شناخت دارو: عبارت است از گلی پیزاید همراه با رژیم غذایی و ورزش، و گاهی اوقات با داروهای دیگر، برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می شود. گلی پیزاید در گروهی از داروها به نام سولفونیل اوره ها قرار دارد. گلی پیزاید با تحریک لوزالمعده و تولید انسولین توسط آن باعث کاهش قند خون می شود و به بدن کمک کند که انسولین را به طور موثری مصرف کند. گلی پیزاید تنها به کاهش قند خون در افرادی که بدن آنها به طور طبیعی انسولین تولید می کند کمک می کند. گلی پیزاید برای درمان دیابت نوع 1 یا کتواسیدوز دیابتی (یک بیماری جدی است که ممکن است در صورت عدم درمان قند خون بالا بوجود آید) مورد استفاده قرار نمی گیرد.
دسته دارویی:
- داروهای ضد دیابت
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- سولفونیل اوره هابه گیرنده کانال پتاسیمی حساس به ATP در سطح سلول های پانکراس متصل می شوند و موجب کاهش جریان یون پتاسیم و در نتیجه دپلاریزاسیون غشا می شوند. دپلاریزاسیون موجب نشت یونهای کلسیم از کانال های کلسیمی حساس به ولتاژ می شود و افزایش غلظت یون کلسیم در سلول موجب ترشح انسولین می گردد.
- گلی پیزایداز سولفونیل اوره های نسل دوم است و همراه رژیم غذایی برای کاهش قند خون در بیماران دیابت نوع 2 استفاده می شود. گلی پیزاید با تحریک ترشح انسولین از سلول های بتا پانکراس موجب کاهش قندخون می گردد.
- گلی پیزاید بر مقدار انسولین ناشتا اثر ندارد، اما در دراز مدت (حداقل شش ماه مصرف) بر مقدار انسولین بعد از غذا اثر می گذارد بعضی از بیماران از همان ابتدای مصرف یا مدت ها پس از مصرف دیگر به داروهای سولفونیل اوره نظیرگلی پیزاید پاسخ نمی دهند.
- جذب: کامل و سریع، حجم توزیع: 11 لیتر، اتصال به پروتئین: 98 الی 99% و عمدتاً به آلبومین متصل می شود. متابولیسم: کبدی، متابولیت عمده گلی پیزاید حاصل هیدروکسیلاسیون آروماتیک بدون فعالیت کاهنده قند است. متابولیت مینور حاصل از %25 دوز مصرفی است که از مشتقات استیل آمینواتیل بنزین می باشد و یک دهم تا یک سوم داروی اصلی فعالیت کاهنده قند دارد. دفع: ادراری، نیمه عمر: 2 الی 5 ساعت.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- دیابت نوع دو: قرص های سریع رهش: ابتدا 5 میلی گرم یک بار در روز سپس در صورت نیاز بر اساس قند خون هرچند روز5 تا 5 میلی گرم در صورت نیاز اضافه شود. دوز نگهدارنده: 2.5 تا 20 میلی گرم یک یا دوبار در روز. حداکثر 40 میلی گرم در روز.
- قرص های آهسته رهش: ابتدا 5 میلی گرم در روز همراه با صبحانه. تنظیم دوز بر اساس سطح قند خون هر هفت روز انجام می شود. دوز نگهدارنده: 5 تا10 میلی گرم یک بار در روز. حداکثر 20 میلی گرم در روز. توصیه می شود دوزهای بیش از 15 میلی گرم در دو دوز تقسیم شود.
عوارض جانبی دارو:
- تب , یبوست , کاهش اشتها , تهوع , افزایش تعداد ضربان قلب , گیجی , سرگیجه , اسهال , کهیر , درد قسمت فوقانی معده , خارش , تعریق , تشنگی , راش پوستی , خستگی , ادرار تیره , اختلالات تنفسی , قرمزی , رنگ پریدگی , یرقان , تهوع و استفراغ , مدفوع خاکستری رنگ , ضربان قلب سریع , تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو , کبودی بی دلیل یا خونریزی (خونریزی لثه یا بینی) , کوتاهی تنفس , سردرد نبض دار , احساس بیهوش شدن.
تداخلات دارویی:
- تیروتروپین آلفا , پگ اینترفرون آلفا بی , ایزونیازید , پروپرانولول , تیمولول , فنی توئین , متوپرولول , نیکوتینیک اسید , کلرامفنیکل , پروبنسید , گرپافلوکساسین , آمینولوولینیک اسید خوراکی , کاناگلیفلوزین , لوماکافتور/ ایواکافتور , متی پرانولول , آمینولوولینیک اسید موضعی , اوریکما لانگیفولیا/ تونگات الی , کانابیدیول , آلکلومتازون , فلوران درنولید.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، کتواسیدوز دیابتی، حساسیت به دارو، دیابت نوع یک، حساسیت به سولفا.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- بیمارانی که در معرض خطر افت قند خون هستند شامل افراد مسن، معلول، دارای سوتغذیه، نارسایی هیپوفیز یا آدرنال، استرس های ناشی از عفونت، تب، ضربه یا جراحی، مصرف همزمان بتابلوکرها یا سایر عوامل سمپاتولیتیک (از بین برنده خواص سمپاتیکی) ممکن است در تشخیصعلایم افت قند خون دچار مشکل شوند پس گلی پیزاید با احتیاط در این افراد مصرف شود.
- اگر بیمار در معرض استرس (تب، ضربه، عفونت یا جراحی) است ممکن است نیاز به قطعگلی پیزاید و شروع انسولین باشد.
- در نارسایی کبدی یا کلیوی با احتیاط مصرف شود.
- در بارداری و شیردهی با احتیاط مصرف شود.
- مطالعات محدودی افزایش خطر مرگ قلبی عروقی را نشان داده اند.
- در حساسیت به سولفونامیدها با احتیاط مصرف شود.
- افت قند خون معمولاً در شرایط کمبود دریافت مواد غذایی، بعد از ورزش طولانی یا سنگین، مصرف الکل یا مصرف همزمان سایر داروهای کاهنده قند رخ می دهد.
- تشخیص علایم افت قند خون در افراد مبتلا به نوروپاتی مشکل است.
- آنمی همولیتیک در نقص آنزیم 6-فسفات دهیدروژناژ ممکن است رخ دهد. از داروهای غیر سولفونیل اوره استفاده کنید.
- از مصرف قرص های آهسته رهش در بیماران دارای مشکلات حرکتی گوارشی خودداری کنید.
- در صورت عدم پاسخ بهداروی گلی پیزاید ، دارو را تغییر دهید.
- در مصرف همزمان گلی پیزاید با این داروها ،قند خون بیمار باید با دقت بررسی شود.
- دقیقا دوز تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید.
- گلی پیزایدرا نیم ساعت قبل از غذا میل شود. در صورت تک دوز بودن دارو، آن را نیم ساعت قبل از صبحانه میل کنید.
- قرص آهسته رهش باید با صبحانه میل شود.
- افراد دیابتی باید از علایم افت قند خون شامل سردرد، گرسنگی، تعریق، گیجی، تحریک پذیری، سرگیجه، یا احساس لرزش آگاه باشند و همیشه منبعی از قند نظیر آبمیوه، آبنبات ، کلوچه، کشمش و نوشیدنی غیر رژیمی همراه خود داشته باشند اطرافیان او باید اقدامات لازم در مواقع افت قند خون را بدانند.
- اگر حین افت قند خون نمیتوانید چیزی بخورید یا بیاشامید از گلوکاگون تزریقی استفاده کنید.
- علایم افزایش قندخونرا در نظر داشته باشید: تشنگی، تکرر ادرار، گرسنگی، خشکی دهان، بوی میوه در تنفس، خواب آلودگی، خشکی پوست، تاری دید و کاهش وزن.
- قند خون خود را در شرایط استرس، سفر، بیماری، جراحی، اورژانس پزشکی، ورزش سنگین، مصرف الکل و حذف وعده غذایی به دقت کنترل کنید. این شرایط قندخون را تحت تاثیر قرار می دهد. بدون تجویز پزشک دوز دارو را تغییر ندهید.
- قند خون خود را به طور مداوم کنترل کنید.
- برخی ازاشکال گلی پیزاید دارای روکشی هستند که جذب بدن نمی شود و توسط مدفوع به طور کامل دفع می شود. این اثر از اثرات جانبی عادی دارو محسوب می شود و منجر به کاهش اثر دارو نمی شود.
- مدیریت رژیم غذایی، انجام ورزش، کنترل وزن و کنترل قند خون را همزمان با مصرف این دارو تحت نظر پزشک انجام دهید.
- گلی پیزایدرا در دمای اتاق و دور از نور، رطوبت و گرما نگهداری کنید.