را از مو و پوست سر می شوید و از بین می برد، ۲ تا ۳ قاشق از این خاک را درون ظرفی بریزید و به تدریج به آن آب اضافه کنید و آن را به آرامی مخلوط کنید تا قوام پیدا کند و به صورت گل در آید؛ این مخلوط را ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی سر بگذارید و سپس آن را به آرامی بشویید. بعد از شست وشو با گل سر شور، موهای تان را با شامپو به خصوص شامپوهایی که منشا گیاهی دارند، بشویید.
- استفاده از گل سر شور سلول‌های مرده را از لایه‌ی رویی پوست پاکسازی و منافذ پوست را باز می‌کند. برای تهیه ماسک تهیه شده از گل سر شور برای لایه برداری صورت، ۱ قاشق غذاخوری گل سر شور و یک قاشق گلاب را مخلوط کرده و سپس صورتتان را بشویید و با حوله خشک کنید و این مخلوط را روی صورتتان بمالید و به آرامی ماساژ بدهید، بعد از حدود ۵ دقیقه، صورتتان را با آب ولرم بشویید.این درمان را ۲-۳ بار در هفته تکرار کنید.
- ۱ قاشق غذاخوری گل سر شور و ۱ قاشق غذاخوری آب گوجه فرنگی و ۱ قاشق غذاخوری پودر صندل و یک چهارم قاشق غذاخوری پودر زردچوبه را مخلوط نماییدو پس از شستن و خشک نمودن صورت این خمیر را روی صورتتان مثل یک پک صورت بمالید و حدود ۱۵ دقیقه زمان دهید تا خشک شود، سپس صورتتان را بشویید. این درمان را یک یا دو بار در هفته تکرار کنید.
- اگر دارای پوست خشک می باشید، ۱ قاشق غذاخوری گل سر شور و یک و یک دوم قاشق غذاخوری کشک را مخلوط کنید و پس از شستن و خشک نمودن صورت این خمیر را روی صورتتان بمالید، حدود ۱۵ دقیقه زمان دهید تا خشک شود، سپس صورتتان را بشویید. این درمان را یک یا دو بار در هفته تکرار کنید.
- با استفاده از گل سر شور می توانید از لکه‌های پوستی، جای جوش، و رنگدانه‌های پوستی خلاص شوید. برای کمرنگ کردن لکه‌ها و جای زخم‌های باقی مانده از جوش ۱ قاشق غذاخوری گل سر شور و ۲ قاشق غذاخوری آب سیب زمینی را مخلوط نمایید و پس از شستن و خشک نمودن صورت این خمیر را روی صورتتان بمالید، حدود ۱۵ دقیقه زمان دهید تا خشک شود، سپس صورتتان را بشویید. این درمان را یک یا دو بار در هفته تکرار کنید.
- گل سر شور با تحریک پوست، سبب افزایش و بهبود جریان خون می شود. برای بهبود جریان خون ۲ قاشق غذاخوری گل سر شور، ۱ قاشق غذاخوری آب را با یکدیگر مخلوط نمایید و خمیر گل سر شور را به هر قسمتی از بدنتان که می‌خواهید بمالید و بگذارید ۱۵ دقیقه بماند و این خمیر را با یک حوله یا پارچه پاک کنید.این درمان را هر روز انجام دهید.
- گل سرشور به دلیل خواص خنک کنندگی سبب برطرف نمودن گرما زدگی می شود. برای برطرف نمودن گرما زدگی ۳ قاشق غذاخوری گل سر شور و ۲ قاشق غذاخوری آب سرد را ترکیب کنید و این خمیر را به بدنتان بمالید و بگذارید این خمیر به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه بماند تا تقریبا خشک شود، سپس آن را با آب ولرم بشویید و این درمان را ۲-۳ بار در هفته تکرار کنید.
- اگر دچار آفتاب سوختگی شده اید، برای رهایی از برنزه شدن شدید در معرض آفتاب اینطور عمل نمایید. برای از بین بردن آفتاب سوختگی ۱ قاشق غذاخوری گل سر شور و ۱ قاشق غذاخوری پاپایای کوبیده شده را مخلوط نمایید و پس از شستن و خشک نمودن صورت این خمیر را روی صورتتان بمالید، حدود ۱۵ دقیقه زمان دهید تا خشک شود، سپس صورتتان را بشویید. این درمان را دو بار یا سه بار در هفته تکرار کنید.
- برای کمرنگ کردن ظاهر جای زخم‌ها و سوختگی‌های قدیمی از گل سر شور کمک بگیرید. برای کمرنگ کردن ظاهر جای زخم‌ها و سوختگی‌های قدیمی ۱ قاشق غذاخوری گل سر شور و ۱ قاشق غذاخوری پالپ هویج و ۱ قاشق چایخوری روغن زیتون را مخلوط نمایید و پس از شستن و خشک نمودن صورت این خمیر را روی صورتتان بمالید و ۱۵ دقیقه زمان دهید و سپس صورتتان را بشویید. این درمان را دو بار در هفته تکرار کنید.
- برای لایه برداری و تمیز کردن پوست و از بین بردن کثیفی ها می توانید از گل سر شور به عنوان یک تمیز کننده‌ی ملایم استفاده نمایید تا رنگ چهره‌ای صاف و یک دست داشته باشید. برای تمیز نمودن پوست ۱ فنجان بلغور جو دو سر، ۱ فنجان پودر چریش، یک چهارم فنجان چاندان (صندل) سفید، ۱ قاشق غذاخوری پودر زردچوبه، ۱ قاشق غذاخوری آرد نخود، ۱ فنجان گل سر شور را مخلوط نمایید و این پودر تمیز کننده را جایگزین صابون‌های معمولی کنید و به آرامی بدنتان را یکی دو دقیقه با این پودر بسابید و با آب ولرم آن را بشویید.هر روز یا یک روز در میان این درمان را انجام دهید.
- جوش‌های سر سیاه و جوش‌های سر سفید را با استفاده از گل سرشوی از بین ببرید. برای از بین بردن جوش‌های سر سیاه و جوش‌های سر سفید ۲ عدد بادام آسیاب شده و ۱ قاشق غذاخوری گل سر شور و ۱ و یک دوم قاشق غذاخوری گلاب را مخلوط نمایید و پس از شستن و خشک نمودن صورت این خمیر را روی صورتتان بمالید، به آرامی صورتتان را با مخلوط گل سر شور ماساژ بدهید و حدود۵ دقیقه زمان دهید و سپس صورتتان را بشویید. این درمان را دو بار یا سه بار در هفته تکرار کنید.
- گل سر شور به خاطر خواص جذب کنندگی چربی و بیرون کشیدن چربی و آلودگی‌ها از پوست، جوش‌ها را درمان می کند و با سالم نگه داشتن پوست، مانع جوش زدن‌های بیشتر می‌شود. برای کنترل جوش یک قاشق غذاخوری گل سر شور، ۱ قاشق غذاخوری پودر چریش، ۲ قاشق غذاخوری گلاب، ۴ تا ۵ قطره آب لیمو را مخلوط نموده و پس از شستن و خشک نمودن صورت این خمیر را روی صورتتان بمالید، حدود ۱۵ دقیقه زمان دهید تا خشک شود، سپس صورتتان را بشویید. این درمان را یک یا دو بار در هفته تکرار کنید.
مضرات:
- استفاده از گل شست وشو در برخی از افراد، آنها را دچار عوارضی مانند خشکی پوست یا زخم و ضایعات پوستی می کند.
- اگر گل سر شور بیش از اندازه لازم روی سر قرار گیرد با خیس شدن موها و جذب آب سنگین شده و سبب کشش تارهای مو و سستی ریشه مو و به دنبال آن ریزش موها می شود. افرادی که دچار ریزش مو هستند بهتر است هر ۱۰ روز یا هر دو هفته یک بار از گل سر شور استفاده کنند و برای پاک کردن موها از گل شست وشو، به آرامی آنها را شست وشو دهند.
نکته:
- در دوران بارداری از گل سر شور استفاده نکنید.
- بعد از دیدن اولین عارضه گل سر شور سریعاً استفاده از آن را قطع کنید.
- هنگام استفاده از گل سر شور به عنوان ماسک، آن را در اطراف چشم خود نمالید.
- مقداری از گل سر شور را روی موهای خود امتحان کنید و سپس در اندازه وسیع استفاده کنید.
- شست و شوی سریع موها با گل سر شور احتمال کشش و سستی ریشه مو را افزایش می دهد.
- درمانگران به افرادی که موهای بلند دارند به هیچ وجه استفاده از گل سر شور را توصیه نمی کنند.
- گل سر شور تقلبی تهیه نکنید و برای تهیه گل سر شور از طریق افراد و مراکز معتمد و مطمئن اقدام نمایید.
- خاک سرخ یا گل ارمنی از جمله خاک هایی است که در طب سنتی برای درمان مورد استفاده قرار می گیرد که برای درمان واریس و کاهش دردهای آن استفاده می کنند.