شناخت دارو: عبارت است از رتینول و مشتقات رتینول نقش اساسی در عملکرد متابولیک شبکیه،  رشد و تمایز بافت اپیتلیال، رشد استخوان، تولید مثل و پاسخ ایمنی ایفا می کنند. رژیم ویتامین آ از کارتئوئید های متنوعی مشتق می شود که در گیاهان یافت می شوند. ویتامین A  در کبد، زرده تخم مرغ و اجزاء چرب محصولات لبنی به مقدار زیاد وجود دارد.

دسته دارویی:

• ویتامین ها

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• بینایی: ویتامین آ (-آل-ترانس-رتینول) در شبکیه به ایزومر 11-سیس رتینالدئید یا 11-سیس رتینال تبدیل می شود. 11-سیس رتینال در شبکیه در ترانسداکشن نور به سیگنال عصبی برای بینایی عمل می کند. در رودوپسین 11-سیس رتینال متصل به اوپسین ایزومر شده و توسط نور به –آل- ترانس-رتینال تبدیل می شود. این واقعه ای است که ایمپالس عصبی را به مغز می برد و باعث ادراک نور می شود. آل- ترانس-رتیال از اوپسین آزاد شده و به آل-ترانس رتینول کاهش می یابد. آل-ترانس-رتینول ایزومر شده و در تاریکی به 11-سیس-رتینول تبدیل می شود و سپس به 11-سیس-رتینال اکسیده می شود.
• 11-سیس-رتینال دوباره با اوپسین ترکیب شده و دوباره رودوپسین را تشکیل می دهد. شب کوری یا نقص در بینایی در نور کم در نتیجه نقص سنتز دوباره 11-سیس رتینال است.
• تمایز اپیتلیال: نقش ویتامین آ در تمایز اپیتلیال، و هم چنین در دیگر فرایند های فیزیولوژیک، شامل اتصال ویتامین A به دو خانواده از گیرنده های هسته ای (رتینوییک اسید رسپتور (RAR ها) و رتینوئیک-ایکس-رسپتور (RXR ها)) است. این گیرنده ها به عنوان فاکتور های رونویسی فعال شده توسط لیگاند هستند که رونوسی ژن را تغییر می دهند. وقتی ویتامین آ کافی برای این گیرنده ها وجود نداشته باشد، تمایز و رشد طبیعی سلولی مختل می شود.
• غلظت سرمی: 300 الی 700 نانوگرم بر میلی لیتر (بزرگسالان)؛ 200 الی 500 نانوگرم بر میلی لیتر (اطفال)، زمان پیک پلاسمایی: 4-5 ساعت (محلول روغنی)؛ 304 ساعت (مخلوط آب)، اتصال پروتئین: پروتئین اتصال رتینول، توزیع: عمدتاً در کبد به صورت پالمیتات ریتول ذخیره می شود، متابولیسم: گلوکورونیده شده کبدی، دکربوکسیلاسیون، متابولیت ها: رتینوئیک اسید، رتینال، دفع: ادرار و مدفوع (از طریق صفرا).

اشکال دارو:

1. سافت، قرص، پماد چشمی، آمپول، قطره خوراکی.

مقدار مصرف صحیح:

• بزرگسالان: اشکال دارویی: کپسول 7500 واحد، 8000 واحد، 10000 واحد، 25000 واحد، محلول تزریقی، 50000 واحد بر میلی لیتر، قرص، 10000 واحد، 15000 واحد، میزان مجاز روزانه: توضیح داده شده برای معادل فعالیت رتینول (RAE) 1 RAE = رتینول 1 میکروگرم، مذکر: 900 میکروگرم در روز (3000 واحد در روز)، مونث: 700 میکروگرم در روز (2330 واحد در روز)، فرد حامله بیش از 18 سال: 750-770 میکروگرم در روز (2500-2600 واحد در روز)، فرد شیرده بیشتر از 18 سال: 1300 میکروگرم (RAE 4330 واحد)، سطح بالایی مصرف: بیشتر از 18 سال: 3000 میکروگرم در روز (RAE 10000 واحد)، حاملگی: 3000 میکروگرم در روز (RAE 10000 واحد)، شیردهی (3000 میکروگرم در روز (RAE 10000 واحد).
• نقص ویتامین A: در صورت جذب ناقص یا مشکل در جذب خوراکی: 100,000 واحد در روز داخل عضلانی برای سه روز؛ سپس 50,000 واحد در روز به مدت دو هفته؛ و به دنبال آن درمان خوراکی. درمان خوراکی: مولتی ویتامین حاوی 10,000 تا 20,000 هزار واحد در روز ویتامین آ برای دو ماه.
• پروفیلاکسی کمبود ویتامین: 10,000 تا 50,000 واحد خوراکی روزانه.
• خشکی چشم (مصرف تأیید نشده): دوز توصیه شده به استثناء بانوان در سن تولید مل: 20,000 واحد خوراکی در روز به مدت دو روز، سپس دوز بعد از دو هفته تکرار شود.
• بانوانی که در سن تولید مثلی هستند و شب کوری یا نقاط بیتوت دارند: 5000 تا 10,000 واحد در روز، 10,000 واحد در روز ماکزیمم یا کمتر و برابر با 25,000 واحد یکبار در هفته به مدت بیشتر یا برابر 4 هفته.
• اطفال: اشکال دارویی: کپسول 7,500 واحد، 8,000 واحد، 10,000 واحد، 25,000 واحد، محلول تزریقی: 50,000 واحد بر میلی لیار، قرص: 10,000 واحد، 15,000 واحد، مقدار مجاز روزانه:0-6 ماه: 400 میکروگرم در روز (RAE 1333 واحد در روز)، 6-12 ماه: 500 میکروگرم در روز (RAE 1666 واحد در روز)، 1-3 سال: 300 میکرو گرم در روز (RAE 1000 واحد در روز)، 3 الی 8 سال: 400 میکروگرم در روز (RAE 1333 واحد در روز)، 8-13 سال: 600 میکروگرم در روز (RAE 2000 واحد در روز)، 13-18 سال: 900 میکرو گرم در روز (RAE 3000 واحد در روز)، سقف مقدار مصرف: 0-3 سال: 600 میکروگرم در روز (RAE 2000 واحد در روز)، 3-8 سال: 900 میکروگرم در روز (RAE 3000 واحد در روز)، 8-13 سال: 1700 میکروگرم در روز (RAE 5667 واحد در روز)، 13-18 سال: 2800 میکرو گرم در روز (RAE 9333 واحد در روز). 13-18 سال حامله:  2800 میکروگرم در روز (RAE 9333 واحد در روز)، 13-18 سال شیرده: 2800 میکروگرم در روز (RAE 9333 واحد در روز).
• کمبود ویتامین: وقتی که تجویز خوراکی ممکن نیست یا سندروم نقص جذب ا وجود دارد مسیر داخل عضلانی استفاده شود: اطفال: 7500 الی 15000 واحد در روز به مدت 10 روز. 1-8 سال: 17500-35000 واحد در روز به مدت 10 روز. بیشتر از 8 سال: جذب ناقص یا زمانی که جذب خوراکی ممکن نیست: 100,000 واحد در روز داخل عضلانی به مدت 3 روز، سپس 50,000 واحد در روز به مدت 2 هفته، و به دنبال آن درمان خوراکی. درمان خوراکی: مولتی ویتامین خوراکی حاوی 10,000 تا 20,000 واحد در روز ویتامین آ به مدت 2 ماه مصرف شود.
• پروفیلاکسی کمبود: 10,000 تا 50,000 واحد خوراکی روزانه.
• خشکی چشم: کمتر از 6 ماه: 50,000 واحد روزانه برای دو روز؛ با تک دوز بعد از 2 هفته تکرار شود. 6 تا 12 ماه: 100,000 واحد خوراکی روزانه به مدت 2 روز؛ با تک دوز بعد از 2 هفته تکرار شود. بیشتر از یک سال به اشتثناء بانوانی که در سن تولید مثلی هستند: 200,000 واحد روزانه به مدت دو روز، سپس یک تک دوز بعد از دو هفته تکرار شود. بانوانب که در سن تولید مثلی هستد یا نقاط بیتوت دارند: 5000 تا 10,000 واحد روزانه، 10,000 واحد در روز ماکزیمم یا کمتر و برابر 25,000 واحد هر هفته به مدت بیشتر یا برابر 4 هفته.

عوارض جانبی دارو:

• آنافیلاکسی , آلوپسی , آنافیلاکسی و مرگ بعد از تزریق داخل وریدی , درماتیس صورت , شکنندگی لایه استراتوم کورنئوم , ورم ملتحمه , پوست چسبنده , آسیب های شبه گرانولوم در آکنه , موکوس خشک , پارانوشیا , ورم های قرنیه , پوست اندازی دست و پا , چیلیتی.

تداخلات دارویی:

• آنتوم , ایزوترتینوئین , روغن کبد ماهی , آسیترتین , استرپتوزوسین , اگزالی پلاتین , ایرینوتکان , ایفوسفامید , بتاکاروتن , بوسولفان , کارموستین , دسیتابین , فلوکسوریدین , پرالاترکسات , آلی ترتینوئین , فلورواوراسیل , کولستیپول , میپومرسن , تیوتپا , کیتوسان , اترتینات , کلادریبین , کلرامبوسیل , کلستیرامین , مرکاپتوپورین , بکساروتن | داروی ضد سرطان , نئومایسین , اورلیستات , وین بلاستین , وین کریستین , وینورلبین , کاپسیتابین , کاربوپلاتین , سیتارابین , سیس پلاتین , فلودارابین فسفات , لوموستین , مینوسایکلین , ملفالان , پاکلی تاکسل , توپوتکان , تیوگوانین , جم سیتابین , داکاربازین , دوسه تاکسل , سارسایکلین , دیکلورفنامید.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، بارداری , حساسیت مفرط , تجویز داخل رگی , هایپرویتامینوسیس آ , سندروم جذب ناهنجار (درمان خوراکی).

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

منابع مهم ویتامین آ:

• جگر گاو، لبنیات، روغن کبد ماهی، سیب زمینی شیرین، هویج، اسفناج، کلم بروکلی، فلفل قرمز شیرین، انبه، طالبی، زردآلوی خشک، کدو حلوایی، آب گوجه فرنگی، ماهی.

بیماری های مرتبط با کمبود ویتامین آ:

• خشکی پوست، خشکی چشم، شب کوری، ناباروری و مشکلات آبستنی، تاخیر در رشد، عفونت حلق و قفسه سینه، دیر خوب شدن جای زخم، آکنه و جوش صورت و بدن.

نکات مهم:

• اگر دوز بیشتر از 25000 واحد در روز است با احتیاط استفاده شود (به دقت مونیتور گردد).
• اگر تشخیص کمبود ویتامین صورت گرفت، کمبود دیگر ویتامین های نیز بررسی شود (کمبود ویتامین آ به تنهایی نادر است).
• احتیاط در نقص کلیوی (توکسیسیته گزارش شده است).
• تجویز طولانی مدت بیش از 25000 واحد در روز مونیتور گردد؛ دریافت ویتامین از دیگر منابع تغذیه ای و مکمل ها در نظر گرفته شود.
• کارایی دوز های بزرگ سیستمیک 100000 تا 300000 واحد در روز ویتامین آ برای درمان آکنه مشخص نشده است.
• هیچ وقت مقداری بیشتر از مقدار توصیه شده ویتامین آ مصرف نگردد. از مصرف بیش از یک محصول ویتامین A در یک زمان معین پرهیز کنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید. استفاده از محصولات مشابه ویتامین همراه با هم می تواند منجر به اوردوز ویتامین و عوارض جانبی شدید شود.
• اوردوز ویتامین آ می تواند منجر به عوارض جانبی شدبد و خطرناک برای حیات شود.
• اگر حامله هستید بدون دستور پزشکی از ویتامین آ استفاده نکنید. اگر دوز زیاد مصرف شود ویتامین آ می تواند منجر به مشکل در تولد شود.
• قبل از مصرف ویتامین آ در مورد دیگر دارو هایی که استفاده می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.