شناخت دارو: عبارت است از کلوزاپین (Clozapine) یک داروی ضد سایکوز می باشد. کلوزاپین برای درمان اسکیزوفرنی شدید (در بیمارانی که به سایر داروهای ضدسایکوز پاسخ نمی دهند یا نسبت یا برای کاهش احتمال خودکشی در بیماران اسکیزوفرنی و اختلالات مشابه استفاده می شود).
دسته دارویی:
- خواب آورهای آرامبخش و ضد جنون ها (داروهای ضد روان پریشی)
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- اثر ضد سایکوز کلوزاپینناشی از اثر آنتاگونیستی بر روی گیرنده های دوپامینی در مسیر مزولیمبیک و گیرنده های سروتونین در فرونتال کورتکس مغز می باشد. دوپامین آنتاگونیسم علائم مثبت را برطرف کرده و سروتونین آنتاگونیسم علائم منفی را کاهش می دهد.
- کلوزاپینیک آنتاگونیست مونوآمینرژیک انتخابی با تمایل بالا برای گیرنده های سروتونین 2 (5HT2 ) ودوپامین D2 ، آدرنرژیک 1 و 2 ، هیستامینرژیک H1 می باشد.
- جذب کلوزاپین از راه خوراکی سریع و تقریباً کامل می باشد. داروی کلوزاپین در کبد متابولیزه و از راه ادرار (50%) و مدفوع (30%) دفع می گردد. نیمه عمر کلوزاپین حدود 8 ساعت (در محدوده 4 الی 12 ساعت) می باشد.
اشکال دارو:
- قرص، کپسول
مقدار مصرف صحیح:
- حداقل 25 و حداکثر 900 میلی گرم طی 1 الی 3 مرحله در روز می باشد.
- مقدار مصرف معمول برای اسکیزوفرنی: بزرگسالان: مقدار اولیه: 12.5 mg خوراکی یک یا دو بار در روز. تنظیم مقدار و مقدار نگهدارنده: مقدار مصرف نهایی روزانه ممکن است در بازه 25 تا 50 mg در روز تا مقدار نهایی 300 تا 450 mg در روز (مصرف شده در مقادیر منقسم) طی دو هفته افزایش یابد. متعاقباً این مقدار هر یک تا دو هفته می تواند 100 mg افزایش یابد.
حداکثر مقدار مجاز:900 mg در روز.
اثر دارو:
- ظاهر شدن اثرات تکمیلی دارو، ممکن است هفته ها به طول بیانجامد.
قبل از مصرف دارو:
- در مبتلایان به بیماری های خونی و افرادی که در معرض حملات تشنجی قرار می گیرند، مصرف این دارو باید با احتیاط باشد.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع , سردرد , بی خوابی , خشکی دهان , یبوست , افزایش تعداد ضربان قلب , گیجی , استفراغ , خستگی مفرط , تشنج , بثورات جلدی , برادی کاردی , اسهال , کاهش فشارخون , کاهش نوتروفیل خون , کاهش لکوسیت خون , تب , اختلال عملکرد عضلانی سلول های قلبی , سردرگمی , حالت خواب آلودگی , لرزش , افزایش قند خون , سکته مغزی , پایین آمدن آستانه تحریک , طولانی شدن فاصله QT , دیابت ملیتوس , افزایش وزن , تعریق , کاهش فشارخون وضعیتی , اختلال دید.
تداخلات دارویی:
- آلپرازولام , اریترومایسین , استرپتوزوسین , استیل کولین , اگزازپام , ایپراتروپیوم بروماید , ایفوسفامید , بواسیزوماب , هیدروکسی پروژسترون کاپروات , پاکلی تاکسل , پیریدوستیگمین , پیموزاید , تامسولوسین , تترابنازین , توپوتکان , تولترودین , داکاربازین , دیازپام , زولپیدم , سالبوتامول , سرترالین , سورافنیب , سووفلوران , سیپروفلوکساسین , سیتالوپرام , سیناکلست , فلورازپام , فلووکسامین , فلوکستین , گالانتامین , گلی بنکلامید , لاموتریژین , لورازپام , میتوکسانترن , نیلوتینیب , هیدرالازین , هیدروکسی زین , وینورلبین , کاربامازپین , کاربوپلاتین , کلادریبین , کلردیازپوکساید , کلرفنیرامین , کلماستین , کلوبازام , آریپیپرازول , آمی تریپتیلین , اپی روبیسین , افلوکساسین , اگزالی پلاتین , اورولیموس , پتیدین , کلاریترومایسین , کلرامبوسیل , کلومیپرامین , انسولین آسپارت , دونپزیل , ملفالان , منیزیم سولفات , میدازولام , نورتریپتیلین , نیترازپام , ونلافاکسین , لوموستین , لیتیم کربنات , ماپروتیلین , مینوسایکلین , متوپرولول , متوکلوپرامید , دی هیدرو ارگوتامین , سیکلوفسفامید , فنوباربیتال , فنی توئین , گلی کلازید , گلیمپراید , توپیرامات , جم سیتابین , دسیپرامین , دولوکستین , دوکسپین , دوکسوروبیسین , ایماتنیب , ایمی پرامین , بورتزومیب , پاروکستین , تالیدومید , تریمی پرامین , کلونازپام , سولیفناسین , آناگریلید , فنتانیل , بیزوپرولول , گوسرلین , ریفابوتین , پگ اینترفرون آلفا 2آ (پگاسیس) , زیدوودین , تری فلونوماید , مرکاپتوپورین , ساکویی ناویر | ساکیناویر , ایدلالیزیب , پنتامیدین , پتاسیم سیترات , ترفنادین , اتوپوزاید , تنی پوزاید , سدیم اکسی بات , پروتریپتیلین , مزوریدازین , اسپارفلوکساسین , اسیمرتینیب , وندتانیب , سافینامید , ایزوپروترنول , کدئین , پالونوسترون , لنالیدوماید , دولاسترون , تاپنتادول , هیسترلین , زیلوتون , آپومورفین , آکسیتینیب , اینوتوزوماب , دوفتیلید , بپریدیل , آلفوزوسین , پرومازین , داساتینیب , رومیدپسین , ایبریتومومب تیوکستان , توسیتومومب , دیکلوگزاسیلین , کارموستین , فلوکسوریدین , پرالاترکسات , بلیناتومومب , بوپروپیون + نالترکسون , استازولام , تمازپام , آسناپین , آپالوتامید , کلوفارابین , نلارابین , بنداموستین , وازوپرسین , گرپافلوکساسین , هالوفانترین , مولیندون , فلیبانسرین , افلیبرسپت , پمترکسد | پمترکسید , استری پنتول , ترابکتدین , ونتوکلاکس , لنواتینیب , بداکیلین , آبارلیکس , گیلتریتینیب , گلاسدگیب , پرفلوترن , روکاپاریب , گلیکوپیرونیوم توسیلات , دوولیزیب , تمسیرولیموس , اکسی مورفون , دینوتوکسیمب , کوآزپام , کلرازپات , آکسیکابتاگان سیلولوسل , افاتوموماب , آلمتوزوماب , ادتات کلسیم دی سدیم , میگلیتول , بنزهیدروکدون/استامینوفن , انترکتینیب , پیتولیسانت , پکسیدارتینیب , اپاداسیتینیب , لوپیناویر + ریتوناویر , کانابیدیول , کلرمتیازول , ایوبنگوان 131 , تیکوویریمات , آواپریتینیب , آسوناپرویر , بلانتامب-مافودوتین , فم تراستوزومب , نیراپاریب.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- حداقل هر ماه یک بار باید مصرف کنندگان این دارو، آزمایش خون بدهند و در صورت کاهش شدید گلوبول های سفید، مصرف دارو را قطع کنند
- قبل از شروع درمان باکلوزاپین باید شمارش سلول های خونی و بخصوص لکوسیت انجام گردد و از طبیعی بودن میزان سلول های خونی اطمینان حاصل کرد.
- با مصرف کلوزاپین احتمال بروز کاهش فشارخون، کاهش ضربان قلب، سینکوپ و حمله قلبی وجود دارد.
- در موارد بزرگی پروستات و گلوکوم با زاویه بسته، وجود سابقه تشنج یا عوامل مستعد کننده تشنج (مثل ضربه به سر، پاتولوژی CNS، داروهایی که آستانه تشنج را پایین می آورند، سوء مصرف الکل) کلوزاپین با احتیاط فراوان مصرف شود.
- در بیماران مصرف کننده کلوزاپین در صورت مشاهده علائمی مانند درد قفسه سینه، اختلال در تنفس، تاکی کاردی پایدار هنگام استراحت، تپش قلب، تب، علائم شبه آنفولانزا، کاهش فشار خون، دیگرعلائم نارسایی قلبی یا یافته های الکتروکاردیوگرافیک (ولتاژهای پایین، اختلالات ST-T ، آریتمی، انحراف محور به راست، پیشرفت ضعیف موج) R احتمال التهاب میوکارد یا کاردیومیوپاتی بررسی شود.
- در بیماران سالمند دارای دمانس ناشی ازداروهای ضد سایکوز احتمال خطر مرگ بیشتر است، لذا مصرف کلوزاپین با احتیاط فراوان صورت گیرد.
- طولانی شدن زمان QT، تورسادس دی پوینت (ریتم گذرا و خطرناک است که سریعاً به فیبریلاسیون بطنی تبدیل می‌شود) و دیگر آریتمی های بطنی تهدید کننده زندگی، حمله قلبی و مرگ ناگهانی با مصرف کلوزاپین ممکن است رخ دهد.
- با مصرف داروهای آنتی سایکوتیک از جملهکلوزاپین، افزایش وزن ممکن است بروز کند.
- قطعمصرف کلوزاپین به تدریج و طی مدت زمان یک الی دو هفته انجام شود. در صورتی که قطع ناگهانی کلوزاپین ضروری باشد بیمار باید تحت نظر باشد.
- کلوزاپین را می توانید همراه غذا یا با معده خالی مصرف کنید.
- در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، بمحض یادآوری، آن نوبت مصرف گردد مگر اینکه تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد در این صورت از مصرف نوبت فراموش شده و یا دو برابر کردن مقدار مصرف بعدی باید خودداری شود. بیماران در صورت مصرف نکردن دارو بیش از دو روز باید با پزشک معالج خود تماس بگیرند.
- به بیمار توصیه شود در صورت هرگونه عفونت، تب، ضعف، لرز، گلودرد پزشک معالج خود را مطلع کنند. زیرا احتمال بروز آگرانولوسیتوز و نوتروپنی شدید وجود دارد.
- قبل از شروعدرمان با کلوزاپین، باید شمارش سلول های خونی صورت گرفته و از طبیعی بودن میزان سلول های خونی و بخصوص لکوسیت اطمینان حاصل گردد.
- مصرفکلوزاپین می تواند سبب اختلال در قضاوت، تفکر، مهارت های حرکتی شود همچنین احتمال بروز تشنج حین درمان با دارو نیز وجود دارد، لذا از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند مانند رانندگی و کار با ماشین آلات بپرهیزید.