شناخت دارو: عبارت است از کارباکول یک داروی میوتیک (تنگ کننده مردمک چشم) با عملکرد پاراسمپاتومیمتیک می باشد که جهت ایجاد میوزیس در طی جراحی و پیشگیری از افزایش گذرای فشار داخل چشم پس از جراحی کاتاراکت (آب مروارید) به وسیله افزایش خروج مایع از چشم به کار می رود.
دسته دارویی:
- داروهای منقبض کننده، باز کننده مردمک چشم و ضد گلوکوم
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- کارباکول به صورت غیر مستقیم فعالیت کولین استراز را مهار می کند ولی خود در برابر هیدرولیز توسط کولین استراز مقاوم است.
- کارباکول هر دو گیرنده موسکارینی و نیکوتینی را تحریک می کند که در نتیجه سبب افزایش آزاد سازی استیل کولین می شود.
- کارباکول با انقباض عضله عنبیه و جسم مژگانی باعث انقباض مردمک شده (میوزیس) و نهایتاً باعث کاهش فشار داخل چشم در افراد مبتلا به گلوکوم و افراد سالم می شود. از طرفی با انقباض جسم مژگانی و میوزیس مسیر خروج مایع اضافه باز شده و با خروج آن فشار داخل چشم کاهش بیشتری می یابد.
- کارباکول با کاهش فعالیت عضلات خارج چشمی باعث اتساع عروق خونی ملتحمه، عنبیه و جسم مژگانی شده و در نتیجه نفوذپذیری دیواره عروق در آن ها افزایش یافته و این خود سبب احتقان و التهاب در چشم می شود. وقتی دارو به صورت موضعی در چشم استفاده شود به سختی مقدار اندکی از دارو به داخل اپیتلیوم قرنیه سالم نفوذ می کند. برای افزایش نفوذ این دارو ترکیبات تر کننده مانند بنزالکونیوم کلراید استفاده می شود.
- کارباکول ممکن است از پوست سالم نیز جذب شود. در استفاده موضعی در چشم، میوزیس طی10 تا 20 دقیقه ایجاد شده و حداکثر کاهش فشار چشم طی 4 ساعت روی می دهد.در تزریق داخل چشمی حداکثر میوزیس طی 2 تا 5 دقیقه ایجاد می شود. در مصرف موضعی میوزیس برای 4 تا 8 ساعت باقی می ماند و فشار داخل چشم حدوداً تا 8 ساعت کاهش می یابد. در تزریق داخل چشمی میوزیس تا 24 ساعت ادامه می یابد.
اشکال دارو:
- قطره چشمی
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: ایجاد میوزیس: حداکثر نیم میلی لیتر از دارو داخل اتاق قدامی چشم مبتلا چکانده شود تا طی عمل جراحی میوزیس ایجاد شود.
- درمان فشار بالای چشم: 1 یا 2 قطره از محلول تا سه بار در روز.
عوارض جانبی دارو:
- تاری دید، اشک ریزش، سوزش چشم، التهاب چشم، خارش چشم، سردرد اطراف چشم، اسپاسم دردناک جسم مژگانی، نزدیک بینی، احتقان و کاهش دید در نور کم.
تداخلات دارویی:
- اپی نفرین، تیمولول، دورزولامید، پیلوکارپین خوراکی، هوپرزین آ، گلیکوپیرونیوم توسیلات.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، مواردی که انقباض مردمک مشکل آفرین است (التهاب عنبیه حاد و …)
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- واکنش های سیستمیک (افزایش ترشح بزاق, سنکوپ, آریتمی قلبی, اختلالات اپی گاستر, سردرد, تهوع, آسم, کاهش فشارخون, اسهال, افزایش دفع ادرار و افزایش تعریق) به ندرت در مصرف موضعی یا تزریق داخل چشمی دارو گزارش شده است و موارد گزارش مربوط به مصرف مکرر دارو بوده است.
- دارو باید در افراد مبتلا به اختلالات قلبی, آسم برونشیال, زخم گوارشی فعال, هایپرتیروئیدیسم, اسپاسم گوارشی, انسداد مجاری ادراری, پارکینسون, انفارکتوس میوکارد اخیر, افزایش یا کاهش فشار خون سیستمیک با احتیاط مصرف شود. محلول موضعی باید در صورت وجود آسیب قرنیه با احتیاط مصرف شود تا از جذب سیستمیک و سمیت آن کاسته شود.
- در صورت بروز علائم سیستمیک دارو باید سریعاً قطع شود (حتی در صورت لزوم به صورت موقت).
- گزارشاتی مبنی بر جدا شدگی شبکیه با مصرف این دارو وجود دارد، بنابراین در افرادی که سابقه جدا شدگی شبکیه را دارند با احتیاط مصرف شود (خصوصاً افراد جوان و کسانی که عدسی چشم در آن ها برداشته شده است).
- در تزریق داخل چشمی، کدورت قرنیه, کراتوپاتی بلوس دائمی, جداشدگی شبکیه و التهاب عنبیه بعد از عمل کاتاراکت گزارش شده است.
- احتمال اسپاسم تطابق و کاهش دید در نور کم وجود دارد، خصوصاً در افراد مسن یا افرادی که کدورت لنز دارند.
- عوارض جانبی اغلب در اولین روزهای مصرف دارو یا پس از قطع موقتی دارو برطرف می شود.
- در مواردی که بیمار مبتلا به گلوکوم زاویه باز است در ابتدای مصرف احتمال افزایش خفیف فشار داخل چشم وجود دارد. در بیماران مبتلا به گلوکوم زاویه بسته, داروهای میوتیک ممکن است باعث افزایش فشار داخل چشم و حمله حاد شود.
- در برخی از موارد بعد از قطع درمان کدورت لنز ممکن است برگشت کند اگر چه آب مروارید معمولاً پیشرونده است.
- در طی درمان با کارباکول نیاز است معاینات منظم چشمی انجام شود و در صورت تشخیص کدورت لنز, التهاب و کیست عنبیه و سایر موارد دارو سریعاً قطع شود حتی به صورت موقتی. در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:
- سابقه آلرژی به دارو یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها, وجود تورم در هر قسمت از چشم و شیردهی.
- کاهش بینایی در شب ممکن است ایجاد شود بنابراین در انجام کارهای دقیق یا رانندگی در شب احتیاط شود.
- طبق دستور پزشک به صورت دوره ای دید چشم ها و فشار آنها چک شود.
- در صورت باردار بودن یا قصد بارداری با پزشک مشورت شود و بر اساس سود و ضرر دارو تصمیم گیری شود که دارو در دوران بارداری مصرف شود یا ادامه پیدا نکند.
- کارباکول تنها برای مصرف چشمی است.
- برای ایجاد بهترین اثر بخشی، دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید و حتی در صورت بهبودی, بدون نظر پزشک قطع نشود.
- دست ها قبل و بعد از مصرف دارو شسته شود.
- قبل از چکاندن دارو در چشم لنزهای تماسی خارج شود و بعد از چکاندن قطره حداقل 15 دقیقه از گذاشتن مجدد لنزها خودداری شود.
- در صورت وجود التهاب یا عفونت در چشم از لنز استفاده نشود.
- هنگام مصرف دارو از تماس نوک قطره چکان با چشم خودداری شود.
- برای استفاده از کارباکول باید سر به عقب خم شده و دارو در چشم چکانده شود. سپس چشم ها را بسته و گوشه داخلی چشم را با انگشت برای 1 دقیقه فشار داده تا ماندگاری دارو در چشم و جذب آن به قرنیه افزایش یابد.
- در صورت فراموش کردن یک دوز دارو, به محض یاداوری مصرف شود و در صورتی که تا دوز بعدی زمان زیادی باقی نمانده است از مصرف آن خودداری شود و دوز دو برابر نشود.