نام های دیگر: خار زن بابا، باد آورد، شکوه السفیاء، عصفر بری، عکوب، سلبین، خربع، حرشف، کندل، جندل، کعیب، عقرب، بیدگیا، ثیل، سرم، ربوله، کنگر زد (صمغ)، تراب القی (صمغ)، شکاعی، بوقناق

نوع گیاه: بوته

نام خانواده: آرتیشو

مصلح: سرکه، ترشی

مزاج: گرم و خشک، درجه 2- 1

قسمت مورد استفاده: برگ، گل ها

مقدار و دستور مصرف: برگ و گل آن به مقدار 300 الی 100 گرم.

ترکیب شیمیایی: در هر صد گرم سر کنگر فرنگی پخته که آب آن کشیده شده باشد مواد زیر وجود دارد: آب ۸۶ گرم پروتئین 2.8 گرم – مواد چرب 0.2 گرم – هیدراتهای کربن ۹/۹ گرم – کلسیم ۵۱ میلی گرم – فسفر ۶۹ میلی گرم آهن ۱/۱ میلیگرم – سدیم ۳۰ میلیگرم – پتاسیم ۳۰۱ میلی گرم – تیامین 0.07 میلی گرم رایبو فلاوین 0.04 میلی گرم – نیاسین 0.7 میلیگرم – منگنز – اینولین کوفیتول – اینولاز – سینارین – گوگرد – سولفور از ته. ویتامین ها B – B – A و میلی گرم در ریشه ی کنگر وجود دارد.

مشخصات: گیاهی است از تیره ی، کاسنی جزء لوله گلی ها و پایا که دارای برگهای پهن و دراز در ابعاد برگهای کاهو و بزرگ تر دارای بریدگیهای عمیق و به رنگ غباری و سبز تیره میباشد. ساقه ی آن راست عمودی است که ارتفاع آن تا یک متر میرسد در انتهای ساقه کاپیتول آن در حالت سبزی پوشیده از گل و برگ ضخیم گوشتی دیده میشود که آن را به شکل یک سیب فلس دار درآورده است و انتهای گل برگها که به بن کاپیتول میچسبد ضخیم تر گوشتی و خوراکی میباشد. گلهای آن آبی و بنفش و میوه ی آن قهوه ای درخشان است که در انتهای آن تارهای سفید دیده میشود نوعی از این گیاه در ایران پرورش داده می شود.

خواص:

1. صفراآور
2. خلط آور
3. شیرافزار
4. قاعده‌آور
5. شهوت آور
6. درمان فلج
7. درمان جذام
8. درمان کهیر
9. رفع خستگی
10. درمان واریس
11. درمان سردرد
12. درمان یبوست
13. درمان استفراغ
14. درمان میگیرن
15. درمان استسقاء
16. موثر در لاغری
17. درمان افسردگی
18. درمان درد معده
19. درمان خونریزی
20. درمان زخم معده
21. درمان دریازدگی
22. دافع سودا (تخم)
23. دارای ویتامین E
24. دارای املاح زیاد
25. دافع بلغم و سودا
26. درمان نفخ (تخم)
27. درمان تورم ریوی
28. تصفیه کننده خون
29. درمان مرض قند
30. تقویت کننده کلیه
31. تقویت کننده معده
32. دفع کننده حشرات
33. درمان سستی معده
34. درمان اسهال مزمن
35. درمان یرقان مزمن
36. تقویت کننده طحال
37. درمان سرماخوردگی
38. درمان کلسترول بالا
39. درمان خارش پوست
40. رفع عطش (آب آن)
41. درمان سخت ادراری
42. موثر در زیبایی جنین
43. درمان برص (ضماد)
44. درمان کمردرد (تخم)
45. درمان نقرس (آب پز)
46. درمان فلج مقعد (ریشه)
47. التیام دهنده زخم (ریشه)
48. زیاد کننده ترشحات غدد
49. تقویت کننده مثانه (تخم)
50. درمان سوزش ادرار (تخم)
51. درمان فشارخون (دانه آن)
52. خوشبو کننده عرق (ضماد)
53. درمان اختلال جریان خون
54. تقویت کننده نیروی جنسی
55. درمان ورم عضلانی (ضماد)
56. درمان زخم روده و اثنی عشر
57. درمان بیماری های لوزالمعده
58. درمان ‌موخوره (مالش تازه آن)
59. درمان درد دندان (مضمضه جوشانده)
60. بند آورنده خون (جوشانده و تنتور دانه)
61. دافع اخلاط خونی (۱۵۰ گرم ریشه آن)
62. درمان ضعف کبد به خاطر مصرف زیاد الکل
63. آن را بپزید و ضماد کنید ورم مثانه را از بین میبرد.
64. موثر در جرم گیری و لایروبی روده و معده (جوشانده)
65. مالیدن و شست و شو با عصاره ی آن برای رفع خارش پوست مفید است.
66. آن را بکوبید و با سرکه مخلوط کنید و هر روز بمالید. گال را درمان میکند.
67. هر روز چندبار آن را بپزید و دهان را روی بخار آن نگه دارید. لوزه تین را درمان میکند.
68. چنانچه تازه ی آن را بکوبید و آب آن را با فشار گرفته و به پوست سر بمالید، تا حدودی از ریزش موجلوگیری میکند.
69. ضماد آن برای درمان سوختگی از آتش مفید است. تذکر: مداومت در خوردن آن مضر دماغ است قوای فکری را ضعیف میگرداند و تولید سودا میکند.
70. هشت روز هر روز یکبار ۱۲ عدد از آن را با ریشه و برگش خرد کنید و در شش تا هشت لیتر آب بجوشانید، بعد آب آن را در لگن بریزید و پس از سرد شدن مدتی در آن بنشینید. بواسیر را درمان میکند.
71. چهل گرم از آن را در یک لیتر آب بخیسانید بعد دوازده دقیقه بجوشانید، سپس صاف کرده آب آن راشیرین کنید و قبل از هر وعده غذا یک فنجان از آب آن را بنوشید تب نوبه یا مالاریا را درمان میکند.
72. آن را در آب بپزید، بعد از آب بیرون آورید و ۲۴ ساعت در سرکه بخیسانید، بعد از سرکه بیرون آورید و ضماد نمایید و این ضماد را هر روز تکرار کنید درد کمر درد و ورم شصت پا یا نقرس و میخچه را درمان می کند.
73. دوازده روز هر روز ۱۵ تا ۴۰ گرم برگ تازه ی آن را در یک لیتر آب بجوشانید و یک ساعت قبل از ناهار و شام هربار یک فنجان از آب آن را بنوشید زردی یا یرقان مزمن را برطرف می سازد، برونشیت و سیاه سرفه را درمان میکند، برای درمان روماتیسم نقرس و تصلب شرایین مفید است.
74. آن را بخورید جریان خون را سریع خون را تصفیه و کم خونی را برطرف می سازد، اشتها را باز میکند، قلب را تقویت مینماید قوای بدن را ثابت نگه میدارد تقویت کننده ی کبد است و اعمال آن را تنظیم میکند و از تجمع چربی در کبد جلوگیری میکند سنگ کلیه و سنگ مثانه را برطرف مینماید از احساس صدا در گوش جلوگیری میکند سردرد و سرگیجه و اضطراب را برطرف می سازد، ادرارآور است، مقدار کلسترول و اوره را پایین می آورد برای برطرف کردن جراحات ریه و زخم روده مفید است، به هضم غذا کمک میکند، نفخ و گاز را تحلیل می برد از اسهال و شکم روی جلوگیری میکند تب نوبه را قطع می نماید، مقوی باه است از مورمور شدن جلوگیری میکند استسقا درد مفاصل بیماری قند و مگسک چشم را درمان میکند، بوی عرق بدن را برطرف می نماید.

مضرات:

1. ریه
2. حصبه
3. وسواس
4. خشکی معده
5. سرماخوردگی
6. جوش صورت
7. نفخ (زیاد روی)
8. زیاد کننده اسپرم
9. مثانه (غیر از ریشه)
10. تهوع آور (جوشانده ریشه تازه)