نام های دیگر: سالیون، عمرو، کرفس الماء، راجیل، سرد، سموریون، کرفش، کرسب، کرفس بنطی، کرسمف اجمود (تخم کرفس)، فطراسالیون (کرفس کوهی)، کرفس صخری، کرفس رومی، واپلهیم (کرفس کوهی)، اردوا.
نوع گیاه: بوته
مصلح: انیسون
مزاج: گرم و خشک، درجه 2
نام خانواده: جعفری (چتریان)
قسمت مورد استفاده: تمام قسمت های گیاه
ترکیب شیمیایی: روغن فرار، اسید های سدانولیک و سدانونیک، آسپارژِن، کولین، مانیتول، پنتوزان، نمک های معدنی، فلاون گلی کوزید، کاروتن، کلسیم ، فسفر، آهن، ویتامین های B2,C,B1,K و پروتئین، گلی سیدول، آپیئین گلی کوزید، اولئورزین و مواد رنگی و موسیلاژ.
مقدار و دستور مصرف: میوه 2 الی 0.5 گرم روزی سه بار به صورت دم کرده. یک کیلو کرفس را تهیه کرده و برگ ها را جدا کنید آنگاه ساقه ها را خرد کرده و آب آنها را بگیرید، این آب را می توان در یخچال یا فریز نگهداری کرد، مدت نگهداری در یخچال 3 الی 2 روز است ولی در فریزر می تواند تا یک ماه هم نگهداری شود، سپس روزی یک استکان یا لیوان میل شود، اثرات دارویی بعد از دو تا سه هفته کم کم پدیدار شده و با ادامه مصرف، بیشتر می شود، می توان این کار را دو تا سه ماه ادامه داد و در صورت احتیاج مرتباً مصرف را تکرار کرد. خواص آب کرفس کاملاً مشابه برگ و ساقه کرفس تازه است. چون بعضی از ترکیبات کرفس به علت پختن تغییر کرده یا تبخیر می شوند (بخصوص اسانس آن)، بنابراین خواص دارویی کرفس پخته کمتر از کرفس تازه یا آب کرفس می باشد.
مشخصات: کرفس گیاه است دو ساله، علفی به ارتفاع تا 60 سانتی متر و منشعب، این گیاه ساقه ای شیاردار و معطر دارد. برگ های آن منقسم به 7 الی 3 برگچه مثلثی یا لوزی شکل، دندانه دار و معطرند. گل ها کوچک به رنگ سفید یا سفید مایل به سبز و میوه ها کوچک و تخم مرغی شکل، بدون بال و به رنگ قهوه ای و معطر هستند. گیاه در نقاط مختلف ایران از جمله: مازندران، گیلان نواحی جنوبی ایران، خراسان، تهران و کاشان رویش دارد، با توجه به مصرف و پروش بسیار زیاد این گیاه در جهان، واریته هایی از آن ایجاد شده است. کرفس یک سبزی کم کالری است که به داشتن مقدار زیادی آب شناخته می‌شود. این سبزی مواد مغذی زیاد و خواص متنوعی برای سلامتی بدن دارد. آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در کرفس به درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کنند. با وجودی که همه قسمت های کرفس از جمله ریشه، برگ، ساقه و میوه آن دارای اثر دارویی و خوراکی است، ولی چیزی که از همه بیشتر در دسترس می باشد، ساقه و برگ کرفس است که همیشه به طور تازه می توان تهیه کرد.
خواص:
- تب بر
- صفرابر
- ادرار آور
- صفرا آور
- تقویت لب
- رفع اشتها
- درمان نفخ
- درمان فلج
- درمان آسم
- درمان فتق
- درمان گواتر
- درمان نقرس
- درمان حصبه
- درمان استفراغ
- درمان سرطان
- درمان سیاتیک
- موثر در زیبایی
- درمان سیاتیک
- درمان سکسکه
- درمان ورم لوزه
- درمان گاز روده
- درمان اوره خون
- درمان ورم کلیه
- درمان شاش بند
- دافع بلغم (تخم)
- درمان قند خون
- درمان مرض قند
- درمان زخم معده
- درمان مسمومیت
- درمان سنگ کلیه
- تقویت کننده لثه
- درمان اسکوربوت
- درمان ترک ناخن
- تقویت کننده کلیه
- درمان تاول دهان
- درمان تنگی نفس
- تقویت کننده کبد
- درمان فشار خون
- تقویت کننده قلب
- دارای فسفر (دانه)
- درمان چربی خون
- درمان آب مروارید
- تصفیه کننده خون
- دارای سدیم (دانه)
- درمان سوء هاضمه
- قلیایی کننده دهان
- دارای آنتی بیوتیک
- خوشبو کننده دهان
- درمان زردی رخسار
- درمان سرماخوردگی
- درمان بدبویی دهان
- درمان یرقان نوزادی
- تقویت کننده اعصاب
- درمان ورم ها (ضماد)
- درمان میگرن (بخور)
- زیاد کننده اسپرم (تخم)
- درمان آب آوردن اعضاء
- درمان ورم پستان (ضماد)
- درمان اگزما (ضماد پخته)
- درمان لرزش عضو (ضماد)
- درمان بی خوابی (با ماست)
- درمان آرتروز (کرفس وحشی)
- درمان اختلالات کبد و طحال
- ضد عفونی کننده مجاری ادرار
- درمان زگیل (با نشادر و عسل)
- موثر در گشودن قاعدگی (تخم)
- تقویت کننده حافظه (برگ، تخم)
- درمان بیماری های طحال (تخم)
- درمان چسبندگی پلاکت های خون
- درمان رنگ پریدگی و زردی صورت
- تقویت مو (رگ های سطحی پوست)
- تقویت کننده مو (شستن با جوشانده)
- درمان انگل روده (آب آن با زیره سفید)
- موثر در حجیم کردن آلت تناسلی (مالش)
- درمان جرب (ضماد برگ با نمک و سرکه)
- درمان روماتیسم (روزی یک لیوان ۲۱ روز)
- درمان جوش صورت (جوشانده برگ در شیر)
- موثر در لاغری (دم کرده تخم به جای چایی)
- موثر در درمان تری گلیسیرید و چربی خون بالا
- درمان اسید اوریک بالا (جوشانده برگ و سالاد)
- ضد سموم (دم کرده برگ و ریشه با آب انار و شکر)
- درمان گلودرد چرکی (قرقره با آب آن و آبلیموی تازه)
- درمان لک سفید (با گوگرد قرمز + بوره سرخ + نشادر)
- درمان جرب و خارش (مالش آب ۷ روز با سرکه و روغن گل)
- تقویت کننده معده (ریشه و برگ با عسل پرورده، کرفس قمری)
- درمان سختی ادرار (۵ گرم تخم آن + تخم جعفری کوبیده در کیسه دربسته در شراب را به مدت ۹۰ روز خیس دهید و صاف نمایید).
- متخصصین داروهای گیاهی آن را برای ورم مفاصل، هیستری و ضعف اعصاب مفید می دانند، طب شرق آن را به عنوان درمان سردرد، ادرارآور، هضم کننده، قاعده آور، ضد نفخ و تقویت کننده قوای جنسی توصیه می کند. در آزمایش ها روی حیوانات اثر ضد تشنج، آرامبخش و کاهش فشارخون آن ثابت شده است؛ همچنین در انسان از کاهش پرفشاری خون آن به اثبات رسیده است. اسانس دانه خاصیت آرامبخشی، کاهش قند خون، ضد سرطان و ضد قارچی دارد. بعضی از کومارین های دانه، دارای خاصیت آرامبخش و ضد میکروب هستند.
مضرات:
- صرع
- صفرا
- حافظه
- سردرد
- دلپیچه
- وسواس
- محرک
- مالیخولیا
- زنان حامله
- سقط جنین
- ترشی معده
- زنان شیرده
- گرم مزاجان
- نیروی جنسی
- استفراغ (تخم)
- تحریک مخاط معده
- ناراحتی ریوی (تخم)
- زخم معده (زیاده روی)
- سوء هاضمه (زیاده روی)
- نفوذ سم را هنگام مسمومیت افزایش می دهد.
- در تورم کلیه، باید با احتیاط مصرف شود. ممکن است در بعضی افراد عوارض پوستی، ناشی از کومارین های آن ایجاد شود.